Manisa /Akhisar’dan Sabri Aksoy: “Rabbinize alçak gönüllü olarak ve için için duâ edin. Çünkü O, haddi aşanları sevmez” Âyet-i Kerîmesinde haddi aşmak nasıl olur ve bu duruma düşmemek için bizler duâlarımızda hangi hususlara dikkat ve riayet etmemiz gerekir?
Duâda içtenlik
Bu âyette Rabbimiz duâda iki temel hususa vurgu yapıyor:
1- Tazarru, yani ısrarla yalvarış ve yakarış: Bu, duâda samimiyettir. Kabul edileceğine inanarak ve umarak duâ etmektir. Kabul edilmediği takdirde Allah’ın bizim için en hayırlısını vereceğine iman etmektir. Allah’a tam olarak yönelmektir. Yarım ağız değil, tam bir istekle isteyerek, ne istediğimizi, niçin istediğimizi, istediğimiz şeyin bizim için ne denli önemli olduğunu bilerek, tam bir yönelişle duâ etmektir.
2- Gizlilik ve içtenlik: Bu, duâmızı sadece Allah’a arz etmek, sadece Allah’tan istemek, sadece Allah’tan ummak demektir. Gerek duâ ve dileğimizi Allah’a iletmede, gerekse duâ ve dileğimizin kabulünde ve duâ ile istediğimiz menfaatin bize sağlanmasında başka aracıları devreden çıkarmak demektir. Sebeplere “rahmet kapısı” sıfatıyla başvurmak, ama neticeyi Allah’tan beklemek demektir.
Duâya aykırı tutumlar
Yukarıdaki iki hususa aykırı tutumlardan uzak durmalıyız. Ezcümle:
1- Duâdan vazgeçmek haddi aşmak olur. Duâdan vazgeçme lüksümüz yoktur. Duâmızın kabulünü görünceye kadar istemeye devam etmeliyiz.
Resûlullah (asm) buyurdular ki: “Acele etmediği müddetçe her birinizin duâsına icabet olunur.
Ancak şöyle diyerek acele eden var: “Ben Rabbime duâ ettim duâmı kabul etmedi.”
2- Duâyı nazla yapmak haddi aşmak olur.
3- Duâm kabul olmadı diye Allah’a küsmek haddi aşmak olur.
4- Duâda tahakküm etmek, yani küstah ifadeler kullanmak haddi aşmak olur.
5- Duâsının kabul edilmeyeceği zannına kapılıp, ümidi kesmek ve duâyı bırakmak, haddi aşmak olur.
Resûlullah (asm) buyurdular ki: “Allah’a duâ eden herkese Allah icabet eder. Bu icabet, ya dünyada peşin olur, ya da ahirete saklanır yahut da duâ ettiği miktarca günahından hafifletilmek suretiyle olur, yeter ki günah talep etmemiş veya sıla-ı rahmin kopmasını istememiş olsun, ya da acele etmemiş olsun.”
Duâda önyargı
6- Duânın kabulünü Allah’ın hikmetine bırakmamak duâda haddi aşmak olur. Doktora şu ilâcı ver deseniz, sizi muayene edecek, uygun olanı vermek isteyecektir.
Duâda da Allah’ın hikmetine itimat etmek, hikmetine uygun olanı vereceğinden emin olmak gerekir.
7- Duânın kabul edilmeyeceği ön yargısını taşımak ve su-i zan etmek haddi aşmak olur.
Resûlullah (asm) buyurdular ki: “Allah’a duâyı, size icabet edeceğinden emin olarak yapın.” “Rabbiniz kerîmdir. Kulu duâ ederek kendisine elini kaldırdığı zaman, O, ellerini boş çevirmekten hayâ eder.”
8- Sebeplere müracaat yapabilecek iken sebepleri terk edip doğrudan dil ile duâya devam etmek ve bununla yetinmek haddi aşmak olur.
9- Duânın neticesini ısrarla ve yalnızca dünyada görmeye çalışmak haddi aşmak olur. Çünkü “duâ ibadetin kendisidir.” İbadet ise uhrevidir. Neticesi ahirette alınmak üzere yapılır.
10- Duânın kabulü geciktiğinde sabrı unutmak, kabul edildiğinde şükrü unutmak haddi aşmak olur.
Resûlullah (asm) buyurdular ki: “Yeryüzünde, günah veya sıla-i rahmi koparmamak kaydıyla Allah’tan bir talepte bulunan bir Müslüman yoktur ki Allah ona dilediğini vermek veya ondan onun mislince bir günahı affetmek suretiyle icabet etmesin.”