Tarihte öyle günler vardır ki, hatırlattığı şeyler ve içinde barındırmış olduğu hadiseler itibariyle, sâir günlere nisbeten daha farklı ve çok daha çeşitlilik arz eden bazı özelliklere sahiptir. İşte, onlardan biri de bugün, yani 4 Şubat günüdür.
Şimdi, biz de sözü hiç uzatmadan, Türkiye ve dünya tarihinde 4 Şubat’ta vukua gelmiş bazı önemli hadiseleri kronolojik olarak ve çok kısa bir şekilde burada sıralamaya çalışalım.
GÜNÜN TARİHİ: 4 Şubat
* * *
4 Şubat 1783
Bugün itibariyle, Avrupa ve Amerika’da iki mühim hadise yaşandı.
Birincisi: 1775’te bu yana Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni tarafından Büyük Britanya’ya (İngiltere) karşı verilen “Amerikan Bağımsızlık Savaşı” sonuçlanmış oldu. İngiltere, yaşanan düşmanlığa ve çatışmaya son verdiğini resmen ilân etti. (ABD'nin ilk başkanı olan G. Washington, yine 4 Şubat 1789 ile 1792 yıllarında üst üste iki kez seçildi.)
İkincisi: İtalya’da çok büyük ve şiddetli bir zelzele meydana geldi. Deprem sonrasında, ölü sayısının 60 bin civarında olduğu tesbit edildi.
* * *
4 Şubat 1794
Fransa, dünyadaki bütün koloni ve sömürgelerinde köleliği kaldırdığını ilân etti. Bu tarihe kadar köle pazarları bile sektörel bazda çalışıyordu.
* * *
4 Şubat 1871
“Kafkas Kartalı” lâkabıyla meşhur Şeyh Şâmil, Medine’de vefat etti.
* * *
4 Şubat 1878
Ahmet Vefik Paşa, Sadrazam oldu.
* * *
4 Şubat 1902
Ahrar-ı Osmaniye olarak da bilinen Jön Türkler'in ilk kongresi Paris’te yapıldı. Kongre esnasında, katılımcılar arasında iki ana grup ve iki ana temâyül ortaya çıktı: Milliyetçi-Merkeziyetçiler ve Adem-i Merkeziyetçi Liberaller. Birinci kısım, Ahmet Rıza'nın başkanlığında toplanırken, Liberaller ise Prens Sabahaddin Beyin etrafında toplandı. Yine, iki grubun da Avrupa'da çıkartmış olduğu gazeteleri vardı: Meşveret ve Mîzan.
* * *
4 Şubat 1917
İttihat ve Terakki Cemiyetinin siyasî lideri Talat Paşa, Said Halim Paşadan boşalan Sadrazamlık (Başbakanlık) makamına oturdu. Sultan II. Abdülhamid’in Hal’li ile Ermeni Tehciri’nin müsebbibi olan Talat Paşa, Masonlar tarafından da “Maşrık-ı Azam” diye kabul ediliyor.
* * *
4 Şubat 1923
20 Kasım 1922'de başlayan ilk Lozan görüşmeleri, göstermelik gerekçelerle 4 Şubat 1923'te aniden kesiliverdi. Kesilmenin zahiri gerekçesi ile hakiki gerekçesi birbirinden hayli farklıdır. İslâmiyetin Türkiye’de nasıl yok edileceğinin plan ve programları devreye sokuldu. Nitekim, ilk icraat, Hilâfetin kaldırılması, Medreselerin kapatılması oldu.
* * *
4 Şubat 1926
İstiklâl Mahkemesinin kararıyla, “Şapka aleyhtarı olup halkı şapka aleyhinde kışkırttıkları” gerekçesiyle İskilipli Âtıf Efendi ile Babaeski Müftüsü Ali Rıza Efendi zulmen idam edildiler. Birkaç gün önce de Hafız Osman ile Hafız Muharrem, yine aynı gerekçeklerle idam edilmişlerdi.
* * *
4 Şubat 1934
Atina’da Türkiye’nin de zorla dahil edildiği Balkan Paktı imzalandı.
* * *
4 Şubat 1945
Yalta Konferansı. İngiltere, Rusya ve ABD liderlerinin bir araya geldiği Yalta (Kırım) Konferansı'nda, 1 Mart'a kadar Almanya ve Japonya'ya resmen savaş ilân etmiş olan çok partili devletlerin, bilâhare San Francisco'da yapılacak konferansa katılmaları ve BM'ye kurucu üye olabilmeleri yönünde bir karar aldı. Türkiye hükûmeti de, bu şartlar dahilinde BM’ye kurucu üye olabildi. Çok partili sisteme geçmemiz de, yine bu şartlara bağlı olarak gerçekleşmiş oldu.
* * *
4 Şubat 1948
Daha evvel birleştirilmiş olan valilik ile belediye başkanlığının bundan böyle ayrılmasına dair kànun kabul edildi. Pilot uygulama Ankara'da başlatıldı.
* * *
4 Şubat 1954
Şaibeli Köy Enstitüleri, yeni bir kànunla Öğretmen Okullarına çevrildi.
* * *
4 Şubat 1964
Cunta kurmak ve darbeye teşebbüs etmek suçundan yargılanan Talat Aydemir, Fethi Gürcan, Osman Deniz ve Erol Dinçer'in ölüm cezaları, TBMM'de kabul edildi.
* * *
4 Şubat 1967
“Siyasal İslâm” hareketinin Türkiye liderlerinden olup 1952 kurulan İslâm Demokrat Partisinin Genel Başkanlığını yapmış olan Cevat Rıfat Atilhan vefat etti.
* * *
4 Şubat 1997
Sincan Belediyesinin 2 Şubat'ta düzenlemiş olduğu Kudüs Gecesi bahane edilerek, 15 tank ve 20 askerî zırhlı personel taşıyıcısı, şehir içinden geçirilerek, halka ve siyasetçilere bir nevi gözdağı verilmiş oldu.
* * *
4 Şubat 2000
Kırk yıl aradan sonra, ilk kez bir Türk Dışişleri Bakanı (İsmail Cem) Yunanistan'ı ziyaret etti.
* * *
4 Şubat 2001
1938 Çanakkale doğumlu Mahmud Esad Coşan Hocaefendi, Avustralya’da (Sidney) geçirmiş olduğu bir trafik kazası sonucu vefat etti. Nakşibendîler için bir ziyaretgâh olan mezarı, Eyüpsultan Kabristanındadır.
* * *
4 Şubat 2004
“Facebook” kuruldu. İletişim, paylaşım, bilgi alışverişi ve sosyal medya ağı Facebook, 4 Şubat 2004’te Harvard Üniversitesi eski öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından kuruldu.
İlk başta öğrenciler için çalıştırılan bu sistem, zamanla milyar dolarlık kâr gelirli bir anonim şirket haline dönüştürülmüş oldu.
* * *
4 Şubat 2009
1926 doğumlu Türkiye’nin ilk kadın halk müziği solisti ve ilk kadın şefi ünvanını kazanan Neriman Altındağ Tüfekçi vefat etti.