İlmî olarak geliştirilmiş metotlar, “Metodoloji” (metot bilgisi) adı altında toplanmıştır. Her ders için, hangi usûle göre işlenmesi gerektiği, “Genel Öğretim Metodu” içerisinde incelenir. Buna karşılık, herhangi bir derse ait  tatbikat ise, “Özel Öğretim Metodu”nun tesbit ettiği usûle göre yapılır. Ayrıca öğretmenin, öğretme sahasındaki tecrübesi de önemlidir. Ayrıca tecrübe, herhangi bir vaziyet karşısında öğretmenin şahsî tutumunu ölçüp biçmesine yardım eder. Yani, kendi eksik veya hatalı yönlerini tesbit eder. 

Öğretimin asıl gayesi ve hedefi, eğitim veya terbiyedir. Meslek olarak öğretmenliğin bir san’at olduğu şuuruna varmış ideal bir öğret- men, sağlam bir disiplin ve öğretme kabiliyetine sahiptir. Böyle bir meslek elemanı aynı zamanda çalışmalarından zevk duyar. Zaten, öğretmenin isteksiz olması halinde, ideal öğretmenlikten de, iyi bir eğitim ve öğretimden de söz etmek imkânsızdır.

Özet olarak, verimli bir öğretim için öğret- menin dersine çok iyi hazırlanmış, konuyu iyi seçmiş ve en önce kendisi iyi öğrenmiş olması gerekir. Bununla birlikte, derslerin işlenişi sırasında, aşağıda belirtilmiş olan ve öğretim metodunun sahasına giren öğrenme kanun- larını, öğrenme çeşitlerini ve öğrenme şekillerini iyi bilmesi ve bunları ölçü olarak alması, çok faydalı olacaktır.

Öğrenme kanunları:

1) Fikirleri (düşünceleri) çağrışım yoluyla birbirine bağlamak, dokumak, öğrenilen bilgi ve maharetleri, daha önce kazanılmış olan bilgi ve maharetlerle birleştirerek, daha da olgunlaşmasını sağlamak.

2) Öğrenme işi, bir ilgi ve istek işidir. Aynı zamanda bir gayeye dayanır. 

3) Öğretimde temel ilke olan “öğrenmeye karşı merak uyandırma” hissi sağlandıktan sonra, talebede cesaret duygusunun da geliştirilmesi esastır. Yani talebede “Ben bunu öğrenebilirim” şeklinde bir kanaat geliş- medikçe, öğretim mümkün olmaz.

4) Öğretim sırasında sembol veya işaretleri belletmekten daha çok, bunların taşımış olduğu mânâlara dikkatleri çekmelidir. 

5) Konular işlenirken, öğrencilerin dikkatlerini devamlı olarak konu üzerinde toplamak ve tutmak gerekir.

6) Konunun bütünüyle öğrenilmesi gerekir.

7) Konuların aralıklı olarak, uygun zamanlarda tekrarı faydalıdır.

Öğrenme çeşitleri

1) Kendiliğinden meydana gelen öğrenme: Yazılı kaynaklardan, bir şeyle uğraşmaktan veya bir hadiseyle meydana gelen öğrenmedir.  

2) Çağrışım yoluyla meydana gelen öğrenme: Öğrenilecek konu veya tecrübelerle ilgili olarak, daha önce öğrenilmiş benzeri bilgi veya tecrübelerin zihinde canlanması yoluyla meydana gelen öğrenmedir.

3) Şartlanma yoluyla öğrenme: Dıştan gelen tesirlere karşı, canlıların gösterdiği tepkilerin, belli görüntülerle (ses, ışık, şekil, hareket ve sair) şartlanması sonucu meydana gelen öğren- medir. Meselâ, limon denince, ağzın hemen sulanması gibi.

4) Deneme ve yanılma yoluyla öğrenme: Karşılaşılan güçlüklerin veya engellerin aşıl- maya çalışılmasıyla meydana gelen öğren- medir. Meselâ, bisiklet sürmesini bilmeyen bir ferdin, düşe kalka bisiklet sürmesini öğren- mesi gibi.

5) Genelleme yoluyla öğrenme: Herhangi bir varlık veya konu hakkında, daha önce bilinen benzerlerinden yola çıkarak elde edilen bilgidir. Meselâ, hayatında hiç fil görmemiş bir insan, bildiği hayvanların ortak yönleriyle karşı- laştırarak, fil hakkında bir takım bilgilere ulaşabilir. 

6) Tefekkür (düşünceyle, fikir yürütme) yoluyla öğrenme: İnsanın, kendi iç ve dış âleminde karşılaştığı olaylar (kendi yaşantıları, toplum veya tabiat hadiseleri) hakkında düşünce yoluyla çeşitli yorumlarda bulunarak ihti- yaçlarını elde etmeyi, zararlardan sakınmayı düşünürken meydana gelen öğrenmedir. 

7) Problem çözme yoluyla öğrenme: Karşı- laşılan engelleri aşmaya çalışırken, meydana gelen öğrenmedir. Meselâ, çeşitli ihtiyaçların karşılanması için, para kazanma yollarının öğrenilmesi gibi.