Sözler - page 574

Öyle ise, insan›n iki maafl› var: Biri cüz’îdir, hayvanî-
dir, muacceldir; ikincisi melekîdir, küllîdir, müecceldir.
fiimdi, insan›n vazifesiyle maafl› ve terakkiyat ve teden-
niyat›, geçen yirmi üç adet Sözlerde k›smen geçmifltir;
hususan On Birinci ve Yirmi Üçüncüde daha ziyade be-
yan edilmifl.
Onun için flurada ihtisar ederek kap›y› kap›yoruz. Er-
hamürrâhimîn’den rahmet kap›lar›n› bize açmas›n› ve flu
sözün tekmiline tevfikini refik eylemesini niyaz ile, kusu-
rumuzun ve hatam›z›n aff›n› talep ile hatmediyoruz.
Beßinci Dal
Beflinci Dal›n “Befl Meyve”si var.
B‹R‹NC‹ MEYVE: Ey nefisperest nefsim, ey dünyaperest
arkadafl›m! Muhabbet, flu kâinat›n bir sebeb-i vücududur,
hem flu kâinat›n rab›tas›d›r, hem flu kâinat›n nurudur,
hem hayat›d›r. ‹nsan kâinat›n en cami bir meyvesi oldu-
¤u için, kâinat› istilâ edecek bir muhabbet, o meyvenin
çekirde¤i olan kalbine derç edilmifltir. ‹flte flöyle nihayet-
siz bir muhabbete lây›k olacak, nihayetsiz bir kemal sa-
hibi olabilir.
‹flte, ey nefis ve ey arkadafl! ‹nsan›n, havfa ve muhab-
bete alet olacak iki cihaz, f›trat›nda derç olunmufltur.
Alâküllihâl, o muhabbet ve havf, ya halka veya Hâl›k’a
müteveccih olacak. Hâlbuki halktan havf ise, elîm bir be-
liyyedir; halka muhabbet dahi belâl› bir musibettir. Çün-
kü, sen öylelerden korkars›n ki, sana merhamet etmez
af: ba¤›fllama.
alâküllihâl: ister istemez.
beliyye: felâket, belâ.
beyan: anlatma.
cami: toplayan, ihtiva eden.
cihaz: alet.
cüz’î: az, k›ymetsiz.
derç: koyma, yerlefltirme.
dünyaperest: dünyaya düflkün.
elim: ac›.
Erhamürrâhimîn: merhamet e-
denlerin en merhametlisi olan
Allah.
f›trat: yarat›l›fl, mizaç.
Hâl›k: her fleyi yoktan var eden,
yarat›c›; Allah.
hata: yanl›fl.
hatim: sona erdirmek, bitirmek.
nefisperest: nefsin arzular›na afl›r›
derecede uyan.
havf: korku.
hayvanî: hayvanca.
hususan: bilhassa, özellikle.
ihtisar: k›sa kesme, özetleme.
istilâ: kaplama, ele geçirme.
kâinat: bütün âlemler, varl›klar.
kemal: yetkinlik, mükemmellik.
k›smen: k›smî olarak.
kusur: eksiklik.
küllî: külle ilgili, umumî.
lây›k: uygun, yak›fl›r.
melekî: meleklerdeki gibi, me-
lekçe.
merhamet: ac›ma, esirgeme,
rahmet etme, esirgeme.
muaccel: peflin.
muhabbet: sevgi.
musibet: belâ, bafla gelen ac› du-
rumlar.
müeccel: sonraya b›rak›lm›fl.
müteveccih: yönelen.
nefis: kötü vas›flar› nitelikleri
kendinde toplayan, kötülü¤e
sevk eden, flehevî istekleri
kamç›lay›p hay›rl› ifllerden al›-
koyan güç.
nefisperest: nefsine düflkün,
nefsini seven.
nihayetsiz: sonsuz.
niyaz: dua.
nur: ziya, ›fl›k.
rab›ta: ba¤.
rahmet: Allah’›n kullar›n› esir-
gemesi.
refik: yard›mc›.
sebeb-i vücut: varl›k sebebi.
talep: istek.
tedenniyat: gerilemeler.
tekmil: tamamlamak.
terakkiyat: ilerlemeler.
tevfik: Allah’›n yard›m›.
vazife: görev.
ziyade: fazla.
574 | SÖZLER Y ‹RM‹ DÖRDÜNCÜ SÖZ