Dünya

Economist: Türk-Ermeni ilişkileri düzelmezse soykırımın önü açılır

İngİlİz Economist dergisi, Türk hükümetinin Ermenistan’la protokolleri imzaladığında bunun komşularıyla “sıfır problem” politikasının açık bir başarısı olarak gözüktüğünü, ancak eski husûmetlerin ortadan kaldırılmasının kolay olmadığını belirtti.

Derginin bu haftaki sayısında, Türkiye-Ermenistan ilişkileriyle ilgili olarak, “Türkiye ve Ermenistan: Sıfır İlerleme” başlıklı bir makaleye yer verildi. Türk hükümetinin Ekim ayında Ermenistan’la protokolleri imzaladığında, bunun komşularıyla “sıfır problem” politikasının açık bir başarısı olarak gözüktüğünü yazan Economist, “Eski düşmanlar, ilişkileri geliştirmeye ve ortak sınırı açmaya karar verdi. Anlaşma, 1915 olaylarını araştırmak için tarihçilerden oluşacak ortak komiteler oluşturarak, geçmişin hayaletlerini gömme umudunu sundu” yorumunu yaptı.

Ancak eski husûmetleri ortadan kaldırmanın kolay olmadığının belirtildiği makalede, anlaşmanın imzalanmasından sadece bir gün sonra, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, bu anlaşmaların Ermenistan Yukarı Karabağ’dan çekilmedikçe uygulanamayacağını söylediğini kaydetti. “Türkiye’nin şimdi yeni bir ‘öfke krizi’ geçirdiği” öne sürülen makalede, bunun “Anayasa Mahkemesinin protokolleri, 1915 olaylarının ‘soykırım’ olarak dünya tarafından tanınmasının da içerdiği gerekçeli kararla onaylaması” nedeniyle olduğu kaydedildi. Makalede, Türkiye’nin mahkemenin gerekçeli kararını geri çekmesini istediği, birçok kişininse Türk hükümetinin ülkedeki milliyetçilerle Azeriler arasında sıkıştığını düşündüğü belirtildi.

Ermenistan’ın onaylanması için protokolleri parlamentosuna sunduğunu hatırlatan dergi, şu yorumu yaptı: “Türkiye soyutlanmış gözüküyor. En önemli müttefiki ve anlaşmanın en büyük destekçisi Amerika, Ermenistan’ın tarafında. Rusya, Washington’un da paylaştığı, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin Yukarı Karabağ ile ilişkilendirilmemesi gerektiği görüşünü savunuyor.” “Ermenistan Anayasa Mahkemesinin verdiği kararla, ülkede ‘Türkiye’nin doğusunun Ermenistan’a ait olduğunu’ savunan koyu milliyetçilerin isteklerine cevap vermiş olabileceği” yorumunu yapan dergi, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Türk parlamentosu onaylamadan protokollerin ülkesinde onaylanmayacağını söylediğini belirtti. Amerika’nın süreci yakından izlediğine de dikkat çeken Economist, şunları kaydetti: “Eğer anlaşma başarısız olursa, Kongre’nin 1915 olaylarını ‘soykırım’ olarak tanımasının yolu açık bırakılmış olur. Bunun sonucunda da, Türkiye’deki Amerikan karşıtlığı duygular tetiklenebilir, ki bu da Ankara’yı misilleme yapmaktan başka seçeneği olmadığı duygusunda bırakmak için yeterli güce sahip. Bir seçenek, Amerikalıları İncirlik hava üssünden kovmak olabilir.”

20.02.2010