Öncelikli olarak bu adaların tarihçesine ve Yunanistan’a hangi şartlar ile teslim edildiğine bakalım. 

Ege adalarını Doğu Ege Adaları ve On İki Ada olarak ikiye ayırmamız gerekir. 9 adadan oluşan Doğu Ege Adaları, 1923 Lozan Barış Antlaşması uyarınca gayri askeri statüde kalmak şartıyla Yunanistan’ın egemenliğine teslim edilmiştir. Aynı şekilde 14 adadan oluşan ancak halk dilinde On İki Ada olarak bilinen adalar topluluğu ise 1947 Paris Barış Antlaşması uyarınca ve yine silahsızlandırma şartıyla Yunanistan’a teslim edilmiştir. İki antlaşmadan da anlayacağımız üzere her iki antlaşmanın da temel şartı bu adaların askeri statüden uzak tutulması yani silahsızlandırılması.  

1960 senesinde başlayan ancak içinde bulunduğumuz ayda hızlanan silahlandırma süreci tüm bu uluslararası antlaşmalara rağmen Avrupa Birliği ve NATO üyesi bir devlet tarafından nasıl yürütülüyor ve bu üst birlikler tarafından nasıl görmezden gelinebiliyor?

Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Panayotopulos’un, Türkiye’nin Yunanistan’ı “casus belli” kararı aracılığıyla tehdit ettiğini ileri sürerek, “Tehdit edilen silahsızlandırılmaz” ifadelerini kullanması, Yunanistan’ın adaları silahlandırdığını ve bunu gizleme gereği dahi duymadığını göstermektedir.

Tüm dünyanın bildiği gibi Yunanistan da bu hükümleri ve yaptırımları gayet iyi bilmektedir ancak kendi bahaneleri ile bu prosedürü aşmak için birkaç yöntem geliştirmeye başlamıştır.  

Öncelikli olarak Atina hükümeti bu silahlandırma ve askeri üs haline getirme işlemi için turist feribotlarını düzensiz aralıklarla kullanmakta. Askeri mühimmatların taşınması için ise sivil gemi ve yatlar kullanılmaktadır. 

Atina’nın yorumuna göre bu anlaşmaların yapıldığı zamandan bu zamana şartlar köklü biçimde değişmiş durumda. Ayrıca turist feribotu ile taşınan askerler, devriye amaçlı olup askerî araçla taşınmadığı veya intizamlı olmadığı için antlaşmalara aykırılık teşkil etmiyor. 

Uluslararası antlaşmaların ancak oy birliği ile veya bazı hallerde üçte iki çoğunluk gibi vasıflı çoğunluklarla sona erdirilebileceğini biliyoruz. Ayrıca görünüşte askerî olmayan araçlarla ve düzensiz taşınmış olsa bile adalar için devriye ekipler olarak özel harekât eğitimi almış Yunan subayları istihdam edemeyeceğini ve bu yolla adalara tahkimat yapamayacağını Yunan hükümeti de gayet iyi biliyor.

Uluslararası hukuka aykırı biçimde adaların silahlandırılması ve askeri üs haline getirilmesi süreci karşısında Türkiye’nin ne gibi bir tavır sergileyip nasıl hareket edeceği çok önemlidir. 

Nitekim uluslararası hukukçulara göre bu süreç ülkemiz açısından potansiyel bir tehdit unsuru oluşturduğu için Türkiye’nin müdahale hakkının doğduğu şeklinde yorumlanmaktadır. 

23 adanın 22’sinin silahlandırılması, mekanize birliklerin konuşlandırılması ve oluşturulan askerî harekât alanları Türkiye’nin uluslararası hukukta elini güçlendiriyor. Türkiye’nin tavrı ve Yunanistan’ın kurnazlığı karşısında Birleşmiş Milletlerin vereceği kararı merakla bekliyoruz.