Meselâ, eğitim sisteminin veya memurların metotları, prensipleri, bağlı oldukları kanunları, fabrikanın çalışma şartları vs. gibi…

Müslümanlar, özellikle dindarlar, Kur’ân ve Sünnet-i Seniyye’nin bu zamandaki içtimaî/siyasî ölçü ve prensiplerini kime göre, nasıl belirliyorlar? Müctehid, müceddide göre mi, istişare ederek mi, yoksa kendi heva ve heveslerine göre mi?

Bir mü’min hayatının her safhasını Kur’ân ve Sünnet-i Seniyyeye göre düzenlemek mükellefiyetindedir. Keza, Müslümanların çok iyi bir hasleti var: Özellikle maddî, dünyevî işlerde uzmanına, ehline, otoritesine gider. Hangi müessesede ise, onun kanun, kural ve prensiplerini uygular.

Eğer İslâmın iki temel kaynağı Kur’ân ve Sünnet-i Seniyye’yi teferruatıyla biliyorsa kendisi hükümler çıkarır ve yaşar. Bilmiyorsa, otoritesine, uzmanına gitmek zorundadır. Kur’ân bütün insanlara, asırlara, toplumlara hitap eder; ihtiyaçlarını karşılar.

Kur’ân’ın ilk, en büyük, en orijinal, en muhteşem ve ebedî müfessiri Peygamber Efendimiz (asm) ve tefsiri Sünnet-i Seniyye’dir.

Müçtehid ve müceddidler, kendi kafalarına göre düzenleme yapmazlar, yapamazlar. Sahanın uzmanı olarak müçtehidler, mealen, “Allah insana kaldıramayacağı yükü yüklemez”1 âyetini de nazara alarak; Sünnet-i Seniyye ışığında durum tesbiti yapmışlar; “zaman, mekân, imkân ve şartlara” göre hükümler çıkarmışlardır. Bütün hak mezhepler ve tarikatler Kur’ân’dan ve Sünnet-i Seniyye’den alınmıştır.

Farklı ve bazen zıt gibi görün yaklaşımları, “şart ve imkânlardan” doğmuştur. Ve bu zarurîdir. Yani, “Mezâhibin/mezheplerin ihtilâfı ise, Sahib-i Şeriatin gösterdiği nazarî düsturların tarz-ı tefehhümünden ileri gelmiştir.”2

Şu halde, bir mü’min, içtimaî, siyasî ölçü, prensip ve stratejilerini de kendisi koyamaz. Sahanın otoriteleri müçtehid, müceddid ve peygamber varislerine müracaat etmek zorundadır.

Dipnotlar:

1- Bediüzzaman, Sözler, s. 444. 

2- Bediüzzaman, Mektubat, s. 421.