Tarihçe-i Hayat - page 155

Muhabbete en lây›k fley muhabbettir; ve husumete en
lây›k s›fat husumettir. Yani, hayat-› içtimaiye-i befleriyeyi
temin eden ve saadete sevk eden muhabbet ve sevmek
s›fat›, en ziyade sevilmeye ve muhabbete lây›kt›r. Ve ha-
yat-› içtimaiye-i befleriyeyi zirüzeber eden düflmanl›k ve
adavet, her fleyden ziyade nefrete ve adavete ve ondan
çekilmeye müstahak ve çirkin ve muz›r bir s›fatt›r...
.........
BEfi‹NC‹ KEL‹ME:
Meflveret-i fler’iyeden ald›¤›m ders budur: fiu zamanda
bir adam›n bir günah›, bir kalm›yor. Bazen büyür, sirayet
eder, yüz olur. Bir tek hasene bazen bir kalm›yor, belki
bazen binler dereceye terakki ediyor. Bunun s›rr-› hikme-
ti fludur:
Hürriyet-i fler’iye ile meflveret-i meflrua, hakikî milliye-
timizin hâkimiyetini gösterdi. Hakikî milliyetimizin esas›,
ruhu ise ‹slâmiyettir. Ve Hilâfet-i Osmaniye ve Türk or-
dusunun o milliyete bayraktarl›¤› itibar›yla, o ‹slâmiyet
milliyetinin sadefi, kal’as› hükmündedir. Arap, Türk, ha-
kikî iki kardefl, o kal’a-i kudsiyenin nöbettarlar›d›r.
‹flte, bu kudsî milliyetin rab›tas›yla, umum ehl-i ‹slâm
bir tek afliret hükmüne geçiyor. Afliretin efrad› gibi, ‹slâm
taifeleri de birbirine uhuvvet-i ‹slâmiye ile murtab›t, alâ-
kadar olur. Birbirine manen, —lüzum olsa maddeten—
TAR‹HÇE-‹ HAYATI | 155 ‹LK H AYATI
nöbettar: nöbet tutan. Nöbetçi.
rab›ta: ba¤, ba¤layan, rabteden,
bitifltiren.
ruh: öz, can.
saadet: mutluluk.
sadef: cevheri muhafaza eden
kabuk; kap; inci kabu¤u, fleffaf
sert kabuk.
sevk: önüne kat›p sürme.
s›fat: nitelik, vas›f.
s›rr-› hikmet: fayda ve gàyenin
s›rr›.
sirayet: bulaflma, yay›lmak, gelifl-
mek.
taife: kavim, kabîle, tak›m, husu-
sî bir s›n›f meydana getiren in-
sanlar.
temin: sa¤lama, karrfl›lama.
terakki: yükselme, ilerleme.
uhuvvet-i ‹slâmiye: ‹slâm kar-
deflli¤i.
umum: hep, bütün, cümle, her-
kes.
zirüzeber: darmada¤›n.
ziyade: fazla, çok.
adavet: düflmanl›k, kin.
alâkadar: ba¤l›, alâkal›, ilgili.
afliret: kabîle, oymak, göçebe
hâlinde yaflayan ço¤unlukla
bir soydan gelen insanlar.
bayraktar: bayrak tafl›yan.
efrat: fertler.
ehl-i ‹slâm: Müslümanlar.
hakikî: gerçek.
hâkimiyet: üstünlük.
hasene: iyilik, güzellik, hay›rl›
amel; Allah r›zâs›na uygun ifl.
hayat-› içtimaiye-i befleriye:
beflerin sosyal hayat›.
hilâfet-i Osmaniye: Osmanl›
devleti.
husumet: düflmanl›k.
hürriyet-i fler’iye: dinî hürri-
yet.
kal’a: kale.
kal’a-i kudsiye: mukaddes
kale.
kudsî: mukaddes, yüce, te-
miz.
maddeten: maddi olarak.
meflveret-i meflrua: dinin is-
tedi¤i meflveret.
meflveret-i fler’iye: dîne uy-
gun olarak yap›lan meflveret.
milliyet: milliyetçilik fikri.
muhabbet: sevgi, sevmek.
murtab›t: ba¤l›, irtibatl›.
muz›r: ziyan veren, zararl›,
zarara sokan.
müstahak: hak eden.
nefret: tiksinme, tiksinti.