Güncel

Geleceği su belirleyecek

Birçok ülke ve şehirde su problemi hâlâ çözülemedi. Suyun bütün insanlara eşit dağıtılması hedefleniyor. Sınır aşan sularda ülkeler arası yapılan anlaşmalara göre; ülkelerin yıllık aldıkları yağış miktarı, su kaynağının debisi, suyun kalitesi ve dağıtımı etkili olan unsurlar olarak ön plana çıkıyor. Tarihte ve yakın geçmişte ülkeler arasında yaşanan su sorunlarının, gelecekte daha da artacağı tahmin ediliyor.

PROF. DR. ORHAN YENİGÜN:

Geleceğİn şehİrlerİnde suyun rolü ön planda

Su Kirlenmesi Araştırmaları ve Kontrolü Türk Millî Komitesi (SKAKTMK) Üyesi ve Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Orhan Yenigün, birçok ülke ve şehrin, su problemini hâlâ ideal anlamda çözemediğini söyledi.

Prof. Dr. Orhan Yenigün, uluslar arası faaliyet gösteren su kuruluşlarının amaçları arasında, suyun tamamıyla ticarî bir meta haline gelmesini önlemek ve su sıkıntısı çeken az gelişmiş ülkelerde suyun insanlar tarafından daha eşit kullanımını sağlamak bulunduğunu bildirdi.

Suyun dünyada kullanılabilir ya da içilebilir miktar olarak, çok farklılıklar gösterdiğini ve her yerde eşit dağılmadığını ifade eden Yenigün, ‘’Su, gerçekten çok kıymetli bir doğal kaynak. Dünyada dağılıma baktığımız zaman, suyu çok bol ülkeler olduğu gibi, çok kıt olan ülkeler de var. Bütün bunlar ışığında su, çok önemli bir ticarî meta olarak da düşünülebilinir. Önemli olan, doğal bir kaynak olan suyun, hava gibi tüm insanlığın kullanımına açık olması, tam anlamıyla ticarileştirilmeden kullanılmasıdır’’ dedi.

GELECEĞİN ŞEHİRLERİ PROGRAMI

Uluslararası Su Kuruluşu’nun (IWA), bütün dünyada uygulamaya koyduğu ve önceden belirlediği şehirlerde yürüttüğü ‘’Geleceğin Şehirleri’’ programı çerçevesinde, İstanbul, Kayseri ve Trabzon’da çalıştaylar düzenleyerek, bu şehirlerin mevcut durumları ve gelecekteki konumlarıyla ilgili uluslar arası konferansa hazırlık yaptıklarını belirten Prof. Dr. Yenigün, bu çalışmalara bütün dünyada büyük önem verildiğini hatırlattı.

Küresel iklim değişikliğinin bütün dünyayı etkileyen bir konu olduğunu, ancak kuzey yarım küreyi çok daha fazla etkileyeceğinin öngörüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Orhan Yenigün, şöyle devam etti: ‘’Kuzey yarım kürede de özellikle Akdeniz ülkeleri ciddî olarak etkilenecek. IWA’nın hedeflerinden bir tanesi de, çok fazla etkilenecek olan bölgelerdeki yağış projeksiyonları, suyun durumuyla ilgili gelişmeler çerçevesinde ne gibi tedbirler alınabileceğinin tartışılmasını sağlamak ve karar verici mekanizmalara bunları iletmek. Bu amaç doğrultusunda, IWA’nın geliştirdiği Geleceğin Şehirleri Programı çerçevesinde çeşitli ülkelerde belirlenmiş şehirlerin alt yapılarını, nüfus yoğunluğunu, su temini, dağıtımı ve kullanımı ile elektrik üretimi, dağıtımı ve kullanımı gibi konuları araştırıyoruz.’’

SINIR AŞAN SULAR

Prof. Dr. Orhan Yenigün, sınır aşan sular konusunun da dünyanın önemli sorunlarından biri olduğunu ifade ederek, ‘’Bu gibi su problemleri, ülkeler arasında yapılan ikili anlaşmalarla çözülüyor. Anlaşmalara göre, kaynağın bulunduğu ülkeler, bir takım yükümlülükleri olsa bile söz sahibi durumdalar’’ diye konuştu. Türkiye’nin de su kaynağı olan ve nehirleri komşu ülkelere geçen ülkeler arasında bulunduğunu hatırlatan Yenigün, ‘’Ülkelerin yıllık aldıkları yağış miktarı, su kaynağının debisi, suyun kalitesi ve dağıtımı da bu anlaşmalarda etkili olan unsurlar olarak ön plana çıkıyor. Tarihte ve yakın geçmişte ülkeler arasında yaşanan su sorunlarının, gelecekte daha da artacağı öngörülüyor’’ dedi.

DAMLAYA DAMLAYA MİLYON LİRALAR GİDİYOR

Tamİr ettirilmeyen musluk ya da rezervuarlardan damla halinde akan su milyonlarca TL’nin boşa akması anlamına geliyor. Sadece bir evde bozuk musluktan yılda 438 metreküp suyun boşa aktığını belirleyen uzmanlar, geçtiğimiz yıl Bursa’da kayıp suyun maliyetinin 70 milyon TL’yi aştığını açıkladı. Komşu ülkelere kıyasla su zengini sayılan Türkiye’de, suyun bir damlası bile hem tüketimin artmasına hem de faturaların kabarmasına sebep oluyor. Vatandaşların çoğu zaman ‘bir damladan ne çıkar’ düşüncesiyle tamiri ertelenen musluklardan damlayan suların maliyeti milyonlarca lira ile ifade ediliyor. Uzmanların tesbitine göre, bozuk musluklar sadece bir evde yılda 438 metre küp suyun harcanması anlamına geliyor. Bunun da faturaya yansıması yıllık bin 350 TL’yi buluyor.

20.02.2010