Dokuz işçinin altında kaldığı Erzincan İliç’deki Çöpler Maden Ocağında on milyon tonluk siyanürlü atık toprak dağının çökmesi aslında demokrasiyi, hukuku, insan haklarını ve hürriyetleri çökerten siyasi iktidarın çöküşünün son tezâhürü.
Çoğu Amerikan, İngiliz ve Kanadalı yabancı maden şirketlerinin “yerli yandaş şirketler” ortaklığıyla kazandıkları ihalelerin toprağı, suyu, havayı zehirlemekle kalmayıp kanser vakalarında vahim artışa sebebiyet vermesiyle ticari maliyetlerinin onlarca katından fazla insana, tabiata, çevreye dehşetli zarar verdiği belirtiliyor.
Bile bile fay hattı üzerinde ısmarlama ÇED raporlarıyla maden ocağının açılmasının aslında büyük bir cinâyet olduğu; imza atanların, raporu verenlerin sorumluluğuna karşı iktidardakilerin hesap vermekten çekinmesi siyasetin rant saplantısını yeniden ifşa ediyor.
MADEN KAZALARI ÖNERGELERİ DE REDDEDİLDİ
TÜİK’in Ekim 2022’deki açıklamasıyla Türkiye son yirmi yılda maden kazaları ölümlerinde dünyada ilk sıralarda yer alıyor. Dünyanın en büyük kömür üreticilerinin başında gelen Çin’de çıkarılan 100 milyon tona düşen ölüm sayısı 127 olurken, Türkiye’de 722’yi buluyor.
Keza 1960’tan bu yana Avrupa’da ölümlü kazalar olmazken, dünyanın en büyük kömür üretici ülkesi Almanya’da son elli yılda alınan teknolojik tedbirlerle maden kazalarıyla işçi ölümleri âdeta sıfırlanmışken, Türkiye’de son yirmi yılda iş kazaları, işçi ölümleri katlanıyor.
Bu süreçte 301 madencinin can verdiği Soma fâciasının hesâbı verilmezken, dönemin Başbakanı olarak Cumhurbaşkanı,1800’lerdeki maden kazalarını, 39 yıl önceki Hindistan, 51 yıl önceki Japonya, üzerinden 107 yıl geçen Amerika, 108 yıl geçen Fransa’daki maden kazalarıyla yanıltmaya yeltendi.
Muhalefetin Meclis’te verdiği “mağden ocaklarında meydana gelen iş kazalarıyla ölümlerin sorumluları ile nedenlerinin araştırılması, kazaların tekrarlanmaması için kalıcı çözümlerin bulunması” amaçlı araştırma önergeleri reddedildi. Ocakların güvenliği için apar topar çıkarılan “torba yasalar”da bile rant amacı güdüldü.
MADEN CİNÂYETLERİNİN ÖNLENMESİ İÇİN…
Rant hırsı hesaplı meydana gelen tren kazaları, sel baskınları, orman yangınları, deprem yıkımları ile yüzlerce işçinin can verdiği grizu patlamaları ve göçük kazalarına tedbirlerin alınmasına ilişkin Meclis’te araştırma komisyonlarının kurulması önergeleri de reddedildi. İhmaller, suiistimaller, rant peşkeşleri Meclis denetiminden kaçırıldı, kaçırılıyor.
Binlerce “maden ruhsatı”nın verildiği AKP iktidarında kapasitesi arttırılan, altındaki fay hattı “ölü/in aktif” gösterilen İliç’teki ocakta da göz göre göre katliam gibi bir kaza olmuş.
Ve AKP iktidarında toplumu kutuplaştıran, nefret enjekte eden siyanürlü zehirli siyasete dadanan yolsuzluklarla muallel “tek kişilik ucûbe otoriter rejim” göçük altında kalmış, çıkamıyor.
Hâsılı, yandaşlara tahsisli rantla muallel maden cinâyetlerinin önlenmesi için, demokratik denetim, hukukun üstünlüğü ve millet irâdesinin hâkimiyetiyle “tek kişilik rejim”in tasfiyesi gerekiyor.