SORU 1: 1988 yılında liseden staj yaptığımız için sigorta başlangıcım var. Ancak ayını bilmiyorum. Bu sigorta başlangıcım sayılır mı? Önce bunu öğrenmek istiyorum. Sonrasında 15 Ekim 1992’de başka bir iş yerinden 1993’ün son gününe kadar sigortam var. Akabinde 1 Ocak 1994’de Yapı Kredi Bankasına girerek çalışmaya başladım. Halen çalışmaktayım. Doğum tarihim 26 Ekim 1970’dir. Ne zaman emekli olacağım? 25 yıl sigorta ödemek zorunda mıyım?   Akın SEN

CEVAP 1: Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. 1992 başlangıcınıza göre emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 26 Ekim 2023’de emekli olabilirsiniz. 25 yıl prim ödeme zorunluluğunuz yok. Ancak, Yapı Kredi’nin özel vakıf emekli sandığına tabi olarak çalışıyorsanız, işten ayrılırken kıdem tazminatı alıp alamayacağınız vb. hususlar için sandığın tüzüğüne ve iş akdinize bakmanız gerek.
*
Gelir testine girmeyene fazla prim borcu çıkar

SORU 2: 21 Ekim 1990 doğumluyum. Geçen sene İstanbul Üniversitesi’nden mezun oldum. Memlekete gittiğimde bana gelen tebligatta 6.800 TL civarında borcum olduğunu görünce dondum adeta. SKG’ya gittim, borcun oluştuğu tarihte öğrenci olduğuma dair belgelerimi götürdüm. Ama bana senin baban vefat etmiş, annende babana bağlı Bağ-Kurlu olduğu için bu borcu silmemiz imkânsız, dediler. Ben bu süreçte hiçbir zaman sağlıktan yararlanmadım zaten. Ne yapabilirim?                                    Serkan YAYLI

CEVAP 2: Üniversiteden mezun olduğunuz tarihten itibaren zorunlu olarak Genel Sağlık Sigortalısınız. Okulu bitirdiğinizde, bulunduğunuz yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfında gelir testi yaptıracaktınız. Ve gelir testinden çıkan sonuca göre ya prim ödemeden veya prim ödeyerek sağlık yardımı alacaktınız. Meselâ, aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir tutarınız asgarî ücretin üçte birinden (bugün için 357 TL dir) az ise, prim ödemeden sağlık yardımı alacaktınız. Ancak gelir testine gitmediğinizden aylık iki asgarî ücret tutarı (bugün için 2.142 TL dir.)  üstünden prim hesaplanmıştır. Öncelikle yapmanız gereken gelir testi yaptırmaktır. Sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurarak, genel sağlık sigortası priminizin gelir testinden çıkan ortalama aylık gelir tutarınıza göre hesaplanmasını talep edin.

*
3680 gün priminiz varsa emekli olabilirsiniz

SORU 3: 15 Şubat 1971 doğumluyum. 15 Mart 1993 yılında sigortalı işe başladım Yüzde  61 vergi indirim raporum var. Ne zaman emekli olabilirim.                      Kemal YILMAZ

CEVAP 3: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariye, 9 yıldan fazla 12 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 2nci derece engelli olarak emekli olmak için; 15 yıl 8 ay sigortalılık süresi ve 3680 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Süre şartını sağladığınızdan, şayet 3680 gün prim ödemeniz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 3680 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Not: Her hafta Cumagünleri bu köşede olacağız. Sosyal güvenlikle ilgili karşılaştığınız sorularınızı [email protected] e-posta adresine yazın. Sizin için cevaplayalım.