Etin tuz geçirgenliğini arttırır ve antioksidan gibi davranır. Kullanımı çok yaygındır. Riskleri; hiperaktivite, sindirim bozuklukları ve baş titremelerine sebep olur. Vücudun tıbbî dengesini bozduğu için, kalsiyum-fosfor dengesinin bozulmasına yol açabilir. Bazı ülkelerde yasak, bazı ülkelerde ise kullanımı sınırlıdır. Mutlaka sakınılması gerekir. 

E339, E340, E341, E342, E343 (Sodyum- Potasyum, Kalsiyum- Amonyum- Magnezyum fosfatlar): Ticarî olarak madenden üretilen fosforik asitten (E338) üretilirler. Asit düzenleyici, kurumaya ve tozlarda topaklanmaya karşı koruyucudurlar. Antioksidanların aktivitesini arttırırlar. Ekmek yapımında, konserve imalatı ve diş macunlarında kullanılmaktadırlar. Riskleri; E338’e ilâve olarak yüksek fosfat oranının, çocuk ve yetişkinlerde kemik zayıflığına yol açtıkları rapor edilmiştir. 

Paratiroit hormonu oranını yükseltebilirler. Fosfatların günlük alınabilir miktarı kolaylıkla aşılabildiğinden dolayı, kullanımları mutlaka sınırlanmalı ve sakınılmalıdır.” 12

E350, E351, E352 (Sodyum- Potasyum- Kalsiyum malat): Malik asitten (E296) elde edilirler. Dondurma ve dipfriz ürünlerinde tampon ve lezzet verici olarak kullanılırlar. Türkiye’de kullanımları serbesttir. Riskleri, bebeklerin bu bileşikleri metabolize etmek imkânı olmadığından, bebek mamalarında kullanımına izin verilmez. Bebeklere verildiği takdirde, bağırsak sorunlarına sebep olurlar. Özellikle hamileler, bebekler, emzikli anneler mutlaka sakınmalıdır. 

E370 (Heptonolakton): Asit düzenleyici ve sun’î Hindistan cevizi, sun’î fındık, sun’î vanilya aroması olarak, oldukça yaygın kullanılır. 

Genellikle ürünlerde adı ve kodu yazılmayarak, sun’î aroma veya DOĞALA ÖZDEŞ AROMA olarak belirtilir. Riskleri; önemli ölçüde sindirim sorunlarına yol açtığından, çok sayıda ülkede yasaklanmıştır. 

E380 (Amonyum sitrat): Çikolatalı şekerlemeler ve krem peynirlerde asitlik düzenleyici, tampon ve emülgatör olarak kullanılır. Türkiye’de kullanımı serbesttir. Riskleri; sindirim sistemi sorunları, BÖBREK ve KARACİĞER fonksiyon bozukluklarına sebep olabilir. Mutlaka sakınılmalıdır. 

E385, E386: Kalsiyum- Sodyum tuzlarının sentetik bileşenleridir. Salata sosları, konserve, mayonez, dondurulmuş kabuklu deniz ürünleri ve sebzeler gibi çok sayıda üründe kullanılırlar. Riskleri; çok yaygın kullanıldıklarından, tüketimleri yüksektir. Bütün yaş grupları açısından son derece risklidirler. Hayvanlarda yapılan deneylerde, kromozom hasarlarına sebep oldukları tesbit edilmiştir. Kusmaya, ishale, kan pıhtılaşmasına, kas kramplarına sebep oldukları için Avustralya’da yasaklanmıştır. Yüksek doz alımlarında DEMİR EKSİKLİĞİNE yol açtıkları rapor edilmiştir. Mutlaka sakınılmalıdır. 13

“E405: Deniz yosunlarının genetik yapıları değiştirilerek elde edilir. Petrol türevi GDO’lu sentetik bir üründür. Dondurmalar, şekerlemeler, soslar, çocuk gıdaları gibi çok sayıda üründe, endişe verici boyutlarda kullanılır. Bebek mamalarında GDO’yu yasaklayan ülkenin bebek ürünlerinde kullanılmasına göz yumması, ciddî bir çelişki ve tehlikedir. Riskleri; doktorlarca karaciğer hastalıklarına ve egzamaya sebep olduğu çok kez rapor edilmiştir. Bebek ve çocuklarda vitamin ve mineral alımını azalttığı ve kalıcı fizyolojik sorunlara yol açtığı gerekçesiyle, bazı ülkeler bebek mamalarında kullanımını yasaklamıştır. Köpek ve kedilerde ise kan hastalıklarına sebep olmuştur. 

