Sathî bir nazarla, birbirine benzeyen insanoğlu aslında imtihan sırrı gereği birbirinden tefrik edilir. Sıralamalar belirlenir, hediyeler verilir, sonuçlar açıklanır, kazanana mükâfat verilirken, kaybeden mücâzata çarptırılır. 

Tabiri diğerle Ebubekirler Ebucehillerden ayrılır. Tabiri bir diğerle, elmasla kömür belli olur. 

Peki nedir bu elmasla kömür farkı? Niçin, başka madenler değil de, bu cevherler nazara sunulmuş?

Klasik yaklaşımda elmas ve kömür aynı maddeden müteşekkil olmasına rağmen, atomlarındaki diziliş farklı olması kıymetinde uçurumlar barındırmasına sebep olmuştur. Beşerde bahsi geçen maddeler gibi yapısı aynıdır. Topraktan yaratılmıştır ve aynı zamanda nevî insan etten ve kemikten ibarettir. Beşerin kıymetinin ortaya çıkması için nasıl imtihan gerekiyorsa; elmasın da elmas olabilmesi için sıkıştırılması gerekiyor.

Velhasıl; imtihan ve sıkıştırılma birbirine çok yakın ve birbirini açıklayan iki eylemdir. İstidat ve kabiliyetlerinin ebede lâyık bir kıymet almasını isteyen abdi beşer sıkıştırılmaya, imtihana yani muhatap olmaya hazırdır. Asi beşerde ne sıkıştırılmaya ne imtihana ne de muhatap olmaya yanaşır. Ona göre herşey kendindendir, herşey maddeten değerlidir ve herşey bu dünyaya münhasırdır.

Musîbetler, hastalıklar sair olumsuzluklar abdi beşerin yani elmas olma gayretinin bir sebebidir. Bilinen bir gerçekte, Allah’ın en sevdiği kulları dünya cihetiyle en fazla sıkıntı çekenleri olmuştur. Şer görünenler onları bulmuş, musîbetler nefislerini tasaffi ettirmiş, hastalıklar da günahlarından arındırmıştır onları. 

Muhatap olma emel ve idealinde olanlar her zaman ve şartta başlarına gelebilecek belâ ve musîbetlere hazırlıklı olmalıdır. Unutmamalı ki “onlar” başa gelen bir lütuftur, bir akrabiyet ve bir yakınlık vesilesidir, kıymet almak için sıkıştırma ve yoğrulmadır.

Nebevî duâya emanet olun, “Biz Allah’a aidiz ve O’na döneceğiz.” (Bakara Sûresi, 156) 

Allahım, bu musîbetimde bana mükâfat lütfeyle, sonra da bundan daha hayırlısını ihsan et.