MARDİN’İN yerel el sanatları, California’da düzenlenen uluslar arası fuarda Amerikalıları hayran bıraktı.
İstanbul, Konya, Antalya, Mardin ve Van illerinin tanıtıldığı festivalde büyük ilgi gören Mardinli ustalar, ABD’de ürünlerini sergilemek için yeniden dâvet edildi. ABD’nin California eyaletine bağlı Costa Mesa şehrinde düzenlenen Anadolu Medeniyetleri ve Yiyecek Festivali’ne Mardin’i temsilen katılan 34 kişilik bir kafilede yer alan Mardinli usta Tacettin Toparlı, AA muhabirinin sorularını cevaplarken festivalde büyük ilgi gördüklerini söyledi.
Cam altı, şahmaran (efsaneye göre Tarsus’ta yaşayan yılan vücutlu kadın figürünü işleyen cam altı tablo), bakır işleri ve hat san'atı üzerine çalıştığını ifade eden Toparlı, festival kapsamında ayrıca kuyumculuk, tahta oymacılığı gibi el san'atlarıyla uğraşan ustaların eserlerinin de izlenime sunulduğunu aktardı. Festivale Mardinli ustaların geçen yıllarda da dâvet edildiğini anlatan Tacettin Toparlı, bu yıl Mardin Valiliği’nin organizasyonuyla seçkin organizasyonda yer aldıklarını belirtti.
Mardin’de el san'atlarının çok geliştiğini ve tarihî çarşıda çok sayıda esnafın geçimini el san'atlarından sağladığını ifade eden Toparlı, kendisinin de küçük yaşlardan beri el san'atlarıyla uğraştığını söyledi. Baba mesleği olan el san'atlarını yaklaşık 25 yıldır sürdürdüğünü anlatan Toparlı, oğlu Ebu Burak Toparlı’nın da el san'atlarıyla ilgilendiğini, aynı zamanda turizm ve otelcilik üzerine eğitimini sürdürdüğünü belirtti. Özellikle bakırcılığın büyük dikkat istediğini ve meşakkatli olduğunu dile getiren Toparlı, ‘’Sabaha kadar çekiç sallıyoruz. O nedenle günde en az 10 büyük bardak kahve içtiğimiz halde yorgunluktan hemen uyuyoruz’’ sözleriyle mesleğinin zorluklarını anlattı.
Festivalde bakır, cam altı, şahmaran ve hat san'atına ilişkin ürünlerini sergilediğini aktaran Mardinli el san'atları ustası, eserlerine büyük ilgi gösterildiğini ifade etti. Toparlı, ‘’Benim 450 parça ürünümün satıldığı festivalde Mardin’in el san'atlarına büyük bir ilgi vardı. Onlara çok farklı geliyor’’ dedi.
Festivalde en çok eski yapım el ürünlerine ilginin olduğunu belirten Toparlı, ‘’El yapımı ürünleri çok sevdiler. Ayrıca, geleneksel şahmaran da büyük ilgi gördü ve çok satıldı. Ürünlerimin tamamını satma fırsatını buldum’’ dedi. Uluslar arası festival için yeniden dâvet aldıklarını aktaran Toparlı, böyle bir uluslar arası organizasyonda yer almaktan mutluluk duyduklarını söyledi.
SADDAM HÜSEYİN SAATİ
El san'atlarının yanı sıra eskitilmiş ve antika eşyalar da Mardin’de turistlerden büyük ilgi görüyor. İl merkezinde bulunan bir antikacıda, Irak’ın idam edilen devrik lideri Saddam Hüseyin’in portresinin bulunduğu iki saat satışa sunuluyor.
Özel olarak üretilen ve Irak’ta satışa sunulan kol saatlerinin kendilerine de Arap ülkelerinden geldiğini anlatan antikacı, saatlerden biri için 500 TL fiyat biçtiklerini, diğerinin ise henüz fiyatının belirlenmemesi dolayısıyla satışa sunulup sunulmayacağının kesinleşmediğini belirtti.
MARDİN’DE EL SAN'ATLARI
Eski çağlardan beri el san'atlarının yapıldığı ve çok geliştiği Mardin’de çömlekçilik, demircilik, bakırcılık, kalaycılık, kuyumculuk, gümüşçülük, telkari, iğne oyası, Midyat el nakışı, tohum iğnesi, yorgancılık, oyacılık, boyacılık, dericilik, sabunculuk, dokumacılık, şal-ü şapik (özel bir kumaş dokuması), kilimcilik, yün ve ipek halıcılık, semercilik, tahta oymacılığı, sedef ve taş oymacılığı yaygın olarak yapılıyor. Tel halinde gümüş veya altının tahta üzerinde açılmış oyuklara ve gömerek yapılan süsleme olan telkarinin merkezlerinden olan Mardin’de bakırcılık ve kalaycılık, şehrin özel dokusunda yer bulan ve kendi adıyla anılan çarşısında yüzyıllardan beri varlığını sürdürüyor.
Şahmaran figürü, Mardin’de pek çok el san'atı ürününü süslüyor. Tarsus’ta yaşayan yılan başlı kadını anlatan efsaneden esinlenilen figür, bakır eşyalar, cam altı tablolar ve dokumalarda göze çarpıyor. Bakırcılıkta ürünlerin ortaya çıkması son derece ağır şartlarda gerçekleşirken, sofra takımı, çanak, kaşık, kepçe, kevgir, sini, cezve, leğen, yemek tencereleri, kazanlar, güğümlü ibrik, su güğümü gibi mutfak eşyaları bakırdan işleniyor.
Çok eski bir geçmişe sahip olan iğne oyası, göz nurunun el maharetiyle bütünsel bir güzellik ortaya koyarken, basmacılık da kök boya ile elle yapılmış tahta kalıpları kullanmak suretiyle gerçekleştiriliyor. Bu san'at daha çok nevresim, masa örtüsü, bohça ve tablo gibi ürünlerin yapılmasında kullanılıyor.
|
