Soru 1: 16 Temmuz 1980 doğumlu erkeğim. 2 Eylül 1997 yılında S.S.K.’lı olarak çalışmaya başladım. 16 Nisan 2007 tarihinden 13 Mart 2009 yılına kadar Şekerbank T.A.Ş. personeli sosyal sigortalar sandığına tabiî çalıştım. 18 ay askerlik borçlanması yaptırdım. Prim günüm arttı ama sigorta iş yılım değişmedi. Şekerbank’ta 1220 gün, toplamda da 5580 prim günüm bulunmaktadır. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? İşyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilir miyim? Psikiyatri doktorum ruh sağlığımın bozuk olduğunu ve rapor alabileceğimi söyledi. Bu rapor emekliliğimi nasıl etkiler? Oğlum % 90 özürlü (otistik) benim ölümüm halinde maaşımı alabilir mi? Alamazsa ona emekli olabilmesi için kaç yıl prim ödemeliyim? Ali DURSUN
Cevap 1: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 320 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 16 Temmuz 2037’de emekli olabilirsiniz.
Ayrıca engelli hakkıyla emekli olacağınız tarih rapor oranına göre değişir. En az yüzde 40 oranında iş göremezlik raporu ve vergi indirim hakkı almanız halinde, bundan sonra prim ödemeseniz de, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2 Eylül 2015’te emekli olabilirsiniz. Oğlunuz ağır engelli olduğundan yaş şartı aranmadan sizden yetim aylığı alabilir.
Torba Yasada tüp bebek müjdesi Halen TBMM’de görüşülmekte olan torba kanunla çalışma hayatımızda bir çok şey değişecek. Torba yasa ile çalışma hayatımızda yapılacak değişiklik ve yeniliklerden birisi de, tüp bebek tedavisiyle ilgilidir. Mevcut durumda, tüp bebek tedavisinden yararlanabilmek için en az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısı olması ve en fazla iki kez deneme hakkı tanınmaktadır. Torba yasa, ile en fazla iki deneme hakkı üçe çıkarılmakta ve başka tıbbi bir yöntemle mümkün olmaması nedeniyle yapılacak yardımcı üreme yöntemi tedavisinde, katılım payı ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25, üçüncü denemede yüzde 20 oranında uygulanacaktır.
Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’un kapsamına girenler, tüp bebek uygulanmasında verilecek destek için aranan, ‘Son 3 yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alamama’ ve ‘En az 5 yıldır genel sağlık sigortalısı olma’ şartlarından muaf olacaktır.
SGK, geleneksel, tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamalarının finansmanını sağlamayacak olup SGK ile sözleşmeli özel hastanelerle kısmi sözleşme imzalayan vakıf üniversitesi hastaneleri, SGK’ya bildirdikleri hekimlerin verdiği sağlık hizmetlerini fatura edebilecektir. Fatura edilmemesi halinde ise sağlık hizmetinin tutarı SGK tarafından karşılanmayacaktır.
İmam nikâhlı eş kocasından sağlık yardımı ve aylık alamaz5510 sayılı yasaya göre, sigortalı kocanın bayan eşi hak sahibi olarak SGK’nın sağladığı sağlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir. Ayrıca, koca vefat ettiğinde geride kalan karısı hak sahibi olarak, ölen kocasının aylığını alabilmektedir. Ancak, her iki durumda da, kadının kocası üzerinden sağlık yardımı alabilmesi için, resmi bir eş statüsünün bulunması gerekmektedir.
SGK’lı bir kocanın eşi sıfatıyla, SGK’nın sağladığı bir takım haklara sahip olabilmek için, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda belirlenen “evlilik bağını” ifade eden eş statüsüne ve konumuna sahip olmak gerekir. Çocuk ve ana-baba kavramı da 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen evlatlığın tanınmış olması şartına bağlıdır. Evlatlığı tanınmamış veya Medeni Kanun’a göre nikâh bağı ile bağlı olmayan kişilerin evlilikleri yasal olarak geçerli sayılmamaktadır. Bu nedenle sosyal güvenlik hukuku yönünden hak sahibi tespit edilirken medeni hukukun ilkeleri geçerlidir.
Açıklanan nedenlerle, dini nikahlı eşlerin resmi nikahı yoksa, SGK’nın kocaları üzerinden eşlere sağladığı sağlık ve aylık imkânlarından yararlanamazlar.
Not: Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı
[email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.