SORU 1: Eşim 2012 yılı Aralık ayında vefat etti. Eşimin vefatından bu yana eşim üzerinden SGK’dan dul aylığı alarak çocuklarımı geçindirmeye çalışıyorum. Ancak, geçimimizi sağlamada aldığım ölüm aylığı yeterli olmuyor. Bu sebeple, özel bir şirkette temizlikçi olarak çalışmak istiyorum. Bu çalışmam sigortalı olursa, eşim üzerinden aldığım aylık kesilir mi? Ayşe BAZLI / ANKARA
CEVAP 1: Ölen kocası üzerinden SGK’dan aylık alan dul eşlerin, ölüm aylıkları ancak evlendikleri zaman kesilebilmektedir. Evlenmenin dışında, dul eş sigortalı olarak çalışmaya başlarsa veya kendi sigortalılığı dolayısıyla SGK’dan emekli olursa, kocadan bağlanan maaş kesilmemektedir. Bu sebeple, siz gönül rahatlığıyla çocuklarınızı geçindirmek için bir işyerinde özel olarak çalışmaya başlayabilir ve aynı zamanda kocanızdan tarafınıza bağlanan dul aylığını da almaya devam edebilirsiniz.
Mezun olan lise öğrencisi 120 gün daha SGK’dan faydalanır
SORU 2: 2013 yılı Haziran ayında liseyi bitirip mezun olacağım. Babam sigortalı olarak çalışmakta, bende onun üzerinden SGK’dan sağlık yardımı almaktayım. Size sorum şu; eğer ben liseyi bitirirsem ne zamana kadar daha babam üzerinden sağlık yardımı alabilirim? Ekrem SEFALI / İSTANBUL
CEVAP 2: Lise veya dengi okul (açık lise, meslekî açık lise, çıraklık, iş okulu vb. dâhil) mezunları, okuldan mezun oldukları tarihten itibaren 120 gün daha SGK’daki sağlık yardımlarından yararlanabilirler. Böyle bir imkân önceden yoktu. 19 Ocak 2013 tarihli ve 6385 sayılı yasayla SGK mevzuatına getirildi. Bu sebeple, siz de SGK’dan talepte bulunmanız halinde, 30 Haziran 2013 tarihinden sonra 120 gün daha hiçbir şarta bağlı kalmadan, babanız üzerinden SGK’nın sunduğu sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilirsiniz.
Almancıların 4/b’ye sayılan yurt dışı borçlanması 4/a’ya sayılamaz
SORU 3: Yıllarca ev hanımı olarak Almanya’da yaşadım. Emeklilik yaşımın geldiğini düşünerek SGK’ya Almanya’daki yurt dışı sürelerimi borçlanmak istedim. Borçlanma başvurusu yapınca, benim yurt dışı borçlanma sürelerimin Bağ-Kur (4/b) kapsamında sayılacağını ve Bağ-Kur şartlarında emekli olabileceğim ve SSK kapsamında emekli olamayacağım söylendi. Bu konuda bana ne tavsiye edersiniz. Benim yurt dışı borçlanma sürelerim SSK’ya sayılamaz mı? Ben SSK şartlarında emekli olup daha yüksek maaş almak istiyorum? Nurdane SERİN / Gaziantep
CEVAP 3: Sizin yaptığınız yurt dışı borçlanması, 3201 sayılı yasa şartlarına göre belirlenmektedir. 3201 sayılı yasanın 5’inci maddesinde ise; “…Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir. …” hükmü bulunmaktadır. Bu hükümlere göre, yurt dışı borçlanması yapanların Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, Türkiye’de hiç sigortalılıkları yoksa, borçlandıkları süreler 5510 sayılı yasa kapsamında 4/1-b sigortalılığına sayılmakta ve emeklilik (yaşlılık aylığı) şartları da, 4/1-b (Bağ-Kur) şartlarına göre belirlenmektedir. SGK’nın uyguladığı bu işleme karşı, yargı yoluna başvursanız bile bir hak elde edemezsiniz.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected]
e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.