Dünyanın küçülüp giderek bir köy haline geldiği bir zamanda yaşıyoruz. İnsanlar birbiriyle internetten ticaret yapıyorlar. Küreselleşme dedikleri şey her geçen gün ilerliyor. Bunun tabiî sonucu olarak, Türk vatandaşları ülkemiz dışındaki yabancı ülkelerde çalışmaya gitmektedirler.
Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının sosyal güvenliklerinin sağlanması için, Türkiye ile 23 yabancı ülke arasında sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmıştır. İmzalanan bu sosyal güvenlik sözleşmelerinin bazılarında, Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlamadan önce, sözleşme imzalanan ülkenin sosyal güvenlik sistemine tabi olarak çalışılmaya başlanmışsa, bu çalışmanın Türkiye’de de sigorta başlangıcı olarak sayılması gerektiği hükümleri yer almaktadır.
Örnek olarak, Almanya ile yapılan sözleşmenin 29/4 maddesinde, Fransa ile yapılan sözleşmenin 30/1 maddesinde, Hollanda ile yapılan sözleşmenin 29. maddesinde, Belçika ile yapılan sözleşmenin 28’inci maddesinde, Avusturya ile yapılan sözleşmenin 21’inci maddesinde, İsviçre ile yapılan sözleşmenin 15’inci maddesinde, Türk vatandaşlarının bulundukları ülkenin sosyal güvenlik sistemine ilk olarak çalışmaya başladıkları tarihin, Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak sayılması gerektiği hükümleri yer almaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu, üstte yer alan sözleşme maddelerine rağmen, 3201 sayılı yasanın 5’inci maddesinde yer alan; “Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.” hüküm gereği, Almanya, Fransa, Belçika, İsviçre ve Hollanda’da çalışan Türk vatandaşlarının bu ülkelerdeki çalışma başlangıçlarını Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak kabul etmemektedir.
Ancak, iş mahkemeleri ve Yargıtay, Anayasamızın 90’ıncı maddesinde yer alan, uluslar arası anlaşmalar kanun hükmündedir ilkesi gereği, ikili sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerdeki çalışma başlangıçlarını Türkiye’de sigorta başlangıcı olarak dikkate almaktadır.
Bu sebeple, okurlara tavsiyemiz şudur. Almanya, Fransa, Belçika, İsviçre ve Hollanda’da çalışan Türk vatandaşlarının Türkiye’deki sigorta başlangıcından önce bu ülkelerdeki sigorta başlangıçlarını, Türkiye’de sigorta başlangıcı saydırmak için iş mahkemelerine dâvâ açsınlar. Eğer, bahse konu ülkelerdeki çalışma başlangıçlarını Türkiye’de sigorta başlangıcı saydırırlarsa, daha erken yaşta ve düşük prim gün sayıları ile Türkiye’den emekli olabileceklerdir.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta
adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.