Fransızca ‘terreur”den geçmiş dillere. Anlamı: “Korkudan titreme” veya “titremeye sebep olma”dır. Petit Robert; Fransız dil bilimci... Onun sözlüğünde şöyle yazar: “Bir toplumda bir grubun halkın direnişini kırmak için oluşturduğu ortak korku.”
Başka bir sözlüğe bakalım. Oxford İngilizce Sözlük’te, “Genellikle siyasal nedenlerle, halkın gözünü korkutmak ve halkı yıldırmak için dehşet ögesini kullanmak” olarak tanımlanır. Ya TDK ne diyor: Yıldırma, cana kıyma ve malı yakıp yıkma, korkutma, tedhiş…” Dikkat edin, terör kelimesi bazen “şiddet” veya “siyasal şiddet” kavramlarıyla eş anlamlı olarak kullanılıyor.
1980 öncesini yaşayan nesil “terör” nedir bilmezdi. Ama “anarşi”yi bilirdik. Hatırlar mısınız; Türkiye’de yıllarca teröre karşılık olarak “anarşi” kelimesi kullanıldı. Aklım erdiğinde ilk dikkatimi çeken kitaplardan biri, Yeni Asya Yayınları’ndan çıkan “Anarşi-Terör, Sebep ve Çareleri” kitabıydı.
Gürbüz Azak’ın kapak tasarımını yaptığı kitabın yazarı; Mustafa Sungur Ağabeydi. Kitabın tarihçesi o dönem Türkiye’nin fokur fokur kaynadığı 1978’li yıllardı. Evet, Sungur Ağabey kaleme almıştı, ama Bediüzzaman’ın reçetelerini sunuyordu eserde.
Üstad Bediüzzaman, yaşadığı dönemlerde “anarşi”nin adı bile geçmezken, toplumsal hayatta anarşiyi netice verecek sebepleri, Kur’ân nuru ile görmüş (1909) ve 50 yıl sonraki gençleri ikaz etmiştir. Hatta tedbirlerini de bir bir saymış, uyarmıştı.
Bediüzzaman Said Nursî, çeşitli zamanlarda da anarşi konusunda uyarılarda bulunmuş. 1946 yılı… Devlet ricaline yazdığı “Bir hasbihal” adlı eserinde; elli sene sonra ortaya çıkacak dehşetli olaylara yani anarşi ve teröre gayet net bir biçimde dikkat çekmiş… Ne demiş, bakalım;
“Adliye Vekili’yle ve Risale-i Nur’la alâkadar mahkemelerin hâkimleriyle bir hasbihaldir.
“…Evet eski terbiye-i İslâmiyeyi alanların yüzde ellisi meydanda varken ve an’anat-ı milliye ve İslâmiyeye karşı yüzde elli lâkaydlık gösterildiği halde; elli sene sonra, yüzde doksanı nefs-i emmareye tâbi olup millet ve vatanı anarşiliğe sevk etmek ihtimalinin düşünülmesi ve o belâya karşı bir çare taharrisi, yirmi sene evvel beni siyasetten ve bu asırdaki insanlarla uğraşmaktan kat’iyen men’ettiği gibi; Risale-i Nur’u, hem şakirdlerini, bu zamana karşı alâkalarını kesmiş; hiç onlarla ne mübareze, ne meşguliyet yok.” (Emirdağ Lâhikası, s. 21)
Bediüzzaman Hazretleri, bu mektubun sonunda toplumsal kargaşa ve siyasî boğuşmaların sonunda gelecek iki dehşetli cereyana dikkat çekiyor:
“Yalnız, ehemmiyetli bir endişe ve bir teselli kalbime geliyor ki; bu geniş boğuşmaların neticesinde eski harb-i umumiden çıkan zarardan daha büyük bir zarar, medeniyetin istinadı, menbaı olan Avrupa’da deccalane bir vahşet doğurmasıdır. Bu endişeyi teselliye medar; âlem-i İslâm’ın tam intibahıyla ve yeni dünyanın, Hıristiyanın hakikî dinini düstur-u hareket ittihat etmesiyle ve âlem-i İslâmla ittifak etmesi ve İncil, Kur’ân’a ittihad edip tabi olması, o dehşetli gelecek iki cereyana karşı semavî bir muavenetle dayanıp inşallah galebe eder.” (Emirdağ Lâhikası, s. 58)
Hülâsa; Bediüzzaman Hazretleri, anarşinin sebeplerinin gereği gibi bilinip ve çareler üretilerek ortadan kaldırılması taraftarıydı. Çünkü anarşi veya terörün mesleği tahrip... Tahrip az kişi ile yapılabildiğinden verdiği zarar ve kayıp büyük oluyor. Dolayısıyla, dünyadaki sulh-u umumî taraftarı olan kuvvetler, samimî olarak bu ana hedefte birleşmeli mesajını gayet net okumalıyız.