Bu sebepten, yemlerinde kullanımı yasaktır. KÖPEK MAMALARINDA YASAK, ama İNSANLARIN YEMESİ SERBEST! Mutlaka sakınılmalıdır. 

E406 (Agar agar): Deniz yosunlarının yüksek ısıda işleme tabi tutulmasıyla elde edilir ve jelatinin bitkisel alternatiflerinden biri olarak bilinir. Çok sayıda üründe, kıvam arttırıcı olarak kullanılır. Türkiye’de organik etiketli ürünlerde dahi, kullanımı serbesttir. Riskleri; bağırsak mikroflorasının fermantasyonuna (bağırsak faaliyetlerini bozduğundan) yol açarak, gaz ve şişkinliğe, ishale ve bazı minerallerin atılımının azalmasına sebep olabilir. Besin emiliminin azalmasına yol açtığı görülmüştür. Bazı ülkelerde bebek mamalarında kullanımı yasaktır. Mutlaka sakınılmalıdır. 14

“E407, E408: Deniz yosunlarının yüksek ısıda işleme tabi tutulmasıyla, elde edilirler. Jelatinin bitkisel alternatifleri olarak bilinirler. Çok yaygın olarak, jelleştirici ve kıvam arttırıcı olarak kullanılırlar. Türkiye’de kullanımları serbesttir. Riskleri; alerjilerin yanı sıra, bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilirler. Özellikle bebek ve çocuklarda vitamin ve mineral alımının azalmasına sebep olabilirler. Son zamanlardaki araştırmalar, kanserojen urların oluşmasına sebep olduklarını tesbit etmiştir. Türkiye’de organik etiketli ürünler ile bebek ürünlerinde dahi kullanılmalarına izin veriliyor. Mutlaka sakınılmalıdır. 

E410, E412, E413, E414, E415 (Bitkisel, sentetik kaynaklı zamk çeşitleri): Birçok farklı üründe, kıvam arttırıcı olarak çok yaygın şekilde kullanılırlar. Türkiye’de organik etiketli ürünlerde dahi kullanımları serbesttir. Riskleri; gaza ve şişkinliğe yol açarlar. Bazı analizler, astım ataklarına, solunum sorunlarına, cilt reaksiyonlarına ve alerjilere sebep olduklarını göstermiştir. Mutlaka sakınılmalıdır.

E420 (SORBİTOL): Ticarî olarak genetiği değiştirilmiş mısırlardan elde edilir. Ekmeklerin yanı sıra, birçok unlu mamulde ve şekerleme ürünlerinde oldukça yaygın olarak kullanılır. Ayrıca diş macunu, sakız, öksürük pastilleri, kozmetik ve tütün ürünlerine katılır. Eczacılık endüstrisinde C vitamini yapımında, hammadde ve gliserin yerine kullanılır. Türkiye’de kullanımı serbesttir. Riskleri; mide, bağırsak sorunlarına ve ishale yol açar. Kan, kas ve deri fonksiyonları için çok önemli olan B6 vitamininin emilimini azaltır. Ölüme bile yol açabilecek şiddetli ishale sebep olduğundan, 1 yaşından küçük bebekler için kullanımına izin verilmez. (Nasıl takip edilebiliyorsa!) Mutlaka sakınılmalıdır.

E422 (GLİSERİN): Yaygın olarak hayvanî ve nebatî yağlardan üretilse de, genetiği değiştirilmiş mısırdan da elde edilir. Öksürük şurupları, damlalar, fırın, şekerleme ürünleri ve birçok endüstriyel üründe, düşük kalorili tatlandırıcı, kabartıcı ve nemlendirici olarak kullanılır. Türkiye’de organik etiketli ürünlerde dahi kullanımı serbesttir. Riskleri; mide bulantısına, baş ağrısına, susamaya, yüksek tansiyona sebep olur. Geçici bilinç kaybına yol açtığı da gözlenmiştir. FSA (İngiltere’de), hamile veya emziren kadınların her şartta uzak kalmalarını tavsiye ediyor. Mutlaka sakınılmalıdır. 15

SAĞLICAKLA KALIN.

Dipnotlar:

12) Kemal ÖZER, Age. s. 102.

13) Age. s. 106.

14) Age. s. 108.

15) Age. s. 112.