199 kuruluş özelleştirildi

İstanbul Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler Odası (İSMMMO) raporuna göre, 1986-2010 döneminde 270 kuruluş özelleştirme kapsamına alınırken, 199 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış işlemi yapıldı ve bunların sonucunda 188 kuruluşta hiç kamu payı kalmadı.

Özelleştirme işlemlerinden devletin elde ettiği kaynak 38,7 milyar dolar oldu. Bu kaynağın 78,8’i 2004-2010 döneminde sağlandı. İSMMMO, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), TBMM kayıtlarından yararlanarak hazırladığı ‘’Özelleştirme Anayasası’’ raporunu açıkladı. Türkiye’de özelleştirme uygulamalarının hız kazandığı 1986’dan 2010 yılı Mart ayına kadar özelleştirme süreci ve bu süreçte yaşanan hukuk süreçlerine ilişkin bilgi verilen rapora göre, bu süre içerisinde 270 kuruluştaki kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 524 taşınmaz, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 103 tesis, 6 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı. Bu kapsamda 199 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış/devir işlemi yapıldı ve bu kuruluşlardan 188’sinde kamu payı kalmadı. 2010 yılının Mart ayı itibarıyla özelleştirmelerden sağlanan toplam gelir de 38,7 milyar dolara ulaştı. 25 kuruluştaki kamu payı ile 4 taşınmaz daha sonra, özelleştirme işlemine tabi tutulmadan kapsamdan çıkarılarak, tasfiye edilerek veya kapsamda olmayan başka bir kuruluşla birleştirilerek tüzel kişilikten uzaklaşırken, halen özelleştirme kapsamında 2, kapsam ve programda 16 olmak üzere kamuya ait toplam 18 kuruluş bulunuyor. Kamu, bu kuruluşların 11’inde yüzde 50’nin üzerinde paya sahip olmayı sürdürüyor. Bunun yanı sıra, özelleştirme kapsamında 192 taşınmaz, 77 tesis, 5 liman, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü, şans oyunları (Millî Piyango İdaresi) lisans hakkı da bulunuyor. Söz konusu dönemde kurumlarda istihdamda 22 bin kişilik düşüş yaşandı. Raporda, yüzde 53’ü blok satış, yüzde 24’ü tesis ve varlık satışı, yüzde 18’i halka arz, yüzde 3’ü Borsa’da yapılan satış, yüzde 2’si de bedelli devir olmak üzere gerçekleştirilen özelleştirmelere karşı açılan dâvâların sayısında da artış yaşandığına işaret edildi.

2008’de devam eden idari dava sayısı 4 bin 543’e ulaşırken, bugüne kadar yapılan özelleştirmelerin yüzde 78,8’inin gerçekleştiği son dönemde özelleştirme dâvâları da 6 kat arttı. İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, adli ve idari dava sayısının ÖİB kayıtlarına göre 2009 başı itibarıyla 5 bini aştığına işaret ederek, bu dâvâlar sonucu yargıdan çıkan bazı kararların, pek çok satış işleminde ya süreci uzattığını ya da iptallere neden olduğunu belirtti.

10.05.2010