Sözler - page 112

ile rububiyetin saltanat›n› gösteren Zat-› Zülcelâl, rububi-
yetin cenah-› himayesine iltica eden ve hikmet ve adale-
te iman ve ubudiyetle tevfik-i hareket eden mü’minleri
taltif etmesin ve o hikmet ve adalete küfür ve tu¤yan ile
isyan eden edepsizleri tedip etmesin?
Hâlbuki, bu muvakkat dünyada, o hikmet, o adalete
lây›k binden biri insanda icra edilmiyor, tehir ediliyor.
Ehl-i dalâletin ço¤u ceza almadan, ehl-i hidayetin de ço-
¤u mükâfat görmeden buradan göçüp gidiyorlar. De-
mek, bir mahkeme-i kübraya, bir saadet-i uzmaya b›rak›-
l›yor.
Evet, görünüyor ki, flu âlemde tasarruf eden Zat, niha-
yetsiz bir hikmetle ifl görüyor. Ona bürhan m› istersin?
Her fleyde maslahat ve faydalara riayet etmesidir. Gör-
müyor musun ki, insanda bütün aza, kemikler ve damar-
larda, hatta bedenin hüceyrat›nda, her yerinde, her
cüz’ünde faydalar ve hikmetlerin gözetilmesi, hatta baz›
azas›, bir a¤ac›n ne kadar meyveleri varsa, o derece o
uzva hikmetler ve faydalar takmas› gösteriyor ki, niha-
yetsiz bir hikmet eliyle ifl görülüyor. Hem, her fleyin sa-
nat›nda nihayet derecede intizam bulunmas› gösterir ki,
nihayetsiz bir hikmet ile ifl görülüyor.
Evet, güzel bir çiçe¤in dakik program›n›, küçücük bir
tohumunda derç etmek, büyük bir a¤ac›n sahife-i a’ma-
lini, tarihçe-i hayat›n›, fihriste-i cihazat›n› küçücük bir çe-
kirdekte manevî kader kalemiyle yazmak, nihayetsiz bir
hikmet kalemi iflledi¤ini gösterir.
adalet: her hak sahibine hakk›n›n
tam ve eksiksiz verilmesi; hakka-
niyet, âdillik.
âlem: kâinat.
aza: organ.
beden: vücut.
bürhan: delil, tan›k.
cenah-› himaye: koruma taraf›.
ceza: yanl›fl hareket sonunda tat-
bik edilen müeyyide.
cüz: parça, bölük.
dakik: ince, nazik.
derç: yerlefltirmek, s›k›flt›rma.
edep: iyi ahlâk, güzel terbiye.
ehl-i dalâlet: hak yoldan sapk›n
kimseler.
ehl-i hidayet: do¤ru yolda olan-
lar.
fihriste-i cihazat: maddî manevî
unsurlar›n listesi.
hikmet: her fleyin belirli gayelere
yönelik olarak, manal›, faydal› ve
tam yerli yerinde olmas›; herke-
sin bilmedi¤i gizli sebep, ‹lâhî ga-
ye.
hüceyrat: hücrecikler.
icra: yürütme, yerine getirme.
iltica: s›¤›nma.
iman: inanç.
intizam: düzgünlük, tertipli olma.
isyan: bafl kald›rma, itaatsizlik.
kader: Allah’›n meydana gelecek
fleyleri olmadan önce plânlamas›.
küfür: Allah’›n varl›¤›na, birli¤ine
inanmama.
mahkeme-i kübra: ahirette Allah
huzurunda yap›lacak büyük
mahkeme.
manevî: maddî olmayan, mana-
ya ait.
maslahat: gaye, fayda.
muvakkat: süresiz, geçici.
mükâfat: ödül.
nihayetsiz: sonsuz, s›n›rs›z.
riayet: uyma, gözetme.
rububiyet: rabl›k; Allah’›n her bir
varl›¤a yarat›l›fl gayelerine ulafl-
malar› için muhtaç oldu¤u fleyleri
vermesi; terbiye edip idaresi ve
egemenli¤i alt›nda bulundurmas›.
saadet-i uzma: en büyük
mutluluk
sahife-i a’mal: ifllerin yaz›l-
m›fl oldu¤u sayfa.
saltanat: hükümdarl›k.
taltif: iyilikte bulunmak.
tarihçe-i hayat: bir kimsenin
özetlenmifl hayat hikâyesi.
tasarruf: hükmetmek, yönet-
mek.
tedip: edeplendirme, edep
verme.
tehir: geciktirme, erteleme.
tevfik-i hareket: uygun dav-
ran›flta bulunma.
tu¤yan: azma, taflk›nl›k, bafl
kald›rma.
ubudiyet: kulluk.
uzuv: organ.
Zat: Allah.
Zat-› Zülcelâl: sonsuz büyük-
lük ve haflmet sahibi olan zat,
Allah.
112 | SÖZLER O NUNCU SÖZ