Razi’nin hocasından felsefe ve fıkıh dersleri almıştır. Mantık, kelâm ve simya bilimlerinde de kısa zamanda kendisini geliştirmiştir. Felsefecilerin düşünme sistemlerine ve sufilerin içses ile vardıkları sonuçlara ulaşmak için riyazete girmiştir. Daha sonra Anadolu’ya gelerek düşüncelerini yaymaya çalışmıştır. El Heyakilin Nur ve Risalet-ü Gurbetül Gabe bilinen en önemli eserleridir.

Sühreverdi’nin görüşleri Gazali’nin görüşleriyle mantalite olarak örtüşür. Kelâm alanında çalışma yapan Meşşailer’le birleşen yanları varsa da zaman zaman eleştirir. Onun felsefi irşad metodunda Meşşailer gibi gezerek eğitim vermek yerine, Mevlânâ-Şems arasındaki gibi manevî bir iletişim söz konusudur. İnsanlara sözlü olarak bir mesaj verilmeden de, beden dili (lisan-hal) ile iletişim sağlanabileceğini iddia eder Sühreverdi’nin “Nur Heykelleri”’ndeki görüşleriyle Nursî’nin değerlendirmelerini karşılaştırdığımızda ana hatlarıyla şu sonuçlara ulaşabiliriz:

Kitabın isminden de anlaşılacağı üzere Nur Heykelleri’nde belirleyici Esma-i Hüsna Nur ismidir. Kitabın girişinde Nur kelimesi üç anlamda kullanılmıştır: Vehimden arındırılmış saf akıl, ameli sonuç veren gerçek, reel bilgi (marifet) ile nurların nuru olan Allah. 

Said Nursî’de Nur ismi Mahbubiyet, Rahman, Rahim ve Hakîm isimleri ile birlikte en belirleyici esmadır. Daha gençlik dönemlerinde talebesi Molla Hamid’e  “Bak; ben Nurlar içinde kalmışım. Doğduğum köy Nurs, annemin ismi Nuriye, hocam Nuri, kaldığım cami Nurşin. Bak, duvarda Osman-ı Zinnureyn yazılı” diyerek Nur isminin kendine bakan taraflarına işaret etmiştir. Seneler sonra yazdığı eserlere Risale-i Nur ismini vererek de bu yöndeki kanaati pekiştirmiştir. 

Nur Risalelerinde kalbi akıl ile gerçek bilgi olan marifetullaha ulaşıp, Nur olan Allah’ı tefekkür etmek esastır. Tefekkür, acz, fakr ve şefkatle birlikte marifetin kaynağı ve Risale-i Nur ekolünün temel unsurudur. 

Sühreverdi’de heykel, İlâhî nurların yayılmasını anlatmak için kullanılan bir semboldür. Bu minvalde daha çok enfüsi (iç) dünyada üretilen bilgilerin nuraniyetini önemser. Nur olan Allah’a ulaşmak için tümdengelim metodunu kullanır. Nur Risaleleri bir tefekkür sistemi olarak enfüsi (iç dünya, nefis âlemi) tefekkürü afakî (kâinat, dış dünya) tefekkürden daha çok incelemeye değer bulur. Enfüsi tefekkürde tafsili, izahatlı ve geniş; afakî tefekkürde icmali ve özet olması gerektiğini savunur. Bu minvalde bilgi ve düşünceyi üretmenin, bunları ihlâslı şekilde amele dönüştürmenin merkezine “iç dünyayı” yani enfüsi âlemi koyar. 

Nur Heykellerinde yedi heykelden bahsedilir. 

1. Heykel: Vehim ve vesvese anlamsız, gereksiz korku, belirsiz fikir ve düşünce anlamlarına gelir. Aynı zamanda  ince  mânaların anlaşılmasına yarayan bir idrak kuvvetidir. 

Sühreverdi’ye göre kendi zatına işaret edebilen her şey bir cisimdir. Her halde uzunluğu, derinliği ve eni vardır. Bu cisim parçalanamaz. O halde vehimde bunu parçalayamaz. Oysa vehim tabiatı itibariyle akla karşıdır. Ölü bir kimse ile bir gece yalnız kalmak vehmin telkinleri itibariyle insanı korkutur. Halbuki akıl ile düşünüldüğünde aynı şey geçerli değildir. Vehim yok saymaya, akılsa çoğu kere var saymaya açıktır. Bir şey duygu ile varsa şüphe edilmemelidir. Vesveseye kapılmamalıdır. 

2. Heykel: Sühreverdi’ye göre insanın özü malûmudur. Fakat öz beden olmadığı gibi bedenin de bir ögesi değildir. Bedenin eskimesiyle eskimez. Nursî’ye göre âlemin anahtarı insanın nefsine, nefsinde de enesine (özüne) takılmıştır. O anahtarla kâinatın sırlı kapıları sonuna kadar açılır. 

3. Heykel: Varlık mevzuu üzerine aklın üç yönü vardır: Vacip, mümkün, mümteni. Vacip varlığı, mümteni yokluğu zarurî olandır. Mümkün ise varlığı ve yokluğu zarurî olmayandır. Nur Risaleleri daha çok kelâm bilgisine yakın olduğundan akla önem verir. Tavsiyelerini aklın bu üç ünitesi üzerine kurar.

4. Heykel: 3 âlem vardır: Akıl, nefs, nefs-i natıka (ruh). Nefis âlemi cisimsiz, şekilsizse de, cisimlerin bulundukları âlemde tasarruf eder. Nursî tasavvuftaki nefs öldürme ameliyesinden sonra nefsin asap ve sinirlere sindiğini belirtir. Dolayısıyla salt nefs öldürmeden bahsedilemeyeceği gibi nefsin mânevî bir enerji olarak insanın içinde yer kaplayabileceği sonucuna da ulaşabiliriz.

5. Heykel: Varlık dünyasında nispet iki türlüdür: Nur-zulmet, sağ-sol vb. Mevlânâ da  Sühreverdi gibi bu nispete dikkat çekerek zıtlıkların dengesinden söz eder. Nursî’ye göre de her şey zıddıyla bilinir. Hayır-şer, güzel–çirkin karşılıklı olarak cennet ve cehennem havuzunda toplanır.

6. Heykel: Ruh nurdur. Bedenin bozulmasıyla bozulmaz. Zıddı ve zahmet vericisi yoktur. Nursî’ye göre ruh hayatın hâlis, sâfi bir cevheri ve onun müstakil zâtıdır. Vücud harici bir kanundur. Emir âleminden ve irade sıfatından gelmiştir. Kader ona hissî bir vücud giydirmiştir. 

7. Heykel: Peygamberlik üzerine konuşmalardır. Sühreverdi bu bölümde Peygamberimizin (asm) kendisine yardım ettiğini ima eder tarzda cümle kurduğundan bahisle Selâhaddin-i Eyyubi’nin emriyle idam ettirilmiştir.  

Bediüzzaman Hz. Hasan ve Hüseyin soyundan gelmektedir. “Resul’ü Ekrem’in dersiyle ve Kur’ân-ı Hakîmin talimiyle” 130 parçadan oluşan insanı, Rabbimizi ve Peygamberimizi (asm) anlatan eser telif etmiştir. Bu eserlere genel olarak “Risale-i Nur” ismini vermiştir.