|
İfade özgürlüğünün sınırı nerededir? Bu sınır yaşama hakkının önüne geçebilir mi?
* * *
Dünyanın en demokratik ülkelerinden biri olarak gösterilen Hollanda’nın başı, ifade özgürlüğü ile dertte. Aylardır Hollandalılar yukarıdaki iki soruyu tartışıyor. Onları bu tartışmaya iten ise aşırı sağcı Özgürlük Partisi Lideri Geert Wilders’in İslam üzerine çektiği ve yayınlatmak istediği “Fitna” adlı film.
* * *
Filmin bir dakikalık tanıtımı bir süredir YouTube’da izlenebiliyor. Ve o kısım bile neden böyle büyük bir tartışma kopardığını fazlasıyla anlatıyor.
Filmde Wilders elinde bir Kuran tutuyor. “İşte karşınızda Hollanda’nın en kötü kitabı” diye başlıyor söze. Ardından kitabın baskı kalitesini eleştiriyor. “Yarısı Türkçe yarısı Arapça yazılmış çok kötü bir kitap bu” diyor. Ve cilt ile ilgili aşağılayıcı ifadeleri art arda sıraladıktan sonra Kuran’ı yere atıyor.
* * *
Bu provokasyon sınırlarını zorlayan film “Fitna”nın yalnızca tanıtımı. Ama bu kadarıyla bile Afganistan şimdiden ayağa kalktı. Hollanda bayrakları sokaklarda yakılıyor. Hollandalı bir kabine üyesi güvenlik gerekçesiyle Somali’ye yapacağı seyahati iptal etti. Hükümet İslam ülkelerindeki büyükelçilik çalışanlarını dikkat etmeleri konusunda uyarıyor.
* * *
Bunlara rağmen Wilders televizyon kanallarıyla 15 dakikalık filminin gösterilmesi için kıran kırana mücadele etmeye devam ediyor. Film gösterilmezse Hollanda’nın ifade özgürlüğüne gölge düşeceğini iddia ediyor. Üstelik radikal politikacının duracağı da yok. Eğer bir kanalla anlaşamazsa filmin tamamını YouTube’a koyacak.
* * *
Wilders film ile ilgili birçok kanala röportajlar vermeye devam ediyor. Amerikan Fox TV’ye verdiği röportajda Kur’ân’ı “faşist bir kitap” olarak tanımlayan parlamenter İslam kültürü için de “aşağı” ifadesini kullanıyor.
* * *
Hollanda bu gerginliğe maalesef alışık. 2004’te yine İslam karşıtı bir film olan “Submission” (Teslimiyet)’un yönetmeni Theo Van Gogh sokakta bir Müslüman tarafından öldürülmüştü. Aynı filmin senaristi Ayan Hirsi Ali ise gelen tehditlere dayanamayarak ABD’ye taşındı.
* * *
Peki Wilders neden açıkça meydan okuyor? Kime ve neye güveniyor? Yoksa yaşamını sonlandırmaya karar verdi ama intihara cesareti mi yok?
* * *
Avrupa’da İslam’a karşı radikal tartışmaların alevleneceği ortada. Zaten geçtiğimiz hafta İranlı ünlü İslam reformisti Abdülkerim Suruş Hollanda Radyosu’na verdiği röportajda Kuran’ın yaratıcısının Allah değil Hz. Muhammed olduğunu iddia etmiş ve büyük tartışmaları da beraberinde getirmişti.
* * *
Bu gelişmeler İslam karşıtlığının güçlendirilmeye çalışıldığı izlenimi veriyor. Sanki Avrupa’daki aşırı sağ kanat, Müslümanlar’ı provoke ederek tansiyonu artırmak istiyor. Bunu da Wilders gibi kendini kurban etmeye hazır kişiler üzerinden yapıyor. Bu tür girişimlerin ucu sıradan Batılı’ya dokunursa işte o zaman Avrupa’da aşırı sağın yükselişini kimse durduramaz.
Akşam, 7.3.2008
| 
