Kelâm, isbât-ı Vacibü’l-Vücûd, yâni Allah’ın varlığı ve birliği başta olmak üzere, imân şartları, İslâm esaslarını, aklî ve mantıkî delillere dayandırarak izâh ve ispat eden bir ilim dalıdır.
Bediüzzaman, kelâm ilmini modern ilimlerle yoğurarak, kendine has bir metot ve uslûpla, çağın şartlarına uygun, ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde geliştirerek ona yeni bir çehre, yeni bir boyut kazandırmıştır.
Risâle-i Nur’un kelâm ilmine getirdiği en orijinal yeniliklerden birisini, “Müslümanlara ve İslâm âlemine yepyeni bir bakış açısı, bir dinamizm kazandırmasıdır. Dinî, sosyal, kültürel, san’at, ilim, hattâ ekonomik hayatlarına ciddî atılımlar sağlayacak bakış zaviyeleri” şeklinde özetleyebiliriz.
Eski kelâmcıların imkân ve hudûs delili metodunu geliştirir; bunlara yeni aklî-mantıkî, ilmî metodlar ekler:
İmkân delili, hudûs delili, rûh ve hayat delili, san’at delili, gaye ve hikmet delili, yardımlaşma delili, nizam ve denge delili, temizlik delili, sîmalar delili, fıtrat ve vicdan ve tarih delili, Kur’ân delili, Peygamber delilini aklî, mantıkî, ilmî, kalbî, vicdânî materyaller sunarak getirir.
Risaletü’n-Nur sair âlimlerin eserleri gibi, yalnız aklın ayağı ve nazarıyla ders vermez ve evliya misilli yalnız kalbin keşif ve zevkiyle hareket etmiyor. Belki akıl ve kalbin ittihat ve imtizacı/birleşerek kaynaşması ve ruh ve sair lâtifelerin yardımı ayağıyla hareket ederek evc-i âlâya uçar. Taarruz eden felsefenin değil ayağı, belki gözü yetişmediği yerlere çıkar, hakaik-i imaniyeyi kör gözüne de gösterir. (Mektubât, s. 365.)
Onu diğer kelâmcılardan ayıran en önemli özelliklerinden birisi de; “Her şeyde Allah’ın varlık ve birliğini gösteren bir delil vardır.” prensibini herşeye okutturmasıdır. (Sözler, 716-717.)