Değerli okurlar, her hafta bu köşede yayınladığımız sosyal güvenlik yazılarıyla, siz okurlarımızın sosyal güvenlikle ilgili haklarından haberdar etmek istiyoruz. Bu haftaki köşe yazımız, Bağ-Kur’luların önemli bir sigortalılık hakkı ile olacak.
Bilindiği üzere, Bağ-Kur mevzuatında sigortalılık mevzuatı anlamında milatlar bulunmaktadır. Bu milâtlardan birsi de, 4 Ekim 2000 tarihli milâttır. Bu milâda göre, Bağ-Kur’lu bir kişinin 4 Ekim 2000 tarihinden önce vergi kaydı, sicil kaydı veya oda kaydı olsa bile, eğer 4 Ekim 2000 tarihine kadar Bağ-Kur’a kayıt ve tescil olmamışsa, bu kişinin sigortalılık başlangıcı 4 Ekim 2000 olarak belirlenmekteydi. Dolayısıyla, bir kişi, 4 Ekim 2000’den önce, Bağ-Kur sigortalısı sayılmayı gerektirecek şekilde esnaflık yapsa, şirket ortağı olsa veya kendi nam ve hesabına bağımsız çalışsa bile, 4 Ekim 2000 tarihine kadar Bağ-Kur’a kaydını yaptıramamışsa, Bağ-Kur başlangıcı 4 Ekim 2000 olacak şekilde belirleniyordu.
Ancak, bu konuda yasal boşluklar bulunmaktadır. Dâvâ açanlar dâvâyı kazanmakta ve 2000 yılı öncesini hizmet süresi olarak kazanmaktadır. Şöyle ki; 4 Ekim 2000’den önce vergi kaydı, esnaf sicil kaydı ve meslek odası kaydı olduğu halde, Bağ-Kur başlangıcı 4 Ekim 2000 öncesine götürülmeyen kişilerin, 8 Ağustos 2001 tarihi ile 2 Ağustos 2003 tarihleri arasında, Bağ-Kur’a prim ödemesi varsa veya Bağ-Kur giriş bildirgesi 8 Ağustos 2001 tarihi ile 2 Ağustos 2003 tarihleri arasında Bağ-Kur’un evrak kayıt sistemine intikal etmişse, bu kişilerin Bağ-Kur başlangıcı mahkeme kararıyla 2000 yılı öncesine götürülmektedir. Bağ-Kur başlangıcı 2000 yılı öncesine götürülen kişiler ise, hem erken emekli olmakta hem de daha yüksek emekli aylığı almaktadır. Çünkü, 2000 yılı öncesi katsayıları yüksek emekli aylığı bağlatıyor.
Bu konuyla ilgili sorun yaşayan okurlarımız varsa, aşağıda yazılı olan e-posta adresi üzerinden bizimle irtibata geçmeleri gerekir. Dâvâ açmak da dahil olmak üzere, okurlarımıza her türlü yardımda bulunmaya hazırız.
Emekli aylığına prim borcu için haciz konabilir
Soru 1: Uzun süredir emekli maaş alıyorum. Ama aniden SSK eski şirketimdeki ortaklığımdan dolayı prim borcum dolayısıyla emekli maaşıma haciz koyarak kesmeye başlamış. Yeni yasaya göre haciz koyabilirler mi? Dava açayım mı? Hakan Balta
Cevap 1: Emekli aylıklarına, sadece prim borcu ve nafaka borcu için haciz konabilir. Prim borcundan dolayı aylığınıza konan haciz işlemi doğru olduğundan, dâvâ açsanız da sonuç alamazsınız.
Yurtdışı borçlanmasıyla Emekli Sandığından emekli olabilirsiniz
Soru 2: 2002 Ekim ayında Hacettepe’de başladığım doktorluk hayatıma, araya 1 yıl yedek subaylık ve 6 ay yurt dışı eğitim amaçlı ücretsiz izin alarak (Almanya) 2007 Kasım’dan beri devlet hastanelerinde devam ediyorum. Eylül 15 itibariyle de yurt dışına gidiyorum (Amerika). Geri dönüş yapmasam ve bundan sonraki iş kariyerime yurt dışında devam etsem, Türkiye’den de emekli olma şansım yine de olur mu? Olursa hangi şartlarda ve ne kadar bir maaş ile olur? Ali ALLI
Cevap 2: Emekli Sandığından emeklilik için: 25 yıl hizmet ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Yedek subaylıktan dolayı hak kazandığınız 3 ay yıpranma süreniz emeklilik yaşınızdan düşülür. Memuriyetten ayrılarak Amerika’da çalışmaya devam ederseniz, emeklilik yaşınız yaklaşınca yurtdışı hizmet borçlanması ile fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlayıp yurda kesin dönüş yaparak emekli olabilirsiniz. Bundan sonra da emekli aylığınızın kesilmemesi için yurtdışında çalışmamanız veya yurtdışından ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği veya ikamete dayalı bir ödenek almamanız gerekiyor. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olduktan sonra yurtdışında çalışmaya başlarsanız veya bahsedilen ödenekleri alırsanız emekli aylığınız kesilir.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.