Dünya

BATI İLE İSLÂM DÜNYASI ARASINDA YENİ BİR SAYFA

ABD Başkanı Barack Obama’nın Mısır’ın başşehri Kahire’de verdiği mesajlar, Brüksel’de memnuniyetle karşılandı. AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana, Obama’nın konuşmanın İslâm dünyasıyla ilişkilerde yeni sayfa açacağını söyledi. Konuşma, İslâm dünyasında da temkinli bir iyimserlikle karşılandı. Radikaller dışında pek çok merkezden olumlu değerlendirmeler gelirken, icraatın önemli olduğu vurgulandı.

GELECEK İÇİN, VERİLEN MESAJLAR ÖNEMLİ

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyna Obama’nın açıklamalarını, yeni ve farklı bir Amerikan politikasının başlangıcı ve İsraillilere açık bir mesaj olarak değerlendirirken Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de, Obama’nın ‘’bugünkü ifadeleri ve taahhütleriyle İslâm ülkeleri bakımından da barış ve istikrar için ortaklık yapılabilir ve yapıcı bir lider olduğunu bir kez daha gösterdiğini’’ söyledi.

Umut ve şüphe bir arada

Obama’nin tarihî konuşması İslâm dünyasında farklı tepkilere yol açtı. Iraklı Şiî lideri Muktada Sadr, Obama’nın İslâm konusundaki samimiyetine inanmadığını ve ABD’nin amacının dünyayı köleleştirmek olduğunu söyledi. Sadr’ın Necef’te basına dağıtılan açıklamasında, “Barack Obama, İslâm’a eskiden ve şimdi düşman olan ve ileride düşman olacak Amerikan politikasını değiştiremez” denildi. Açıklamada, “Obama’nın yapmacık konuşmasının tek hedefi vardı: George W. Bush’un kullandığı yoldan farklı bir yolla dünyayı iradesi altına almak. Direnişin devam edeceğini bilmeli. Bu lâflara ABD Irak’tan, Afganistan’dan çekilene ve düşman İsrail’den desteğini çekene kadar inanma-yacağız” ifadesi kullanıldı.

İRAN

İran hükümeti konuşma hakkında sessiz kalırken, konuşmayı yayımlamayan İran devlet televizyonu, konuşma hakkında “bir sürü lâf, çekici ama inanılmaz” bir konuşma diye yorum yaptı. İran’da eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi döneminde cumhurbaşkanı yardımcısı olan Hüccetülislâm Muhammed Ali Abtahi ise konuşmayı eski “Başkan Bush döneminde oluşturulan düşmanca ortamın tazmin edilmesi” olarak nitelerken, siyasî yorumcu Ali Rıza Hamesiyan, Obama’nın İran’ın barışçı amaçlarla nükleer enerji üretme hakkını kabul etmesinin “ABD ile daha iyi ilişki-ler yönünde atılmış ileri bir adım” olarak niteledi.

FİLİSTİNLİ ÖRGÜTLER

Hamas dahil, Suriye’de üslenmiş olan 8 Filistinli grup yayımladıkları ortak açıklamada, Obama’nın konuşmasını “halkı yanıltma girişimi olarak gördüklerini” belirttiler. Açıklamada, “Obama’nın konuşması halkı yanıltma ve Amerika’nın Arap ve İslâm dünyasındaki saldırgan imajını düzeltme için daha fazla yanılsama oluşturma yönünde bir girişimdir” denildi. Suriyeli siyasî yorumcu İmad Şuayibi ise “alışkın olduğumuzdan farklı bir dille yapılan bir konuşma. Bu olumlu bir şey” dedi.

SOLANA: YENİ BİR SAYFA AÇILACAK

AB Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana, Obama’nın konuşmanın İslâm dünyasıyla ilişkilerde yeni sayfa açacağını söyledi. Solana, yaptığı yazılı açıklamada, “Başkan Obama’nın Kahire konuşması hem muhteva hem de şekil olarak kayda değerdi. Şüphesiz Arap-İslâm dünyasıyla ilişkilerde ve umarım birçok çatışma bölgesinde karşılaştığımız birçok sorunu çözme çabalarında yeni sayfa açacak bir konuşmaydı” dedi. Avrupa Parlamentosu Başkanı Hans-Gert Pöttering ise ABD Başkanı Obama’nın İsrail-Filistin sorununun çözümü yönündeki “cesaret ve kararlılığını” memnuniyetle karşıladığını belirtti.

NEOCONLAR MEMNUN DEĞİL

Amerikalı muhafazakârlar da, Obama’nın konuşmasının ABD’yi zayıflattığı görüşünde. Muhafazakâr American Enterprise Institute (AEI) adlı düşünce kuruluşunun Başkan Yardımcısı Danielle Pletka, “Kahire Kapitülasyonu” başlığıyla yayımladığı mesajda, “Müslüman dünyasına yapılan bu konuşmada, bölge liderlerinin zihniyetinin kullanıldığı ve konuşmanın ABD’nin sembolik öneminin tanınmasını ve ulusal çıkarlar konusunda ilerleme kaydedilmesini sağlamadığı” ifade edildi. Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçi azınlık lideri John Boehner de, Obama’nın İran liderlerine şartsız diyalog teklifini yineleyerek ABD’yi zayıflattığını ileri sürdü.

06.06.2009