Bir çok yerde levhalaşan, güzîde mekânlara lâhutî mânâlar katan; cami ve mescidlerin kubbelerindeki kalem işi süslemelerin kompozisyonlarında kullanılan; Osmanlı alfabesinin yirmi dokuzuncu harfi olan “vav”, gönüllerde sembolleşip bu kadar ilgi duyulunca, bende de ciddî bir merak uyandı. 

Meşhur Hattat Hafız Osman’ın (1642-1698) kayıkla Üsküdar’dan Beşiktaş’a geçerken, para kesesini evinde unuttuğunu fark edince, kayıkçıya ödeyeceği kayık ücreti yerine hemen oracıkta, yanında bulundurduğu kâğıdına bir “vav” çektiği; buna önce nazlanan, sonrasında da onu sahaflar çarşısında satarak hatırı sayılır bir kazanç sağlayan kayıkçının daha sonraki karşılaşmalarında Hafız Osman’a: “Para istemez efendim, bir vav yazıver” dediği yıllardır nakledilir.

Vav bizatihi, gerek harfine yüklenen, gerekse şeklinin hatıra getirdiği ve bir cihetiyle temsil ettiği mânâ derinliği, onun hakkında yazıp çizmeyi, onunla ilgili senâkârâne sözler etmeyi fazlasıyla hak etmiş. Zira vav harfinin hikmetleri, kulaktan dolma duyduklarımızdan fazlasıymış meğer.

Vav, bazen anne karnındaki müstakbel bir insan suretine bürünür; bazen secdede başıyla birlikte bedeni dürülür O’nun makamında bulunmanın acziyle, hazzıyla ve mahcubiyetiyle. Allah’a (cc) yakın olan bir kulun edebi olur vav. Kendisinden beklenen engin tevazu ile başı önünde, elleri göğsünde el pençe divan duruşu ile…

Hattatlığa gönül vermiş, rahlesine diz çökmüş talebenin ilk imtihanı; dilindeki Besmeleyle, kaleminden kâğıda süzülen ilk yaş; sabrın sınırlarını zorlayarak çekilen ilk harf; gönül dolusu bir sedâ, vav!

  Vav, Allah’ın (cc) Vâhid ismini, birliğini ve benzersizliğini, temsil etme görevini üstlenmiş. Ebced hesabında altı demekmiş “vav”. Yani, imanın altı şartı. Bu altı rakamı, koca kâinatın altı günde, diğer bir ifadeyle altı devirde yaratılışını hatırlatıyor. Bu itibarla, mecaz olarak, “Vav harfi kâinatı temsil ediyor” dense mübalâğa olmaz sanırım. Ulemâya göre, Allah (cc) lâfza-i Celâlinin tasavvufî karşılığıymış “66” sayısı. Yani, birbiriyle kucaklaşmış iki vav harfi…

Bunun için olmalı ki, padişahlar, namazgâhlarının giriş kapısını insan boyundan daha alçak yaptırır, kapının üzerine de iki “vav” harfi yazdırırlarmış. Ta ki, kul olmanın acziyetiyle namazgâha, Allah’ın (cc) huzuruna; Huzur’da olmanın ürperişiyle bel bükerek, boyun eğerek girilsin.

 “Yaptığım bir araştırma sırasında dikkatimi çekti” diyor, Dr. Kaya Üçer. “Çiçekleri anlatan bir kitapta, çiçek isimlerinin yanında tasavvufî yaklaşımla mahlas isimler vardı. Meselâ ‘nergis’ çiçeğinin yanında ‘Peygamberin gözü’ yazmaktaydı. İşte ‘vav’ harfi için de tasavvufî anlayışla, ‘Allah’ın gözü üzerinde’ yorumu yapılır”. 

Âhir kelâm: 

“Mâdem bir harf kâtibini göstermeksizin olmaz; san’atlı bir nakış, nakkaşını bildirmemek olmaz. Nasıl olur ki, bir harfte koca bir kitâbı yazan, bir nakışta bin nakışı nakşeden Nakkaş, kendi kitabıyla ve nakşıyla bilinmesin?” (Lem’alar, 256). 

Evet, dostlarım! “Vav” harfinin hatırlattıklarının bazılarını ifade etmeye çalıştık.