Kendi düşünce atmosferinde bir insan kendi çocukluğuyla alâkalı olarak kendi kendisine bir muhasebe bir kıyas içerisine o zamanki her türlü faktör ve özelliklerle de kendi akranlarıyla alâkalı olarak girebilir. Ancak buradaki aldığı dersleri, kaybettikleri ve kazandıklarını bir tecrübe, bir örnek davranış veya kötü bir davranış olarak özümlemeli ve bugünün şartlarını da göz önüne alarak bir bilgi haznesi aktarımı yapmalıdır. Veya fiilî bir davranış örneği olarak ortaya koyabilmelidir.

Çocukların çocuklara kıyas edilmesi iki yönden ele alınabilir; öyle olsun veya öyle olmasın. Öyle olsun eğitim noktasından daima uygulanabilirliğini korumuş ve hâlâ da koruyor. 

Fakat öyle olmasın derken daima kötü ve hoş olmayan bir davranışın da öğretileceği göz önüne alınarak bundan kaçınılmalıdır. Çocuğa yüz yüze bu tarz bilgiler aktarılırken onun fizikî algılama ve ifade etme yaşına, bilgiye yetişebilirliğine, uygulama yapabilirliğine dikkat edilmelidir. Çünkü çocuk çocuktur ve her zaman eğitim için hazır değildir.

Kardeşlerine örnek davranışlar için kıyas mümkündür, yalnız ceza ve menfi davranışlarla aynı çatı altında yapılırsa zararlı olma ihtimali daha yüksektir. Her davranış hoş olan veya hoş olmayan kategorilerinde ayrı ayrı zamanlarda ve vakitlerde değerlendirilirse en azından körpecik zihinlerde bir şaşırma ve fırtına kopmasına fırsat verilmez.

Arkadaşlarına kıyas olur mu? Olur. Aynı yaşlarda aynı şartlarda bir arkadaşının iyi yönleriyle çocuğu teşvik ve gayrete getirmek maksadıyla uzun süreli olmayan kıyaslar yapılabilir.

Okul içerisinde, bütün sınıfa karşı ve bütün okul öğrencilere karşı öğrenci olan bir çocuğun kıyaslanması ise bir cinayet olabilir. Hem müsbet, hem de menfi davranışlar için bu böyledir. Çocuğun yaşı, zihni, bilgisi, kavrayışı ve yapması ancak kendisi kadar bir çocuğun algılaması ve uygulaması kadardır. Genelleme her zaman kişileri ezer ve geri kazanımı, düzeltmeleri mümkün olmayan hatalar yaptırır. 

Akrabalarla, çevre de ülkede iyi, müsbet, başarılı ve sevimli davranış sahibi çocukların bilgi kıyası olarak zikredilmesi ve özendirilmesi ise yerine göre ve her zaman hatırlatmamak şartıyla faydalı olabilir.

En iyisi çocuğun sevimli, güzel, faydalı ve başarılarının içinde yer aldığı davranışlarını kendisine kıyaslayabileceği ortam ve şartları hazırlamak ve ondan bir şeyleri; örnek davranışları ve tepkilerini belirleyerek hareket etmek olmalıdır.