Gerçekten, eski yazılarımızda, eğitimin ideoloji cenderesinden kurtarılamadığını, kısmî iyileşmenin ve serbestleşmenin dahi sadece uygulamada ortaya çıkarılan bir “fiilî durum” olduğunu, Anayasa ve kanun düzeyinde bir değişikliğe ve demokratikleşmeye dayanmadığını yazdık. Örnekler de verdik. 

Geçen dönemlerde, TBMM tabiri caiz ise ıvır zıvır işlerle uğraştırıldı ve ideoloji meselesine el atması engellendi. Bu da etkili ve yetkili makamlardakilerin ideolojik devletten vazgeçmek istemediğini ya da en azından bu işi umursamadığını gösteriyor. Her neyse.

İdeoloji ve eğitim meselesine gelince…

Bize göre her ideoloji dayatmacıdır, eğitimi de kullanır.  

İdeolojik eğitim isteyenler, devlet ve eğitim aracılığıyla ideolojiyi dayatırlar ve herkesin kendileri gibi olmasını sağlamaya çalışırlar.

İdealistlik ise devlet araya girmeden ve devlet baskısı olmadan başkalarını etkileyebilme gayreti ve sanatıdır. 

Eğitimde idealist olanlar, eğiteni de eğitileni de zorlamadan, yaşayıp göstererek güzellikle anlatmaktan yanadırlar. 

Bu yönden bakıldığında dinî nasihat ideoloji sahibinin değil idealistin işidir. 

Aynı şekilde ahlakîlik kaygısı da ideolojik değil olsa olsa idealistiktir. 

(Eğitimde vatanseverlik ve benzeri duyguların aşılanmasının ise ideoloji ile bir ilgisi yoktur.) 

Yani yetişkinliğe giden yaştaki öğrencinin karma eğitim yerine cinsiyetine göre farklı sınıflarda eğitim alması ahlakî bir mesele olduğuna göre bu yöntemi tercih etmenin ideoloji ile ilgisi yoktur. 

Şöyle de ispat edebiliriz: 

Karma eğitimin olmadığı bir okulda sıkı ideolojik eğitim verilebilir. Mesela bizdeki askeri okullar böyledir. 

Aksine karma eğitimin olduğu okullarda da ideoloji sıfırlanabilir. Mesela ABD’de laik okullarda (devlet okullarında) eğitim karmadır ama ideoloji sıfırdır. 

Demek ki, karma olmayan eğitim de demokratik olabilir.