Buna göre iki tür bayram akla geliyor. ‘Dinî Bayram’ ve ‘Millî Bayram’.

Bu yazımda bahsedilecek olan dinî bayramlardan ‘Ramazan Bayramı’. Yoksa ‘Fıtır Bayramı’ mı deseydim veya ‘Şeker Bayramı’ da diyenler olacaktır. Veya ‘Kurban Bayramı’nı bazıları ‘Et Bayramı’, çok az kişi de ‘Hac Bayramı’ diye isimlendirebilir.

Gördüğünüz gibi bayramları kutlamaya çalışıyoruz, ama isminde bile anlaşamıyoruz.

Bayram nedir, diye bu milletin evlâtlarına tek tek sorma imkânı bulsak, nasıl cevaplar alırdık, acaba?

Meselâ, çocuklara sorduğumuzda, genellikle cevapları; ‘ev ev dolaşıp büyüklerin ellerini öpmek, çeşitli hediyelerle birlikte özellikle harçlık toplamaktır, bayram’ diyeceklerdir.

Kurban Bayramında ise, fakirlerin genellikle et yiyebildikleri güzel günler olarak hatırlanır.

Ev hanımlarına sorduğumuzda bayram nedir, cevapları; ‘Bayram temizliği, ev toplama telâşı, yemek, tatlı yapma hazırlıklar, yorgunluk vs.’ diyeceklerdir.

Mü’min, Müslüman veya dindar kimliği ile bilinen vatandaşlarımız bu soruya; bir aylık mübarek, bereketli, bol manevî kazançlı bir ayın ardından yaşanan sevinç günleri, dostları hatırlama, dostlar tarafından hatırlanma, kardeşliğin, dostluğun ve vefanın zirveye ulaştığı günlerdir’ diyeceklerdir, mutlaka.

Dinî yaşantıyla ilgisi olsun, olmasın biraz keyfine düşkün, zamane (!) insanlarına sorduğumuzda; ‘Güzel ve sakin bir tatil bizi bekliyor, 3-5 gün kafamı dinleyeceğim, yaşasın bayram’ dediklerini duyuyor gibiyim, bunlara evlerinde misafirle uğraşmak istemeyenleri de ekleyebiliriz.

Bayram bir de biraz kötü yönüyle hatırlanır, gündeme gelir; o da ölümlü kazaların çokluğu. Allah hepimizi bu tür durumlardan korusun, amin.

Kimi yaşlılara Bayram nedir, diye sorduğumuzda, alacağımız cevaplardan bazıları şöyle olabilir; ‘Çocuklarımı özellikle torunlarımı göreceğim, çok mutluyum, çok’ veya ‘İnşaallah çocuklar tatile çıkmasalar da el öpmeye gelebilseler’ yahu ‘Bu bayram da yalnızım, oğlum izin (!) alamamış.’

Meselâ doktorlara özellikle de diyetisyenlere sorduğumuzda, bayramın ne olduğu, hemen başlayacaklardır sayfalar dolusu tavsiyelere; ‘bayramda nasıl kahvaltı yapılmalı, neler yenmeli, şekerden, tatlıdan uzak durun vs’ gibi.

İşgal altında, iç savaş halinde, baskı altındaki, Filistinli, Arakanlı, Suriyeli vs. Müslümanlara sorduğumuzda, Bayram nedir, diye? Cevap mı verecekler yoksa başlarını öne eğip susacaklar mı, yoksa gözlerinden akan kanlı yaşları silmeye mi çalışacaklar.

Allah bütün Müslümanlara, ehl-i imana ve insanlara gerçek bayramlar yaşamayı nasip etsin, hiç kimsenin başını önüne eğdirmesin ve gözyaşlarını akıtmasın. Amin.