Hukuk başlangıcı, hak, hukuk, kuvvetler ayrılığı, kanun, adalet, örf, ceza, sözleşme, borç, şahsi hukuk, kamu hukuku, milletlerarası hukuk, evrensel hukuk, hukuk tarihi…vs.

Sonra bu konular daha da berraklaşır zihninde.

Kanun lafzıyla ve ruhuyla temas ettiği bütün meselerde mer’idir (geçerlidir.)

Herkes doğuştan gelen ve vatandaşlık statüsü ile kazanılan temel haklar ve özgürlüklere sahiptir.

Herkes anayasa, kanun ve yargı önünde eşittir. Hiç kişi, kuruluş ve zümreye imtiyaz verilemez.

Hiç kimse düşünce, inanç ve fikrinden dolayı kınanamaz, suçlanamaz.

Suçlar ve cezalar objektif olarak kanunla belirlenir.

Suçlar ve cezalar adil ve orantılı olarak tespit edilir.

Kimsenin özel yaşamına, ailesine, konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz. Herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır. Herkes hukuken lekelenmeme hakkına sahiptir.

Her kişi iddiasını bağımsız, tarafsız ve kanunla kurulmuş bir yargı önünde dinletmek hakkına sahiptir.

Kesin hüküm verilinceye kadar herkes masum sayılır.

Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

Herkes, kanunla kurulmuş, yetkili, bağımsız, tarafsız bir mahkemece adil ve aleni olarak makul sürede yargılanma hakkına sahiptir.

KUR’AN VE ADALET

Bediüzzaman Said Nursi’ye göre Kur’an’ın dört temel esasından birisi adalettir. Ona göre İslam; istibdadı kaldırmak, adaleti temin ve tesis etmek ve insanı her iki alemde mutlu etmek için Alemlerin Rabbi tarafından Elçisi ve kitabı vasıtasıyla vazedilmiştir. Kur’an’ın muhatabı sadece Müslümanlar değil, tüm insanlardır.

Her hangi bir insan; özelde Müslüman, her hangi bir Kur’an mealini açıp adalet konusunu araştırmak istese önüne şu mealde çok sayıda hükümlerle karşılaşacaktır:

“Allah için gereğini yapan hakimler, adalet timsali şahitler olunuz ve sakın bir topluma olan kininiz sizi adaletsizliğe sürüklemesin. Adil olun, takvaya en yakın olanı odur. Müşriklere olan kininizin şiddeti, sizi adaletten inhirafa sevketmesin. Dostunuza ve düşmanınıza adalet ediniz. Adalet takvaya en yakındır”.

“…Eğer karar verirsen, aralarında adaletle karar ver. Çünkü, Allah, adil olanları sever” .

“Allah size…insanlar arasında karar verdiğiniz zaman adaletle karar vermenizi emrediyor”.

“Hiç bu kişi, adaletle emreden ve doğru yolda giden kimseyle bir olur mu?”.

“Haberiniz olsun ki Allah, size… adaleti emrediyor”.

“İnsanlar arasında hak ile hükmet ve keyfe tabi olma”.

“Biz, birimizin diğerinin hakkını ihlal ettiği davacıyız. Şimdi sen, aramızda hak ile hükmet ve aşırı gitme; bizi doğru yolun ortasına çıkar”.

“Aralarında hüküm, adil olarak imza edilmiştir; hiç birine haksızlık edilmez”.

“Ey Muhammed, bir meseleden dolayı muhakeme olmak için huzuruna gelirlerse aralarında hükmet. Mahkemelerini rüyet edersen, Allah’ın emrettiği adaletle aralarında hükmet. Allah, adaletle muttasıf olanları sever, korur ve şereflerini yükseltir”.

“İnsanlar arasında hükmettiğiniz zaman insaf ve seviye dahilinde iki tarafın hükmünüzden memnun olacak şekilde adalet ile hükmetmenizi Allah emreder…”

“Ey iman edenler! Hak üzere olup, adaleti yerine getirmeye uğraşan hakimler!

Zengin olsun, fakir olsun, kendinizin, anne ve babanızın ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa Allah için şahitlik yapınız. Çünkü, Allah ikisinden de daha yakındır. Onun için gerçekten dönüp de nefsin arzusuna uymayın. Eğer dilinizi eğip büker veya çekinirseniz, şüphesiz ki Allah bütün yaptıklarınızdan haberdardır”.

“Ey müminler; adaleti daimi surette, olduğu gibi, hakkıyla icra ediniz. Zengini sevmek veya fakire merhamet etmek gibi şahsi meyil ve maksadlarınızın tesiriyle adaletten sapmayınız…”

“Biz ise kıyamet günü adaletli teraziler koyarız; hiçbir kimseye zerre kadar zulmedilmez”

HER YERDE HER ŞEYDE ADALET

Görüldüğü gibi beşeri hukukta da, İlahi hukukta da adalet her şeyden önce gelmektedir. Sadece mahkemede değil; tüm davranışlarımızda adil olmalıyız. Eşimize, çocuklarımıza, komşularımıza, tüm insanlara hatta hayvanlara ve çevreye bitkilere karşı da adalet prensibini gözetmeliyiz.