Acaba, aynı mânadaki söz yirmi gün sonra önümüze konulacak “seçim sandığı” için de söylenebilir mi? Yani, korku sandıkları da sardı mı, yahut sarar mı?

Bu tür bir endişeyi taşıyan seçmenler yok değil; var. Fakat, eskiye nazaran yüreklenen, cesarete gelenlerin sayısında daha çok artış görülüyor. Yani, sandık başına gidecek olan cesurların sayısı, korkanların sayısından fazla.

Bu ise, demokrasiye sahip çıkma ve onu daha ileri bir seviyeye doğru taşıma noktasında ümit verici bir mahiyet arz ediyor.

* * *

Bilhassa II. Meşrûtiyet zamanından itibaren başlayan hürriyet, adâlet, uhuvvet, müsavat gibi hususlarda, temelli şekilde irtica, yani geriye gidiş yoktur ve olamaz.

Hani, muvakkaten bir duraklama, tökezleme, yahut patinaj yapma gibi durumlar ara ara söz konusu olmakla beraber, ümitsizlik-karamsarlık verecek tarzda bir “eski hâl”e dönüş trendi, imkân ve ihtimal haricidir.

Unutmayalım ki, Türkiye’nin hürriyet ve demokrasi kültürü, birikimi, şuur ve tecrübesi, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Yakın Doğu coğrafyasında bulunan ülkelerin tamamından daha ileri, daha engin ve daha zengin durumda. Kaldı ki, despotik ve oligarşik yönetimler, bu saydığımız bölgelerde zorlanıyor, hatta yer yer çatırdama emareleri gösteriyor.

Bütün bunlar ve dünyanın daha başka yerlerindeki gelişmeler açıkça gösteriyor ki, demokrasiden geriye dönüş söz konusu değildir. Aynı şekilde, insan temel hak ve hürriyetlerinden vazgeçmenin, yahut taviz vermenin mümkinatı da yoktur.

O halde korku niye, korkmak neden?

Ayrıca, kimden niçin korkalım ki?

Velhasıl, korkmanın kime ne faydası var?

Bu meyanda, cevabı içinde olan benzer mahiyetteki sorular çoğaltılabilir.

* * *

Bâriz olan hakikat şudur ki:

İnsan şeref ve haysiyetine yakışan şey korku değil; cesarettir, celâdettir, şehamettir...

Milletimizin de, menfi yöndeki bütün gelişmelere rağmen, yine de tavrını bu şekilde ortaya koyacağına inanıyoruz.

Bizim vazifemiz, asil ve necip milletimizi bu yönde bilgilendirmeye ve olabildiğince yüreklendirmeye çalışmaktan ibarettir.

Gayret bizden; muvaffakiyet Allah’tandır.

***

GÜNÜN TARİHİ  10 Mart 1919

Ferit Paşanın ilk icraatı

İngiltere yanlısı olarak bilinen Damat Ferid Paşa, Sadrâzamlık makamına atanır atanmaz, ilk iş olarak İttihat-Terakki Fırkası ve Cemiyeti’ne mensup kadrolara karşı çok haşince bir operasyon başlattı: 10 Mart 1919.

O gün, yurt dışına kaçma fırsatı bulamayan 60 kadar cemiyet üyesi kişi yakalanarak gözaltına alındı, ardından mahkemeye sevk edildi.

Damat Ferid’in kariyeri, Sultan Vahdeddin’in eniştesi olmasıyla parladı. Sadrâzamlık makamına getirilmesi ise, onun hem Hürriyet ve İtilâf Fırkası’nın başında bulunması, hem de işgalci İngilizlere yakın durması, en önemli faktörler arasında yer alır. Esasen, Ferid Paşa hükümetinin icraatine bakıldığında da, aynı faktörlerin etkisi bâriz şekilde görülüyor. 

Öyle ki, zamanla sadece İttihatçılar değil, işgale karşı gelen ve Anadolu’daki Millî Mücadele Hareketi’ne taraf olan bütün askerler ve aydınlar birer birer tutuklanarak hapse atılıyor, ya da İngilizlerin kolonisi durumundaki Malta Adası’na sürgüne yollanıyordu.

İttihatçıların iç politikadaki bütün hata ve kusurlarına rağmen, haricî saldırılara karşı göstermiş oldukları sebat ve gayretlerinden dolayı, yine de dahilde muhafaza edilmeli, en azından işgalcilere kurban edilmemeliydi. 

Bu noktada, Damat Ferid’in affedilmez hataları, zaafları oldu. Fransa’ya gidip Sevr Antlaşması’nı kabul etmesi ise, hatadan öteye cinayet, hatta hıyânet sayılır.