Zirvede Ukrayna ve Moldova’yla AB üyelik müzakerelerinin başlatılması ile Gürcistan’a aday ülke statüsü verilmesi kararları alındı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, kararı X (Twitter) hesabından “Bu Ukrayna için bir zafer. Tüm Avrupa için bir zafer” olarak nitelemişti.

Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı Ukrayna işgali karşısında, AB ve ABD Ukrayna’yı destekliyor. Savaşın başladığından beri “AB’nin Ukrayna’ya neredeyse 85 milyar Euro’ya varan askerî, ekonomik ve insanî yardımda bulundu”. Savaşın başladığında Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna için “bizden biri” demişti. AB üyesi ülkelerde, Ukrayna’ya verilen desteğin devamı hususunda yapılan anketlerde farklı sonuçlar çıksa da, anketler desteğin devam etmesinden yana.

Bununla birlikte savaşın daha da uzayacağı düşünüldüğünde, AB’de yapılacak yeni anketlerde Ukrayna’ya desteğin azalması da ihtimaller arasında. 

Yine Kosova ve Sırbistan arasındaki sorunlar ve Sırp milliyetçilerin Kosovalı güvenlik güçlerine gerçekleştirdikleri silahlı saldırılar, yol kapatmalar vd. Batı Balkanlar’da AB’yi meşgul edeceğe benziyor. Böyle bir durumda AB’nin enerjisini, Ukrayna’ya ek olarak Batı Balkanlar’a da harcaması gerekecek. Bu da AB içerisinde Ukrayna için kamuoyu desteğini düşürebilir. 

Diğer taraftan ABD’nin de şimdiye kadar “Ukrayna’ya 77 milyar Dolar yani 71.4 milyar Euro yardım” gönderdiği belirtiliyor. Ancak Başkan Joe Biden’ın yeni yardımlar için Kongre’den karar çıkartmada zorlandığı biliniyor. AB’de Ukrayna meselesine farklı yaklaşan Macaristan Başbakanı Victor Orban “Ukrayna’da savaş, yolsuzluk ve Macar azınlığın hakları” hususunun “Kiev’i AB’ye katılımdan uzaklaştırdığını” birçok kez beyan etmişti. Birde Macaristan, AB ile “hukukun üstünlüğü ve ekonomik yardımlar” hakkında taviz arayışındaydı.

Kiev yönetimi, Budapeşte’nin taleplerini karşılamak için geçtiğimiz hafta Ukrayna Parlamentosu’nda “Macar ve diğer azınlıkların kendi dillerinde eğitim hakkı veren bir kanunu onayladı”. Ayrıca Brüksel’in de daha önce talep ettiği “yolsuzlukla mücadele kanunu” da Ukrayna Parlamentosu’nda kabul edilerek, Orban’ın engelleri aşılmaya çalışıldı.

Zirveden önce Orban’ın, Ukrayna hakkında alınacak karara karşı çıkacağı tartışılıyordu. Ancak Orban’ın “kararın alınacağı esnada, oturumun yapıldığı salondan ayrılarak Avrupa Konseyi’nin karar almasına olanak sağladığı” kaydediliyor.

Hatta Zelensky, Brüksel’den Ukrayna’nın “AB müzakerelerini başlatma kararı gelmezse, kararı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in veto ettiği anlamına geleceği”ni açıklamıştı. Orban’ın salondan ayrılmasıyla, Putin’in vetosunun önüne geçildiğine yorumlanıyor.

Brüksel’de Ukrayna’nın AB müzakerelerinin başlatılması kararının alınması, halen AB kamuoyunda, maliyetli de olsa Ukrayna’ya desteğin devamını gösteriyor. Fakat Avrupa’da Batı Balkanlar’daki gelişmeler ve ABD’de Biden’ın haftalardır yardım kararını Kongre’den geçirmede zorlanması, ilerleyen dönemlerde AB kamuoyunun Ukrayna’ya desteğinin azalmasına neden olabilir. Buna rağmen Biden’ın, Kongre’den 60 milyar Dolarlık yardım kararını alması haberi de, Ukrayna için kritik bir zamanda geldi.

Ukrayna’ya Haziran 2022’de aday ülke statüsü verilmiş ve 14 Aralık 2023’te de üyelik müzakerelerinin başlatılması kararı alındı. Böylece Avrupa’da NATO’nun ardından, AB de genişlemeye yöneldi.

Elbette Ukrayna’da takip edilen siyaset, AB için oldukça yüksek maliyetli oldu. Rusya’nın savaşı kazanması halinde, AB’nin çok daha yüksek bir bedel ödeyebileceği ihtimallerdendir.