Önce hidayet nurları gönüllerde iman nimeti ile şereflendi.

Ondan sonra, başkalarının imanına kuvvet verecek şekilde hareketler başladı.

Bunun ilk kıvılcımları Asr-ı Saadette görüldü. Sonra Dünyanın muhtelif beldelerinde devam etti.

Bu bir “hidayet” meselesi idi.

İnsanın mahiyeti, kâinatın neden yaratıldığı, insanın bu Dünyada ki vazifeleri...

Daha sonra nasıl bir hayata gideceği öğretildi.

Bir insanın en önemli meselesi bu idi.

“Necisin?

Nereden geliyorsun?

Nereye gidiyorsun?”

Sokrat’ı hayatından eden bu soruları sorması idi.

O zamanki insanların moralini ve kralın asabını bozmuştu.

İşte bu günün de en önemli meselesi budur.

Bu soruyu ve cevaplarını bulan zafere ermiş demektir.

Bu gün 30 Ağustos…

Büyük taarruzun zafer ile neticelendiği gündür. Anadolu’da boğulmak istenen bir milletin zafer günüdür.

Bu zaferi bir kişinin şahsına mal etmek vicdanları yok etmektir.

Doğuda ve batıda bir çok şehirlerde millet kendi kuvvetleri ile düşman ile mücadele etmiştir.

Daha sonra bu zaferleri bir kişiye mal etme çalışmaları başlamıştır ve devam etmektedir.

Halbuki umumî bir kaidedir:

“Muzafferiyetler orduya verilir, kabahatler ve mağlûbiyetler kumandana verilir.”

Musîbetler ekser insanların hatasından meydana gelir.

Bu milletin başına gelen bu musîbetin sebepleri vardı.

Bediüzzaman bunları şöyle sıralamıştı:

“Savm (oruç) namaz ve zekât.”

Bu ihmallerin neticesinde böyle bir musîbete maruz kaldık.

Bir de gelecek mükâfatımız vardı.

O da: “Günahkâr bir milletten gazi ve şehitlik mertebesi ile mükâfatlandırdı. Mazi günahını sildi.”

İşte Türkiye Cumhuriyeti...

Yirmi beş yıl mutlak baskı ve zulüm ile idare edildi. Tam demokrasiye geçişler çok acı olaylara sebep oldu.

İhtilâller ve muhtıralar...

Dış düşmanlar, iç düşmanlar, perde arkasındakiler...

Zaferler gönüllerde ne zaman hükmederse, o zaman gerçek demokrasi ve insanca yaşama hakları ve hürriyet ve adalet tamamı ile tecelli edecektir.

Zafer güzeldir, sevinçtir, mutluluktur.

Ama onu burnumuzdan getirenler kusurludur. Hesabı zor verilir.

Asıl zafer nefsin mutlak mağlûbiyetidir.