Darısı, İstanbul’daki Ayasofya’nın başına Trabzon’un Ayasofya Mahallesi’nde bulunan ve uzun süre müze olarak kullanılan Ayasofya, yarım asrı aşkın bir aradan sonra tekrar cami olarak hizmet vermeye başladı. Mihrap ve minber yerleştirilen Ayasofya’da ilk namaz önceki gün ikindi vakti kılındı. Namaz sırasında freskler perde ile örtüldü. Namazın ardından yerli ve yabancı turistler, Ayasofya’nın ibadete açılan bölümünü de gezerek, fotoğraf çektiler. Önümüzdeki hafta caminin resmî açılışını yapacaklarını kaydeden Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Mazhar Yıldırımhan, uzun süre müze olarak kullanılmasına rağmen tapusu cami olan Ayasofya’nın, mahkeme kararıyla bir süre önce Kültür ve Turizm Bakanlığından Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredildiğini hatırlattı. Yıldırımhan, “Ayasofya Müzesi’nin cami olarak düzenlenmesine ilişkin çalışmalarımız tamamlandı. Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi çalışmaları sırasında hiçbir şeye dokunmadık. Esere bir çivi bile çakılmadı. Son derece naturel bir şekilde eser korundu. Kubbedeki frekslerin üzerine perde çektik, ama kubbedeki bu freskleri görmek isteyenler doğudaki bölümü gezerken oradan kubbeyi görebilecekler. Hiçbir fonksiyon bozulmadı, isteyen ibadet yapabilecek, isteyen de ziyaret edebilecek” ifadelerini kullandı. Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesine bağlı olarak paralı geçişin kaldırıldığını belirten Yıldırımhan, “Böylece ziyaretçi sayısı arttı, rehberler daha fazla ziyaretçi getirmeye başladılar. Ücretsiz her isteyen gidip Ayasofya’yı ziyaret edebilir, ibadet yapabilir” dedi.

ÖZGÜRLÜĞÜNE KAVUŞTU

Ayasofya’da namaz kılan vatandaşlardan Ethem Turan, bunun çok güzel bir duygu olduğunu belirterek, “Yıllar sonra Ayasofya’nın ibadete açılması çok önemli. Burası hem gezmek hem de ibadet yapmak için çok önemli ve güzel bir yer” dedi. Hamza Kaya ise Ayasofya’nın ibadete açılmasıyla özgürlüğüne kavuştuğunu ifade ederek, “Ayasofya hürriyetine kavuşmuştur. İstanbul’daki Ayasofya’nın da bir gün özgürlüğüne kavuşacağına inanıyorum” diye konuştu. Öte yandan Trabzon Müftüsü Veysel Çakı, Diyanet İşleri Başkanlığının Ayasofya Camii için imam hatip kadrosu verdiğini hatırlatarak, ilâna çıkıldıktan sonra yapılacak sınavla görevlinin belirleneceğini kaydetti.

FATİH’İN 2. AYASOFYA’SI

Trabzon Valiliği ile İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kaynaklarından derlenen bilgilere göre, Ayasofya Mahallesi’ndeki Trabzon Ayasofya Kilisesi, Trabzon İmparatorluğu krallarından 1. Manuel Komnenos zamanında (1238-1263) inşa edildi. Fatih Sultan Mehmed’in 1461’de Trabzon’u fethinin ardından camiye çevrilen ve vakıf eseri olan Ayasofya, 1. Dünya Savaşı yıllarında sırasıyla depo, hastane ve cami olarak kullanılmış. 1958 ile 1962 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburg Üniversitesi’nin iş birliğiyle restore edilen tarihî yapı 1964’ten sonra müze olarak ziyarete açılmış. Evliya Çelebi’nin önem verdiği yapılar arasında bulunan, 1868’de harabe olan Ayasofya, aynı tarihlerde Bursalı Rıza Efendi’nin teşvikiyle onarılmış. Geç Bizans döneminin güzel bir örneği olan yapı, yüksek bir merkezi kubbeye sahip. Yapıda, Hıristiyan sanatının yanı sıra Selçuklu Dönemi İslâm sanatının etkileri görülüyor.