1. Avrupa gibi terakki, işlerin taksimi-organizasyonu ve branşlaşma ile sağlanabilir. (Bediüzzaman, İçtimaî Reçeteler, 2:298.)

2. Öğrenmede görsel malzeme kullanmak.

3. Öğrencileri güncel konular üzerinde düşündürmek-konuşturmak.

4. Ders konuları ile bunların gerçek hayattaki kullanımlarını nazara vermek.

5. Öğrencilere açık uçlu sorular sorarak onları daha fazla konuşturmak, bilgilerini ölçmek, geliştirmek.

6. Öğrencilere muhakeme etme yeteneği kazandırmak.

7. Önce yanlışları gösterip sonra doğruları anlatmak. (Bediüzzaman Said Nursî’nin Tabiat Risalesi’ndeki gibi)

8. Her zaman doğru konuşmayı, fakat her doğruyu her zaman konuşmamayı öğretmek.

9. Kendine güveni, kendinden emin olmayı sağlamak.

10. Öğrenmede ve öğretmede sabırlı olmak.

11. Muhatabın seviyesine göre davranmak. “Kimin yanında bir çocuk varsa, ona, onun aklına göre davransın.” (Minhâcü’s Salihin, 2:695) hadis-i şerifinde buyurulduğu gibi...

12. Öğreten, bilgilendiren konumundaki olanların (öğreticilerin) bildiklerini saklamaması gerekir.

13. Muhatabını dinlemek, (eğitenin eğitileni dinlemesi) yani, empati yapmak (onu, onun açısından dinlemek.)

14. Öğrenciye metotlu öğrenmeyi öğretmek. Çünkü; “Metotsuz kimse, yolunu kaybeden kaptandır; ayağının altındaki hazineyi görmeden diyar diyar dolaşıp hazine arar.” (Descartes) Öğrenmek istediği konu hakkında ne kadar eğitim aracı, iyi öğretmen, müsait ortam vb. olsa da, eğer metotlu bir eğitim-öğretim içinde değilse istediğini tam olarak öğrenmek çok zordur.

15. Ders-eğitim-öğretim esnasında öğrencinin kafası dağınık, yorgun olmamalı. Çünkü; “Yorgun kafanın, ne düşüncesinde bereket, ne de görüşünde isabet vardır.” (İsfahanî) Yani, yorgun ve çeşitli düşünceler ortasında ders dinlemeye çalışan, bir şeyler öğrenmeye çalışan kişi, o konu hakkında ne değişik fikirler üretebilir ne de serdettiği fikirlerinde isabetli görüşlerde bulunabilir.

16. Demokratik eğitimin olması gereken bir kuralı da insanlara sorumluluklarını kazandırmak ve hissettirmektir. Bunu, “Sorumluluk dağıtmanın kuralı, herkese kendi yetenekleri doğrultusunda sorumluluklar vermektir.” (Zhang Yu) görüşü altında yaparsak en uygun davranışta bulunmuş oluruz.

17. Soru sormayı öğretmek. Demokrasilerde en önemli hususlardan biri sorgulamaktır. Demokratik ortamda yapılan bir eğitimde her şey sorgulanabilmeli ve sorularla öğrenilmeye çalışılmalıdır. Bu konuda Batıdan bir düşünür “Konuşarak hiçbir şey öğrenmedim. Hep, sorduğum zaman öğrendim.” (Lou Holtz) demekte ve sormanın önemini bizlere hatırlatmaktadır.

18. AB’nin de dil politikası olan, mümkün olduğu kadar çok dil öğrenmek. Böylece dünya yüzeyinde dolaşan her yeni ve çeşitli dillerdeki bilgilerin takibi ve öğrenilmesi sağlanacaktır.

19. Öğrencilerin dinlenilmesi, dertlerine ortak olmak, sevinç ve kederlerini paylaşabilmek.

