SORU: SSK emeklisi babam 2015 yılı Mayıs ayında vefat etti. Benim yüzde 50 engelli raporum var. Bu engelli durumumdan dolayı 2022 sayılı yasa kapsamında engelli aylığı alıyordum. Babamın vefatı üzerine, engelli aylığımı iptal ettirip SGK’dan yetim aylığı almaya başladım. Ancak, SGK yetim aylığının miktarı, engelli aylığından düşük geliyor. Bu sebeple, SGK’daki yetim aylığından vazgeçip tekrar 2022 sayılı yasa kapsamından aylık alabilir miyim? Sadık Özelçi 

CEVAP: 2022 sayılı yasa kapsamında engelli aylığı alabilmenin şartlarından birisi de, aylık müracaatında bulunan kişinin kendisine SGK’dan aylık bağlanmasının mümkün olmaması gerekmektedir. Yani, 2022 sayılı yasa kapsamında engelli aylığı alabilmek için, baba veya anne üzerinden yetim aylığı alma imkânının olmaması gerekir. Bu sebeple, siz SGK’dan aldığınız yetim aylığını iptal ettirseniz bile, SGK’dan yetim aylığı alma hakkınız muhtemel olduğu ve imkân dahilinde ve mümkün olduğu için, 2022 sayılı yasa kapsamından aylık alamazsınız. 

***

Babanızdan aylık alma hakkınız yok

SORU: 2008 yılında emekli sandığından emekli oldum. Eşim 2011 yılında vefat etti. Onun emekli maaşından bana bağlanan 700 TL’dir. Kızım sigortalı olduğundan babasından kalan maaşı kesildi. Babam Emekli Sandığından emekli olduğu için, eşimin maaşının yerine babamdan aylık bağlanabilir mi? Bu konuda bilgi alabilir miyim? Ayşe SELEK

CEVAP: Emekli olduğunuzdan eşinizden aldığınız aylık oranı yüzde 50’dir. Kızınızın aylığının kesilmesi, aylığınızı arttırmaz. Emekli olmasaydınız yüzde 50 olan aylık bağlama oranı yüzde 75’e çıkacağından, bir anlamda kızınızın aylığı size geçmiş olurdu. Emekli olduğunuzdan babanızdan aylık alma hakkınız da yok. Dolayısıyla eşinizin aylığını kestirerek, babanızdan aylık bağlatamazsınız. Ancak kendi emekli aylığınızı kestirip babanızdan aylık bağlatabilirsiniz. Bu seçeneği tercih etmeniz için de, babanızdan bağlanacak aylık tutarının, kestireceğiniz aylığınızdan fazla olması lâzım. Ortada böyle bir durum olmadığından, babanızdan aylık bağlatmayı unutun.

*** 

Toplu prim ödeyerek emekli olma usûlü yok

SORU: Babam 1964 doğumlu. 1981 yılından sigorta girişli. 1217 gün yatmış primi var. Şu an çalışmıyor. Babam ne zaman emekli olur? Askerlik borçlanması da yapabilir miyiz? Ne kadar prim yatırması gerekiyor? Primlerini toplu yatırabiliyor muyuz? Prim borçlarını toplu yatırdığımızda bazı haklarından mahrum kalıyor mu? Adem OKLU

CEVAP: Babanız askerlik süresini borçlanabilir. Bunun dışında borçlanarak gün kazanamaz. Çünkü toplu para ödeyerek gün kazanıp emekli olma usûlü yok. Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini (18 ay kabul edilmiştir)  borçlanıp, ayrıca 1843 günde prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2020’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.