“Zübeyir Ağabey daha İttihad kurulmadan önce bile, “Kardeşim tek bir oda da olsa Cağaloğlu’nda bir yerimiz olsa” diye bir hasretini belirtirdi. Çünkü Cağaloğlu, İstanbul’da fikir akımlarının, cereyanların merkezi idi.
GÖRÜŞ - MİKAİL YAPRAK
[email protected]
Cağaloğlu, İstanbul fikir akımlarının merkeziydi - Gazete, dergi ve matbaalara ev sahipiği yaptı
Gerçi İstanbul’a ve dolayısıyla da ülkemize ve hatta dünyaya bakan boyutuyla Cağaoğlu’nu yeniden canlandırmak, yeniden kültür ve sanat merkezi haline getirmek; devlet ve hükümet destekli plan ve proje işidir. En başta da Fatih Belediyesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesinin yakın alâkasına bağlıdır.
Cağaloğlu’ndaki mağazamızın sorumlusu Mustafa Bayram kardeşimiz, yıllardIr Risale-i Nurların “bekçi” liğini yapıyor.
Bu bakımdan meselenin bu boyutunu geçip, sadece bizim neşriyatımız bağlamında bir canlandırma arzumuza, talebimize ve duamıza siz değerli okurlarımızı iştirak ettirmek adına; dünden bugüne Cağaloğlu’yla olan bağımızı hep beraber hatırlamaya çalışalım.
Merhum Zübeyir Ağabey de Cağaloğlu’na çok önem verirdi. Merhum Mehmet Kutlular Ağabeyin hizmet hatıralarından ibaret olan “İşte Hayatım” kitabında da buna yer veriliyor. Bilhassa birinci ağızdan şu ifadeler oldukça manidar:
HER GRUBUN YERİ VARDI
“Zübeyir Ağabey daha İttihad kurulmadan önce bile, “Kardeşim tek bir oda da olsa Cağaloğlu’nda bir yerimiz olsa” diye bir hasretini belirtirdi. Çünkü Cağaloğlu, İstanbul’da fikir akımlarının, cereyanların merkezi idi. Her grubun, bir takım yalan-yanlış grupların, orada yerleri vardı.
Anadoludan ve İstanbul’un çeşitli ilçelerinden Cağaloğlu’na gelenleri Mustafa Bayram bir çay ikram etmeden bırakmıyor.
“Gençler oralara gidip yanlış şeylere saplanıyorlardı. Zübeyir Ağabey, “Yani biz de orada böyle bir yer açsak, iki top kâğıt atsak, görünüş olarak ‘Bunlar da kâğıtçılık yapıyor’ diye; ama asıl orada, gelen gidenle ilgilensek” diyordu.
Cağaloğlu’nun nam-ı değer caddesi Bab-ı Ali, bütün gazete ve dergilerin binalarına evsahipliğini yapmıştı.
“Ve ondan sonra Cenâb-ı Hak bize orada bir gazete binası verdi. Hakikaten de o günün şartlarında gazete çok büyük hizmet etti, uğrak yeri oldu. Merkezîleşti.
Yeni Asya Gazetesi 21 Şubat 1970’te günlük olarak yayın hayatına başladı.
“Sanıyorum, diğer İslâmî hareketlerin, bir ölçüde istikrarlı ve istikametli gitmesinde de fonksiyonu oldu; bilhassa sonraki sosyal olaylarda..
“Binamız, sadece Nur Talebelerinin uğradığı bir yer değildi; diğer İslâmî cemaatlerin mutedil olanlarının da danışma yeri gibiydi. 1968-1969’a kadar İstanbul’da Mahmut Efendi de dahil, onun yakın adamlarının, daima bizimle irtibatları vardı. Birçok meselede bize danışırlardı. 1969’dan sonra dengeler biraz bozuldu: MNP’nin kurulması ve siyasal İslâm anlayışının yaygınlaşması sonrasında...”
24 Ekim 1967’de yayına başlayan İttihad gazetesi, 7 Haziran 1971’de sıkıyönetim tarafından kapatıldı.
Cağaloğlu havasını soludum
Geçen yıl Kasım ayının ilk haftası içinde; hem toplantılar, hem de ailevï ziyaretler vesilesiyle İstanbul’daydık.
Her vesileyle hatırladığım ve gözümde canlandırdığım Cağaloğlu’na gidip mevcut halini görmek arzusu da bilvesile tahakkuk etmiş oldu. Bir anda kendimi, Bâbıâli’yi de kucaklayan Cağaloğlu’nda buluvermiştim.
Bu sokakları gezerken eskinin izlerini beyhude arayıp durdum: Şeref Efendi Sokağı, Molla Fenari sokağı, Hamam Sokağı ve Cemal Nadir Sokağı..
Cağaloğlu Kitap-Satış Mağazamızın 10 Mayıs 2008’deki açılış davetiyesini Mehmet Kutlular imzlaamıştı.
Merhume Şule Yüksel Şenler ablamızın, Bâbıâli’de çıkan üç gazeteyi şiirle şöylece yâd ettiğini o gün bugündür hiç unutmadım:
“Babıâli’de Sabah oldu, Bugün gündüzdür./ İttihad âleme nur saçan aydın yüzdür.”
Bâbıâli ve Cağaloğlu hakkında sadece internete düşen kadarıyla bile epey bilgiye sahip olabilirsiniz. Mehmed Şevket Eygi’nin 1966’da “Bugün” gazetesini orada çıkarmaya başladığını, daha sonra 1968’de “Babıali’de Sabah” gazetesini satın aldığını internetten öğrenirsiniz. Kadrosunda Necip Fazıl Kısakürek, Şule Yüksel Şenler ve Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu gibi tanınmış isimlerin olduğunu da..
