Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), akaryakıt kaçakçılığını ve kalitesiz akaryakıtın dolaşımını önlemek, akaryakıtın menşenin belli olması amacıyla TÜBİTAK’a ürettirdiği Ulusal Markerı (İŞARETR) bugünden itibaren resmen uygulamaya koyacak.
Uygulama ile son 2 yılda 10,7 milyar YTL’ye yakın vergi kaybına neden olduğu hesaplanan akaryakıt kaçakçılığının önlenmesi hedefleniyor.
Kaçak akaryakıtın yasal olanından ayrılmasını sağlamak için yasal ürüne katılan bir işaret ile bu işaretin varlığını algılayan cihazlardan oluşan sistemi kapsayan Ulusal Marker, EPDK’nın yaptığı işbirliği protokolü kapsamında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından üretilecek. Ulusal Marker, mevzuatta aynı isimle anılacak, fakat ürün olarak satışı ‘’İŞARETR’’ olacak. Bugünden itibaren uygulamaya girecek olan Ulusal Marker, yurt içinde pazarlanacak akaryakıta rafineri çıkışında ve ve gümrük girişinde, sanayide yan ürün olarak veya diğer şekillerde üretilen akaryakıta ticari faaliyete konu edilmeden önce ilgili lisans sahibi tüzel kişiler tarafından EPDK tarafından belirlenen şart ve özelliklere göre eklenecek.
GÖZLE GÖRÜLMEYECEK
Ulusal dolaşıma girecek biyodizel de dahil olmak üzere tüm akaryakıta gümrükte, rafineri çıkışında ve dağıtım noktalarında 1000 litreye 0,040 litre Ulusal Marker eklenecek. Ulusal Markerın belli başlı özellikleri şöyle:
-Kuruma özel olacak.
-Taklit edilemeyecek.
-Uzun süreli molekül kararlılığına sahip olacak, yapı ve özellikleri en az 1 yıl korumalı olacak.
-Kontrol cihazları ile doğrudan ölçülebilecek, bu ölçüm için başka bir kimyasal maddeye gereksinim duyulmayacak.
-Tescilli Ticari Marka olacak.
-Saf halde iken kahverengi-yeşil renklerinde sıvı olan Ulusal Marker, gözle görülmeyecek, akaryakıttan ayrıştırılamayacak, akaryakıt niteliğini bozmayacak.
-Fiziksel yollarla veya kimyasal reaksiyonlarla akaryakıt içerisinden ayrıştırılamayacak.
-Çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek ve toksit etkileri olmayacak.
-(-30 ile +50 C) derece arasında homojen bir şekilde yakıt içinde dağılacak ve özelliğini koruyacak.
Ulusal Marker için belirlenen bu kompozisyonlar ve teknik özellikler, önceden belirtilmek şartıyla değiştirilebilecek.
ULUSAL MARKERIN ŞİFRESİ SADECE EPDK’DA
Şifresi sadece EPDK’da olacak olan Ulusal Markerın taklit edilmemesi ve şifresinin çözülmemesi büyük önem taşıyor. Çünkü Türkiye’ye kaçak yollardan giren akaryakıta Ulusal Marker ilave edilmesi, yasal bir nitelik kazanmasına yol açacak. Akaryakıta eklenmiş olan Ulusal Markerın, yakıtlardan, organik çözücüler asıt ve bazlar kullanılarak eklendiği ayrıştırılamadığından, kopyalanamayacak ya da taklit edilemeyecek.
2 YILDA 10,7 MİLYAR
YTL VERGİ KAYBI
TBMM Araştırma Komisyonu hazırladığı raporda son 2 yılda 7 milyon 814 bin ton akaryakıt kaçakçılığı ile 10,7 milyar YTL vergi kaybını oluşmasını belirlemesi üzerine, Başbakanlık genelgesiyle uygulamaya geçilmesine karar verilen Ulusal Marker ile Türkiye genelinde akaryakıt kaçakçılığının ve vergi kayıplarının önlenmesi amaçlanıyor.
EPDK, petrol piyasasını disipline etmek ve kaçak akaryakıtın kullanımını engellemek gerekçesiyle Ulusal Marker modelini Ağustos 2004 yılında tartışmaya açmış, Kasım ayında Ulusal Marker uygulamasına yönelik mevzuat hazırlanmış ve 1 Mart 2005 tarihinde uygulanmaya başlayacağını bildirilmişti. 2005 yılının ilk aylarında konuyla ilgili 2 kez ihaleye çıkıldı fakat ilgi çekmedi. Tek firmanın katıldığı ihaleler firmaların yükümlülüklerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle sırayla iptal edildi. Konuyla ilgili yapılan ihalelerin ertelenmesinin ardından Ulusal Marker uygulaması önce 1 Temmuz 2005’e, ardından 1 Ekim 2005 tarihine ertelenmişti. Ulusal Marker için 11 Kasım 2005 tarihinde yapılan 3. ihaleyi İsrailli Global Fluids International (GFİ) firması kazandı. Fakat bu ihale de firmanın teknik şartnameye uymadığı gerçekçesiyle iptal edildi. Sonuçlanamayan 3 ihalenin ardından EPDK, Ulusal Markerın formülünün ortaya çıkarılması ve seri üretimi TÜBİTAK ile anlaşmıştı.
|