Tarihte ilk defa “İttihad-ı İslâm Cemiyeti”, halkın fikirlerine tercüman olan ulemanın da içinde bulunduğu grup tarafından 1909 yılında kurulan İslâm Birliği Teşkilatı, uzun zamandır sudan bahanelerle ve kirli ellerin müdahaleleriyle icraata bir türlü dönüşemeyen Müslümanların uyanmasına ve İttihad-ı İslam fikrine vesile olur diye düşünüyorum.

Cemiyetin hedefi milleti dini düşünceler etrafında toplamaktı. Bu Cemiyetin kurucuları arasında bir kısım tarihçiler ve Bediüzzaman Said Nursî de yer almaktadır. Ancak bu tarihlerde Osmanlı Devleti’nin başı bir türlü sahil-i selamete çıkamadığı için ciddi bir varlık gösterememiştir.     

 10 Aralık 1931 tarihinde Kudüs’te düzenlenen İslam Genel Kongresi’nde de (The General Islamic Congress), İslam inancını ve değerlerini yaymak için etnik köken ve mezhep ayrımı yapılmaksızın Müslümanlar arasında iş birliğini sağlamak ve genel İslam kardeşliğini geliştirmek yönünde çok önemli kararlar alındı.

Asrımızda İslam birliği sevdalılarının başında hiç şüphesiz Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri gelmektedir. Çünkü, O “Azametli, bahtsız bir kıt ‘anın; şanlı, talihsiz bir devletin; değerli, sahipsiz bir kavmin reçetesi, İttihad-ı İslam’dır.” [1] sözüyle bu hakikatin gerçekleşmesi için mücadele vermiş birisidir.

Aralarında Türkiye, Suriye, İran, Irak, Filistin, Yemen, Tunus, Trablusgarp (Libya), Mısır, Yugoslavya, Endonezya, Doğu Türkistan başta olmak üzere 22 ülkeden/bölgeden 153 delegenin katıldığı konferans, mezhep ayrımı (Sünni, Şii, Alevi) gözetilmeksizin İslam kardeşliğini geliştirmek ve Müslümanların menfaatlerini birlikte savunmak için İslam ülkelerinin temsilcilerinin kendi iradeleriyle bir araya gelmeleri bakımından çok büyük önem arz etmektedir.

Kongre, sömürü ve işgalleri kınamak amacıyla toplanıyor. Ama münferit ve cılız seslerin boşlukta kalacağı, kimse tarafından duyulmayacağı biliniyor. Bu sebeple, seslerini tüm dünyaya duyurmak için Müslümanların kendi içlerinde kimseyi ötekileştirmemeleri, mezhep kimliğinden ziyade tek bir Müslüman kimliğinden oluşan “Dünya Müslümanlığının” amaçlanması gerekiyor. Ve bu doğrultuda da şu kararlar alınıyor:

Zamanın Kudüs Müftüsü Hacı Emin el-Hüseynî’nin girişimleriyle Kudüs’te gerçekleştirilen İslam Genel Kongresi’nde alınan kararların ne kadar önemli olduğunu anlamak için bugün tekrar gözden geçirmek gerekir.  Alınan kararlar şöyle açıklanıyor: 

1- İslam inancını ve değerlerini yaymak için etnik köken ve mezhep ayrımı yapılmaksızın Müslümanlar arasındaki iş birliğini ve genel İslam kardeşliğini geliştirmek.

2- Müslümanların menfaatlerini savunmak ve kutsal mekânlar ile toprakları herhangi bir müdahaleye karşı korumak.

3- İslam inancı birliği için üniversiteler ve akademik kuruluşlar açmak. Müslüman gençlere Arapça dilinin öğretilmesi için Kudüs’te Mescid-i Aksa Üniversitesi isimli bir üniversite açmak.

4- Müslümanlar ile ilgili önem taşıyan diğer İslami konuları incelemek.

5- İslam ansiklopedisinin hazırlanması için bir heyetin kurulması.

6- Müslüman gençlik örgütlerinin tesis edilmesi.

7- Yahudilerin Filistin topraklarından geçişini engellemek maksadıyla bir İslami şirketin kurulması ve Hicaz demiryolunun İslami idareye teslim edilmesi.

Dipnotlar: 1-Nursi, Said; Mektubât, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul-1994, (Hakikât Çekirdekleri)