Doğruluğundan emin olunan bir bilgi, bir karar ya da bir kanaat,  “Kesin bilgi, yayınız” denilerek takipçilerden paylaşılması istenir.

Aynen onun gibi, başkasının parası ile ne zenginlik ne de büyüme olmayacağı aynı derecede kesin bir bilgidir ve bunun da yayılmasında fayda vardır. Hele hele ödemekten zorlanılacak nisbette alınan bir borç, borç alanı “emir kulu” haline getirebilir. Boşuna mı “Borç alan sonrasında emir de alır” denilmiştir.

Maalesef Türkiye’yi idare edenler bu meseleleri unutmuş gibi göründü. Eskiden beri değişik ülke ve kuruluşlardan borç alınıyor, ama son zamanlardaki borç miktarı Türkiye’yi sıkıntıya sokacak nisbetlere  ulaşmış durumda. 20 yıl önce 100 lira borcumuz varsa bugün bu rakam neredeyse 500 lira olmuş. Elbette “Borç yiğidin kamçısıdır” sözü de büyüklerimize aittir, ama her halde bundan maksat “ödenebilecek nisbette bir borç”tur. 

Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, CNN Türk’de katıldığı bir programda Hakan Çelik’in sorularını cevaplamış ve bu meseleye dikkat çekmiş. Eczacıbaşı Türkiye’nin borç alarak büyümesini  sürdürmesinin mümkün olmadığını söylerken, “Türkiye bu kapanın içine girdi. Bizim buradan çıkmamız lâzım” demiş. (www.diken.com.tr, 13 Ekim 2018)

Bülent Eczacıbaşı’nın hal ve gidişle ilgili tesbitlerinden bazıları özetle şöyle: “Kurumsallık konusunda iyi ölçüde yol kat ettik, ancak tam anlamıyla yol kat ettik diyemiyorum. Aile bireyleri yeteneklerine göre görev almalılar. Hataları kabul edip paylaşmak çok önemli. Bir konu açıkça tartışılmazsa hata kaçınılmazdır. Hep yanlış insanların göreve getirilmesi yeterince denetlenmemesi ortaya çıkmış hatalardır. Yetersiz kişilerin göreve getirilmesi hata getirir. Türkiye Ortadoğu’nun bulanık bir sis perdesinin arkasında görülmeye başlandı. Korkunç bir darbe girişimi yaşadık. Türkiye’nin bir hikâyesi var, ama anlatılması lâzım. Dünyaya yeni bir hikâye sunmamız lâzım. Bu hikâyenin mutlaka iletişimin iyi uygulanması lâzım. Geçmişteki başarıları kimse önemsemiyor. Teşvikler var, ama amaçları çok net olmuyor. Bence çok net bir sonuç var ortada özel kesim kamu kesimi işbirliği sağlanmalıdır. Hatalardan çabuk vazgeçilmelidir. Cari açık ekonomimizin kronik hastalığıdır. Enflasyondan çok korkulması lâzım. Yüksek enflasyonu on yıllarca yaşadık. Bu dönemlere  kesinlikle dönmememiz lâzım. Şirket indirimlerinin birlikte olması güzel bir durum birliği gösteriyor. Bunların biraz daha uzun vadeli, önlemler alınmalı…”

Her ne kadar bazı tesbitler sadece ‘aile şirketleri’yle ilgili olarak görülse de esasında genel bir kaide olarak da görülebilir. “Hataları kabul edip paylaşmak” devlet idarecilerinin de yapması gereken bir şey değil mi? “Bir konu açıkça tartışılmazsa hata kaçınılmazdır” tesbiti, Türkiye’nin karşı karşıya olduğu durumu anlatmak için yetmez mi? Gereken ekonomik ve gerekse siyasî meseleler açıkça ve hür bir zeminde tartışılabiliyor mu?  “Yetersiz kişilerin göreve getirilmesi hata getirir”e en büyük delik, ehil olmayan kişilere yetki verilmesi değil midir? Kim, “Hatalardan çabuk vazgeçilmelidir” tavsiyesine itiraz edebilir? Şirketlerin fiyat indirimi yapması iyi, ama daha uzun vadeli tedbirler alınması tesbiti de haklı başka bir tesbit değil mi?

Türkiye’nin dertleri belli, çareleri de belli. Akıl için bir olan yol takip edilecek ve işler ehline verilecek. İşi  ehline vermeyen bir anlayışla sıkıntıları aşmak mümkün değil. Boşa vakit geçirmeyelim her işi ehil olana verelim.