20. Öğretmenin öğrencilerine ismi ile hitap etmesi, sevgi, icabında bazen hürmet duyması demokratik bir eğitimin vazgeçilmezleridir.

21. Öğrenen toplum yetiştirmek; neyi, nasıl, nereden, niçin öğrenmeyi öğretmek. Bunu en iyi uygulayan zamanımızda Risale-i Nur Talebeleridir. Bunun diğer bir ismi “yaygın eğitim”dir. Demokratik toplumlarda yaygın eğitime de çok önem verilmelidir.

22. Örgün eğitim sisteminde politika, Üstad Said Nursî’nin, “Medreset’üz-Zehra” modeli çerçevesinde şekillenmelidir. Yani okulda, mesleki ve fen ilimleri yanında dinî ilimler de beraber verilmelidir ki; öğrenciler, yetişen nesil, ne mutaassıp bir toplum olsun, ne de ateist-maddeci bir toplum.

23. Demokratik bir toplum aynı zamanda bir ‘Bilgi Toplumu’dur da. Demokratik bir toplum yetiştirmek demek, kendi hakkına sahip çıkan ve bunu her hal ve şart altında savunan kişilerden oluşmuş bir toplum demektir.

24. Demokratik toplumda yetişen-eğitilen insan soran-sorgulayan bir fikir yapısına sahip araştırmacı, muhakemeli, dengeli, körü körüne inanmayan bir insandır. Elbette bütün bu özelliklere sahip insanı yetiştirecek eğitim sistemi de demokratik ortamda uygulanabilen bir sistem olarak kurulmalıdır.

25. “Bireylerin öz yönetimlerine, geleceklerini belirlemelerine yardımcı bir eğitim, okullarını sağlıklı bir ortama dönüştürmelerine yardımcı olacağı gibi, onların çevrelerini serbestçe belirlemelerine, düzenlemelerine de imkân sağlayacaktır. Eğitimcilerin, eğitim kurum ve süreçlerinin demokratikleştirilmesi için baskı kümeleri oluşturması, yanlış bilinçlendirmelere, daha doğrusu şartlandırmalara karşı çıkmaları …” bence demokratik bir eğitimin gereğidir. (Prof. Dr. C. Geray)

26. Demokratik eğitimde olması gereken hususların bir diğeri, öğrenci belli sınırlar dâhilinde istediği dersi alabilmeli, istediği öğretmenin dersine girebilmeli, istediği okulu seçebilmelidir.

27. Düşünce, anlatım, örgütlenme hürriyeti konularındaki kısıtlamalar, baskılar, engeller kalkmalı eğitim demokratik hale getirilmesi için gerekirse anayasada değişiklikler yapılmalıdır.

28. “Cemiyete dahil olan, cemiyetin nizamını ihlâl etmemek gerektir.” (Muhakemat, 4. Mukaddeme, Hatime, s. 31, Yeni Asya Neşriyat) Bu kaideye dayanarak şunu söyleyebiliriz ki, herhangi bir eğitim için bir topluluk içinde bulunan kim olursa olsun o topluluğun düzenini, işleyişini ve huzurunu bozmaması gerekir.

29. “Yapılması gereken işlerin başında; eğitimin yerelleştirilmesi, devletçe karşılanamayacak kadar finansmanın yükünün yerel yönetimlere ve halka paylaştırılması sağlanmalıdır. Ayrıca okulların yönetimleri, altyapı ve öğretmen giderleri yerel bir konsorsiyum (şirketler birliği) tarafından karşılanmalıdır. Bir başka nokta ise, (bence en önemli nokta) dayatmacılıktan vazgeçilip, eğitim sistemi halkımızın değer ölçüleri ile çelişmesinin önüne geçilmesi ve halkın istek ve ihtiyaçları doğrultusunda yapılandırılmalıdır.” (Eğitim-Bir-Sen’in açıklaması, Yeni Asya Gazetesi, Recep Bozdağ’ın haberi)