Dabbetü’l arzın manası ise bir afat olarak hadis-i şerifle âhir zamanda günahkâr, inançsız ve sefahat ehline musallat edileceği haber verilen ve âhir zaman alâmetlerinden olan bir nevi mahlûktur. Kur’ân-ı Kerim’in Neml Sûresi’nin 82. âyetinde, Dabbet-ül-Arz ile alâkalı “Kıyametin vukuu yaklaştığı zaman, onlar için yerden öyle bir dabbe çıkarırız ki, âyetlerimize kesin olarak inanmamış olduklarını kendilerine söyler.” buyrulur. Bu kıyamet alâmetinin bahsine 5. Şuâ’da rastlamaktayız. Üstad Bediüzzaman, nasıl ki Cenâb-ı Hak, Firavun’un kavmine çekirge afatını, Kâbe’yi tahribe çalışanlara ebâbil kuşlarını musallat etmiş; Süfyan ve deccalin fitnesiyle isyan edenlere, Ye’cüc ve Me’cüc anarşistliğiyle dinsizliğe, fesada ve küfrana gidenlere de arzdan bir hayvanı musallat ederek onların zir ü zeber edileceği hakikatini beyan eder. Ve o dabbenin dehşetli bir hayvan taifesi olduğunu ifade eder.

Ayrıca Risale-i Nur’da dabbet’ül-arzın ağaç kurtları misali insanların kemiklerini  ağaç gibi kemireceği ve insanın dişinden tırnağına kadar yerleşebileceğine dair detaylar verilmekle beraber âyeti kerimenin işaret ettiği manadan hareketle mü’minlerin imanının bereketiyle sefahat ve sû-i istimâlâttan tecennüb etmesiyle bu belâya giriftar olmayacağı belirtilir.

Bununla beraber İslâm âlimlerinin bu konuda getirdiği izahlara değinecek olursak  Elmalılı Hamdi Yazır’ın Tefsiri’nde, “Dabbe kelimesi, bir çürüklüğün etrafa bulaşması gibi, hareketi gözle görülmeyen şeylerde kullanılır” Bu açıklamaya göre, dabbe “hareketi gözle görülmeyen, yâni son derece küçük olan şeylerin insan vücuduna nüfuz ederek yayılması” anlamına gelmektedir. 

Peki asrımızda dabbet’ül arz olarak yorumlanan bir hadise var mıdır diye sorguladığımızda bilinen ilk vak’aları New York, Kaliforniya eyaletlerinde rapor edilen ve “HIV” virüsü olarak tesbit edilen AIDS teşhisiyle dabbetül arz belâsının ortaya çıktığı belirtiliyor. Afrika’dan ortaya çıkarak Batı’da hızla yayıldığı açıklanan bu hastalığın sefahet ve gayrimeşrû, haram yolla bulaştığı tesbit edilmiş. Tedavisi 2000 yılına kadar bulunamayan ve ölümle sonuçlanan bu hastalığın, Orta ve Doğu Afrika’da yayıldığını kabul eden bilim insanları hastalığın çıkış sebebi olarak bu bölgede yaşayan ‘Yeşil Maymun’ ile bu hastalığın yayıldığını ortaya koyuyor. İşte bu noktada ahir zamanda ahlâk düşkünü milletlerin başına patlayacak bu belânın, yani dabbet’ül-arzın hadis-i şeriflerde nasıl tarif edildiğine baktığımızda Peygamber Efendimizin (asm), “Yüzü insan yüzüne benzer, gagası kıllıdır ve üzerinde her çeşit hayvanın rengini taşıyan bir kuşun gagası gibidir. Dört ayaklıdır.” beyanında belirtilmiş olan ‘yeşil maymun’ taifesinin özellikleriyle büyük bir benzerlik teşkil ettiği görülüyor. Asırlar öncesinde yapılmış olan bu mükemmel tariflerden ayrıca Dabbet-ül Arz’ın mü’minler ve kâfirler üzerindeki tesirlerini ele aldığımızda, Efendimizin (asm)  “Dabbe, mü’mine rastlayacak, mü’minin yüzünü damgaladığında, onun yüzü pırıl pırıl olacak. Kâfiri damgalayınca, simsiyah kesilecek” beyanını öğrenmekteyiz. Yani Mü’minler imanlarının onları muhafaza etmesiyle bu belâdan kurtulacak, sırat-ı müstakimde ilerlemenin mükâfatını dünyadayken de bulacaktır. Özellikle Batıda bulunan inkârcılar için de bir kıyamet havası estiren bu belâ Lut kavminin ahlâksızlıkları sonucu helâke sürüklenmesi gibi inançsızları ve sefahat ehlini büyük bir helâket ve çöküşe götürmektedir.