Büyüklerle geçen zaman dilimlerinin tadı, hayata katkısı daha bir farklı oluyor. Girmediğimiz, konuşmadığımız konu kalmıyor. Bütün kurulan cümleler de bir ölçü, bir derinlik taşıyor.

Bazı cümleler de daha bir özellik arz ediyor.

Mehmet Ağabey çocuklarının yanında başka bir şehirde misafir. Misafirliğin ne gibi duygular taşıdığını, psikolojisinin nasıl olduğunu haliyle insan misafir olunca daha iyi anlıyor. Araçta misafirlik üzerine konuşmalar devam ediyor. Herkes kendince bildiği duyduğu bir şeyler söylüyor.

Mehmet Uçar Ağabey yetmiş seksenli yaşları yaşıyor. Haliyle onda tecrübe konuşuyor. Ve bu konuşulan şeyler de çok da öyle kitaplarda falan bulunmayan cinsten. Yani anlayacağınız kitaplar evet, hoşturlar, güzeldirler, eğitirler, öğretirler, ama bir o kadar da daha yazılmamış olan, insanlar arasında gezip duran hakikatler, kitaplar var. İşte bu cümleler de bu kabilden.

İnsan ibret gözüyle izlese, günlük hayatın içinde de nice alınması gereken dersler, okunması gereken kitaplar vardır. Onun için evde, sokakta, hayatın yaşandığı neresi olursa olsun oralarda, eğer bir tecrübeli büyük konuşuyorsa, elbette dikkatlice dinlemek lâzımdır. Çoğu zaman hayati bir takım esaslar kulağımızın dibinden geçiyor olabilir. Bir avcı titizliğinde ve dikkatinde dinlemeli onları.

Mehmet Uçar Ağabey konuşmasının bir yerinde, “Misafirlik farklı bir şey. ‘Misafir, aşa değil, kaşa bakar’ derler” dedi.

Evet, sohbetin arasında gelip geçen bir cümle idi bu. Ama doğrusu benim dikkatimi çekti. Çünkü o günlerde benim de annem misafirimizdi. Yani insan yaşlanınca, ister istemez duygusallaşıyor. Daha bir hassas olmaya başlıyor. Çocuklarım incinmesin, üzülmesin, kırılmasın, yorulmasın diye pek çok şeyi göze alıyor. ‘Aç mısın?’ desen, ‘değilim’ diyor, ama aslında tok olduğu için değil, torunlar, çocuklar yorulmasın diye öyle söylüyor. Sonra anladık ki, sormamak gerekiyor, ikram etmek gerekiyor. Yesin yemesin kendisi bilir, ama ikram etmek önemli. Her insanın, her yaşlının, her anne babanın tavrı da aynı olmuyor. Bazı anne babalar çocuklarına ‘şunu getir yavrum, bunu götür kuzum’ diyebilir iken, bazıları daha bir farklı olabiliyor. Hatta bazen çocuk gibi nazik ve nazenin bir hal alabiliyorlar. O zaman durumları nasılsa ona uygun adım atmak önemli.

Onun için onların gözleri, yukarıdaki sözde geçtiği gibi, yediği içtiğinden ziyade, evlâtlarının, torunlarının, çevresindekilerin duyguları ve o duyguların yüzlere, kaşlara taşıdığı mimiklerde oluyor.

Nitekim, ‘Anne babaya öfff bile demeyin’ hakikati, bu ince, duygusal duruma dikkatleri çekmektedir.

Annemin, akşamları eve geldiğimizde, ‘Yavrum, akşam eve gelince bana verdiğiniz selâm var ya, ‘nasıl geçti günün’ deyişiniz var ya, o gülümseyen yüzünüz var ya, o yeter bana. Allah sizden razı olsun’ cümlelerini hoş bir duygusal incelik içerisinde kuruyordu.

Burada aslında şu var, bir şey yerken, içerken, gezerken içinde taşıdığınız duygu o birlikteliğin niteliğini belirliyor. Yoksa, insan aç kalsa da, bir parça peynir ve bir iki tane zeytin yese de; güler yüz varsa, hoş bir bakış, tatlı bir iki kelâm varsa, o zeytin, o peynir bal hükmüne geçiyor.

Evet, bir hakikati daha anlamış oluyoruz ki, anneniz, babanız, akrabanız misafirse, bu sözü hiç unutmayın.

“Misafir aşa değil, kaşa bakar.”