Seçimlere Gidilmesi
Basra Körfezi’nin küçük ülkesi Bahreyn’de Parlamento ve Yerel Seçimler 24 Kasım ile 1 Aralık 2018 tarihlerinde iki aşamalı olarak gerçekleştirildi.
Bahreyn’in başşehri Manama’da resmî haber ajansı “Bahrain News Agency”den 13 Eylül 2018’de, Kral Hamad bin İsa El-Halife adına yapılan basın açıklamasında 24 Kasım 2018 günü ülkesinin seçimlere gideceğini açıklaması siyasî kulisleri hareketlendirmişti.
Bahreyn’de seçimlere gidileceğini ve seçim atmosferini Yeni Asya Gazetesi’ndeki 24 Eylül 2018 tarihli “Bahreyn’de Mevcut Siyasî Durum ve Yaklaşan Seçimler-1” ve 27 Eylül 2018’deki “Yaklaşan 24 Kasım Seçimleri-2” başlıklı köşe yazılarımda sizlerle paylaşmıştım.
Seçmenler
Bahreyn Merkezi Enformasyon Kurumu verilerine göre 1 milyon 423 bin 726 olan nüfusun, yüzde 48.9’u Bahreyn vatandaşıdır. Bahreyn vatandaşı olmayanlar ise 759 bin 19 kişidir. Bu kişiler yurtdışından işçi olarak çalışmaya gelen yerleşiklerdir. Ülkede 365 bin 467 oy verebilir nüfusun, 285 bin 911’i sandık başına gitti. Bahreyn Krallığı Seçim İşleri Kurumu, seçimlere katılımın yüzde 67 şeklinde gerçekleştiğini resmen duyurdu. Ancak muhalefetin, seçimlere katılımın yüzde 30’u geçmediğini iddia etmesi ise, Bahreyn’de daha önceki gölge düşen seçimleri hatırlatıyor.
Muhalefetin Talepleri
Ülke nüfusunun yüzde 70’ini Caferi Şiîleri oluşturmakta. Buna karşılık Kraliyet yönetimi Sünnîlerin elindedir. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da 2011 yılında başlayan Arap Baharı/Uyanışı halk hareketleri Bahreyn’de de etkisini hissettirmişti. Ülke Şiîler’in hak arama mücadelesine sahne olmuş ve bu anlamda muhalefetin faaliyetleri devam etmektedir. Dolayısıyla seçimler muhalefet için önem arz etmekte. Muhalif unsurların internet üzerinden yayın yapan Bahrain Mirror gazetesinin seçimlerin 1. Aşaması olan 24 Kasım 2018 tarihli sayısında “Her Bahreynli’ye Seçimlerin Arefesinde Bir Mesaj” başlığıyla seçmenlerin dikkat etmesi hususları belirtildi. Seçmenlerin oy kullanırken dikkat etmeleri gereken olumsuzluklar yolsuzluklar, gelir dağılımı adaletsizliği, işsizlik, mezhepsel ayrımcılık, sosyal dışlanmışlık, Şiîlerin işlerinden çıkartılmaları, yoksulluk, insan haklarının çiğnenmesi, hukukun üstünlüğünün yok sayılması, demokrasinin engellenmesine ve eşitlik-hürriyet-adalet talepleri kaydedilmiştir.
Bununla birlikte muhaliflerin önündeki en büyük engel elbette siyasî parti kurmalarına izin verilmemesidir. Böylece muhalif kesim meşrû zeminin dışına çekilmeye çalışılmaktadır. Muhalefet de bütün baskılara rağmen mücadelesini dünya kamuoyuna duyurmaya çalışarak devam ediyor. Siyasî parti kurmanın yasak olduğu Bahreyn’de vakıf, topluluk ve bağımsız adaylardan meydana gelen listeler düzenlenerek seçimlere katılım gerçekleşiyor.
Seçim Gözlemcileri
Elbette bir seçimin şeffaf, adil ve hür bir ortamda yapılması olmazsa olmazdır. Bunun için seçim gözlemcilerinin önemi ön plana çıkıyor.
Seçimlere toplamda 5 sivil toplum kuruluşu gözlemci olarak kabul edildi. Bunlar Bahreyn Şeffaflık Birliği (Bahrain Transparency Association –BTA), Bahreyn Hukukçular Topluluğu (Bahraini Jurists Society-BJS), Bahreyn Halkla İlişkiler Birliği (Bahrain Public Relations Association-BPRA), Bahreyn İnsan Hakları İzleme Topluluğu (Bahrain Human Rights Watch Society-BHRWS) ve Ulusal İnsan Hakları Kurumu (National Institution for Human Rights-NIHR) şeklinde sıralanıyor. Bunların dışında 231 kişi ferdî gözlemcilik yaptı. Ancak muhalefet üzerinde, Arap Baharı ile artan baskıların devam ettiği, seçim gözlemciliğine kabul edilen kuruluş ve kişilerin yönetim tarafından hangi kriterlere göre belirlendiği düşünüldüğünde, seçimlerin rasyonel gözlemcilik için uygun olmadığı kanaatine varılabilir.