Bizim gibi İttihad Gazetesi’yle basına âşina olanlar ve o gözle olaylara bakanlara ne Bugün ve ne de Sabah zaten yabancı gelmez.
Bâbıâli, devletin de idare edildiği merkez olduğu için haberin kaynağı da orası oldu. Gazeteciler herhangi bir konuda doğru, ayrıntılı haber almak istedikleri zaman Babıâli’ye gidiyordu. Bu sebeple, gazeteler ve gazetelerin basıldığı matbaalar, semte de ismini veren civarında kurulmaya başlandı.
Gazeteciler Cemiyeti’nin önündeyim - Her vesileyle hatırladığım ve gözümde canlandırdığım Cağaloğlu’na gidip mevcut halini görmek arzusu da bilvesile tahakkuk etmiş oldu. Bir anda kendimi, Bâbıâli’yi de kucaklayan Cağaloğlu’nda buluvermiştim.
Muharrir kadrosuna bir bakın
Sırat-i Müstakim ve Sebilürreşad dergileri de buradaydı. Birinci dönem Sebilürreşad’ın muharrir kadrosuna bakıldığında Said Nursî, Mehmet Akif, İzmirli İsmail Hakkı, Said Halim Paşa, Babanzade Ahmed Naim, İsmail Fenni ve Eşref Edib en önemli isimler olarak karşınıza çıkardı.
Cemal Nadir Sokağı matbaa dükkanlarıyla doluydu.
İkinci dönem Sebilürreşad’da ise; başta Eşref Edip olmak üzere, Ahmet Kamil Miras, Hasan Basri Çantay, Ömer Rıza Doğrul, Ömer Nasuhi Bilmen, Ali Fuat Başgil, Yusuf Ziya Çağlı ve Yusuf Ziya Kösemen. Ayrıca Peyami Safa ve Nurettin Topçu’nun da makalelerine bazı sayılarda yer verildi.
İTTİHAD VE YENİ ASYA’NIN DOĞUŞU
24 Ekim 1967’de yayın hayatına başlayan İttihad gazetesi, 7 Haziran 1971’de sıkıyönetim tarafından kapatıldı.
İttihad gazetesi haftalık çıkarken, Yeni Asya 21 Şubat 1970’te günlük olarak yayına başladı. Yani haftalık çıkan İttihad’ın günlük çıkanı Yeni Asya’sı olmuştu.
Daha sonra İttihad gazetesi, 7 Haziran 1971’de sıkıyönetim tarafından kapatıldı. Yeni Asya; çıkış gayesi, yayın prensipleri, Risale-i Nur’un medyadaki dili ve kadrosu itibariyle İttihad’ın ajandası ve günlüğü gibi yayın yaptı, yapmaya da devam ediyor.
1968’de ortaokul son sınıf öğrencisi iken elime aldığım İttihad gazetesinin o günlerine ancak hayalim ulaşabiliyor. Sayfalarında yer verilen şiir, edebiyat ve romanın cezbediciliğine kapılarak şiirler yazmak ve sonra şiirlerinizin gazete ile size dönmesi. 15 yaş civarında bir genç için ne kadar heyecan verici olduğunu, ancak yaşayan bilirdi.
Yeni Asya da bir İttihad’tır aslında. Risale-i Nur Talebelerinin içtimaî ve siyasî bakış ittihadını sağlamada günü gününe can simidi gibi imdada yetişen bir İttihad!
CAĞALOĞLU‘NUN BEKÇİSİ
Bu duygu ve fikir sarmalında bir düne, bir bugüne gidip gelirken, damadım elimden tuttu. Kökten Yeni Asyacı olan, henüz çocuk denecek yaşta Van’da gazeteleri (o zamanki sistemde) abonelere dağıtan ve yıllardan beridir de kendi imalat ürünlerini İstanbul’da dağıtırken gezdiği yerleri karış karış bilen ve halen günde 7 adet Yeni Asya satın alarak esnafa ve diğer ihtiyaç sahiplerine dağıtan damadım Okan beni alıp Cağaloğlu’nun bekçisine götürdü.
Hani “bekçi”derken, aklınıza hemen; güvenlik teşkilatından olup belli bir üniforma ile görev yapan güvenlik görevlisi gelebilir. Ama hiç alâkası yok.
Çünkü İstanbul’daki okurlarımızın yakinen tanıdığı Mustafa Bayram’dan söz ediyorum. Ulvî ve mazisi köklü olan bir dâvanın sermayesi olan kitapları orada beklediği için ve kendisinin de bu ünvanı maaliftihar kabul edeceğini tahmin ettiğim için, ona “bekçi” demek içimden geliverdi.
Kendisinin de buna bir itirazının olacağını düşünmüyorum. Zira Kur’an’ın, hadis kitaplarının, Risale-i Nurların ve Yeni Asya neşriyatının bekçiliğini yapmanın değeri izahtan varestedir.
Tam bu noktada yukarda Mehmet Kutlular ağabeyden aktardığımız bilgiye göre Zübeyir Ağabey’in Cağaloğlu düşüncesini tekrar hatırlayalım. Şöyle diyordu o kahraman ve mücahid ağabey:
“Yani biz de orada böyle bir yer açsak, iki top kâğıt atsak, görünüş olarak ‘Bunlar da kâğıtçılık yapıyor’ diye; ama asıl orada, gelen gidenle ilgilensek.”
İşte bu hatıra ve bu kutlu arzu hürmetine biz de Cağaloğlu’nu neşriyatımızla canlı tutarız inşaallah!