YEDİNCİ SEBEP

Ehl-i hak ve hakikatin ihtilâf ve rekabetleri kıskançlıktan ve hırs-ı dünyadan gelmediği gibi, ehl-i dünyanın ve ehl-i gafletin ittifakları dahi civanmertlikten ve ulüvv-ü cenaptan değildir. Belki ehl-i hakikat, hakikatten gelen ulüvv-ü cenap ve ulüvv-ü himmet ve tarîk-ı hakta memduh olan müsabakayı tam muhafaza edemediklerinden ve nâehillerin girmesi yüzünden bir derece sû-i istimal ettiklerinden, rekabetkârâne ihtilâfa düşüp, hem kendine, hem cemaat-i İslâmiyeye ehemmiyetli zarar olmuş.

Ehl-i gaflet ve ehl-i dalâlet ise, meftun oldukları menfaatlerini kaçırmamak ve menfaat için perestiş ettikleri reislerini ve arkadaşlarını küstürmemek için, zilletlerinden ve namertliklerinden, hamiyetsizliklerinden, mutlak arkadaşlarıyla –hatta denî ve hain ve muzır olsalar dahi– halisâne ittihad, hem menfaat etrafında toplanan –ne şekilde olursa olsun– şerikleriyle samimâne ittifak ederler, samimiyet neticesi olarak istifade ederler.

İşte, ey musîbetzede ve ihtilâfa düşmüş ehl-i hak ve ashab-ı hakikat! Bu musîbet zamanında ihlâsı kaçırdığınızdan ve rıza-i İlâhîyi münhasıran gaye-i maksat yapmadığınızdan, ehl-i hakkın bu zillet ve mağlûbiyetine sebebiyet verdiniz.

Umur-u diniye ve uhreviyede rekabet, gıpta, hased ve kıskançlık olmamalı. Ve hakikat nokta-i nazarında olamaz. 

Çünkü kıskançlık ve hasedin sebebi: Bir tek şeye çok eller uzanmasından ve bir tek makama çok gözler dikilmesinden ve bir tek ekmeği çok mideler istemesinden, müzaheme, münakaşa, müsabaka sebebiyle gıptaya, sonra kıskançlığa düşerler. Dünyada bir şey-i vahide çoklar talip olduğundan ve dünya dar ve muvakkat olması sebebiyle insanın hadsiz arzularını tatmin edemediği için, rekabete düşüyorlar. Fakat ahirette tek bir adama beş yüz sene mesafelik bir Cennet ihsan edilmesi ve yetmiş bin kasır ve huriler verilmesi ve ehl-i Cennetten herkes kendi hissesinden kemal-i rıza ile memnun olması işaretiyle gösteriliyor ki, ahirette medar-ı rekabet bir şey yoktur ve rekabet de olamaz. Öyle ise, ahirete ait olan a’mâl-i salihada dahi rekabet olamaz; kıskançlık yeri değildir. Kıskançlık eden ya riyakârdır; a’mâl-i saliha suretiyle dünyevî neticeleri arıyor. 

Veyahut sadık cahildir ki, a’mâl-i saliha nereye baktığını bilmiyor ve a’mâl-i salihanın ruhu, esası, ihlâs olduğunu derk etmiyor. Rekabet suretiyle evliyaullaha karşı bir nevi adavet taşımakla, vüs’at-i rahmet-i İlâhiyeyi itham ediyor.

Lem’alar, Yirminci Lem’a, s. 270

Lûgatçe:

adavet: Düşmanlık.

a’mâl-i saliha: Salih ameller, Allah’ın rızasına uygun yapılmış iyi ve hayırlı işler.

ashab-ı hakikat: Hak ve hakikat sahipleri.

denî: Alçak, soysuz, bayağı, aşağılık.

kasır: Saray, köşk.

memduh: Beğenilmiş, övülmüş.

münhasıran: Özel olarak, sadece, yalnız olarak.

nâehil: Ehil olmayan, liyâkati olmayan.

perestiş etmek: Tapar derecede sevmek, bağlanmak.

riyakâr: İki yüzlü, bir şeyi Allah rızası için değil de gösteriş ya da başka bir menfaat için yapan.

şey-i vahid: Bir şey, tek şey, bir konu.

ulüvv-ü cenap: Büyüklük, cömertlik, yiğitlik.

umur-u diniye ve uhreviye: Dine ve ahirete ait işler.

vüs’at-i rahmet-i İlâhiye: Allah’ın rahmetinin genişliği.