Güncel

Problemlerin kaynağı 12 Eylül

12 Eylül 1980 tarihinde, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren liderliğinde gerçekleştirilen darbenin üzerinde 29 yıl geçti. Darbe sonrası Türk demokrasisi rafa kaldırıldı. Hâlâ tartışılan anayasa, demokratikleşme, ekonomi, YÖK, Kürt sorunu, PKK terörü gibi konular büyük ölçüde 12 Eylül darbesinden miras kalan konular olarak güncelliğini koruyor.

Problemlerin kaynağı 12 Eylül

12 EYLÜL darbesinin üzerinden 29 yıl geçti. Emir komuta zinciri içinde yapılan darbe toplumsal travmalara yol açtı. Türk demokrasisi rafa kaldırıldı. Tartışılan Anayasa, demokratikleşme, ekonomi, YÖK, Kürt sorunu, PKK terörü gibi konular büyük ölçüde 12 Eylül darbesinden miras kaldı.

12 Eylül gecesi, dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren bakanlığında gerçekleştirilen darbe, çeyrek asırdan fazla olmasına rağmen Türk toplumunun hafızasında canlığını koruyor. Sadece resmi rakamlara göre darbenin ardından 650 bin kişi gözaltına alındı. Sıkıyönetim mahkemelerinde tam 230 bin insan yargılandı. 517 kişi ölüm cezasına çarptırıldı, 124 kişi idam edildi. İşkence sonucu 171 kişi hayatını kaybetti, 144 kişinin ölümü ise şüpheli olarak kayıtlara geçti. 16 kişi kaçarken vuruldu. 74 kişi ise ‘çatışmada’ öldü. 14 bin kişi vatandaşlıktan çıkarıldı.

Darbenin, toplumun hafızasında iz bırakan yüzlerinden biri ülkeyi adeta açık hava hapishanesine dönüştürmesi oldu. Binlerce masum insan sudan bahanelerle gözaltına alındı, yıllarca türlü işkencelere maruz kaldılar.

DİYARAKIR CEZAEVİ PİLOT BÖLGEYDİ

12 Eylül ile özdeşleşen cezaevlerinin başında Diyarbakır Cezaevi geliyor.

Cezaevinde tam 53 kişi ölüm orucu ve işkence sonucu hayatını kaybetti. Binlerce kişi akla hayale gelmedik şiddet yöntemleri ile türlü işkencelere maruz kaldı. O dönemde 20 yaşında bir genç olan Bayram Bozyel, şu an Hak ve Özgürlükler Partisi Genel Başkanı. Bozyel, meşhur 5 No’lu koğuşta 10 yıla yakın çile doldurdu. Bozyel, yıllar geçmesine rağmen o günlerin izlerini hâlâ üzerinden atamadığını kaydetti. Bozyel, toplum üzerinden bir silindir gibi geçen 12 Eylül Darbesi’nin gerçek yüzünü Diyarbakır Cezaevi’nde gösterdiğini düşünüyor.

Bozyel, “Darbeciler vahşi ve insanlık dışı kimliğini orada ortaya koydu. Bir deneme tahtasıydı. Kafalarındaki bütün kirli planları orada gerçekleştirdiler. NATO, Avrupa ülkeleri ve Pentagon’dan alınan bütün işkence yöntemleri orada kullanıldı. Çok yönlü, arkası derin bir plan uygulandı. Darbe, Türklere ve Kürtlere yönelik zamana yayılmış bir toplu kırım uygulandı.” diye konuştu.

Bozyel’in anlattıkları 12 Eylül’ün bir başka yüzüne de ayna tutuyor. Bozyel, cezaevindeki uygulamalar sebebiyle PKK’ya karşı olan ve sorunların demokrasi ile çözülmesini isteyen birçok insanın daha sonra örgütün saflarına katıldığını anlattı. Bozyel, PKK’nın derin devlet tarafından bilinç olarak ortaya çıkarılan bir proje olduğunu iddia etti.

12.09.2009