Oysa kullanılan kelime yumağı ile oluşan cümlenin ruhu, içinde bir düşünce, tecrübe, duygu ve felsefe barındırarak, bir anlamda karşıyı karşılamak, karşıya karşı durmak (direnmek) diğer taraftan, kullanılan kelimenin ağırlığına göre uzlaşma dilini oluşturmak, orta noktada buluşmayı sağlamak yani iki farklı yanın düşünceleri tarafından seçilen kelimelerin, bazılarından feragat edip, düşüncenin oluşturduğu ortak bir dil girişimi çabasını gerçekleştirmektir. Bunun yanında, düşüncelerin oluşması, yaşaması ve sürekliliğini sağlayan şeyin kelimelerin birleşimi ile oluşan cümlelerin sayesinde gerçekleşmesi ve iletişimin en önemli parçası olduğunu hatırlamak önem arz etmektedir. Ancak öyle bir şey ki düşünce ve kelime arasında hem rasyonel, hem de irrasyonel bir bağ vardır. Şöyle ki: Sadece düşünceler, kelimeleri seçerek belirlemez, kelimelerde aynı zamanda düşünceleri seçer, kısıtlar ve diğer kelimeler ile düşünceleri yok sayar ve engeller. Bu çerçevede bazı düşünce ve kelimeler yapıcı birleştirici toplayıcı iken bazıları yıkıcı kabiliyetler gösterir. Yani bazıları akıllı iken, bazıları cahildir. Bazıları insancıl ve hümanist iken, diğer bazıları ayrıştırıcı ve kaos tetikçisidir.

Diğer bazıları ise reaksiyoneldir ortama göre şekil alır. Kimisi dinî motifli, muhafazakâr, güzelleştirici ve daha demokratik iken, kimisi cebri ve zecri, tahakküm, güç ve iktidar olmayı seçer. Meselâ, Nesin, “necisin, nerden geldin, nereye gidersin” gibi kelimeler ferdî olarak varoluşunun anlamını kavrama serüvenine çıkarırken insanı, aynı zamanda kendi öz tercihleriyle baş başa bırakıp, demokratik seçimler yapabilme seçeneği sunar. İnsancıl, hürriyetçi ve demokratiktir. Diğer taraftan kullanılan bazı kelimeler insanın ruhunu, aklını ve kalbini zedeleyici bir nitelik taşır. Öfke, kin, husûmet ve tahrip gücü barındıran bu kelime yumakları kullanıldığı cümlenin yerine, zamanına ve duygu akışına göre şiddeti belirler, özgüven kaybına yol açar, kendi hür iradî seçimlerini başkalaştırarak, başkası tarafından yönlendirme eğilimine maruz kalır. Maruz kalınan bu durumlar neticesinde görünürde ferdî olarak olduğu düşünülen sonuçlar domino taşlarının birbirine değip, milyonlarcasını etkilediği gibi toplumsal bir nitelik kazanır.

Yani aslına bakılırsa bu durumda kelimenin niteliği, insanlar üzerinde bir nicelik oluşturur. Her oluşan nicelik, nitelik üzerinde baskı yapar. Tam tersini düşünürsek; nicelik belli bir olgunluğa ulaştığında nitelik değişimi yaşanır. Bu çerçevede gelişen akış fert ve toplum üzerinde hem psikolojik, hem de sosyolojik davranışlar sergilenmesine yol açar. Gerçekleştirilen sosyal politikalar, hizmetler, kullanılan dil, nazarın oluşturduğu resim, anlatılan durum üzerinde etkilidir.

Sonuç olarak: Toplumda birleşmeyi ve bütünleşmeyi sağlamak için elimizde kalan en önemli dil unsuru, uzlaştırıcı dildir. Huzurun ve toplumun refah seviyesinin arttırılması ve güçlendirilmesi için sarf edilecek çabanın kullanıldığı kelimeler; yapıcı, güzelleştirici ve yüceltici bir dil olması elzemdir. Lezzetin, uhuvvetin ve selâmetin aynı zamanda kardeşliğin tesis edilmesinin ve daimiyetinin sağlanması adına kelimelerin gücünü bir kez daha oturup düşünmeli, düşüncelerimizi oluşturan kelimelerin seçimine daha dikkatle ve rikkatle yaklaşmalıyız..