Kalabalık bir caddenin kaldırımında yürüyorum. Vasat büyüklükteki bir pasajın önüne varınca gördüm ki, tam beş kadın, pasajın girişe yakın koridorunda ayakta fosur fosur sigara içiyor. Aralarında kapalı olan da vardı, açık olan da. Muhtemelen oradaki mağazalarda çalışan da vardı, yoldan geçerken oracıkta sigara molası veren de.

Taaccüp ederek biraz durakladım. Şunu merak ettim: Etraftakiler bu durumu nasıl karşılıyor? Yoldan gelip geçenler bu vaziyete ne diyor? Bu ve benzerli hususları bir nebze de olsa hissetmek ve öğrenmek istedim.

Muhtelif insanların söz, hal ve davranışlarından şunları okudum: Bazıları “Şu utanmazlara bakın hele! Hiç saygı denen şey kalmadı. Eskiden kadınlar böyle miydi?” diye sert sert bakıyor. Bir kısmı “Yazık, vallahi çok yazık” der gibi bakışlar fırlatıyor. Kimisi de bu tür halleri artık kanıksamış durumda. Dolayısıyla, gayet normal karşılıyor.

Kendim ise, hem hanımların, fakat bilhassa genç ve henüz körpe denilecek yaştakilerin sigara tüttürmesini gördüğümde en üzüldüğüm nokta şu oluyor: Bu insanlar, sadece çevreye, cüzdan ve bedenlerine zarar vermiyor; aynı zamanda çevrelerindeki çocuk, bebek, hamile, hasta ve yaşlı kimselere de büyük zarar veriyor. En çok da gelecek nesillerin hakkına giriyor.

Evet, konunun uzmanlarından da defalarca duyduklarımıza binaen ifade edelim ki: Gelecek nesiller, son derece ciddiyet arz eden bir tehlike ile karşı karşıyadır.

En büyük tehlike ise, sigara dumanı ve kokusu ile etrafa yayılan türlü kimyasalların, doğacak çocukların hem beyin, hem de beden özürlü olarak dünyaya gelmelerine sebebiyet vermesidir. Dahası, dünyaya geldikten sonra da, bu mendebur meret ile bedenlerine sirayet eden zararlı maddelerin, türlü hastalıkları tetiklemesi ve ömür boyu peşlerini bırakmamasıdır.

* * *

Bizim gibi, pek çoğunuz da şu acı gerçeğin mutlaka ki farkındadır: Sigara içenlerin nikotinli nefes kokusu çok fenâdır. Tütünün, sigaranın kendi kokusundan beterdir. Hatta iğrençtir. Öyle ki, nefesine karşı rahat duramazsınız. Onunla musafaha edip şevkle sarılamazsınız. Konuşurken, ondan yüzünüzü çevirmeye, bazen de nefesinizi tutmaya mecbur kalırsınız.

Ağzı kötü kokan bir kimse, ne kadar sempatik olursa olsun, karşısındakini iğrendirir. (Bu arada, diş temizliği yapmayan da öyledir.)

Öte yandan, nefesi güzel kokan ve ağız-diş temizliğini ihmal etmeyen kimseler, genellikle mütebessim olur, güler yüzlü olur.

* * *

Saf tütün, kişileri tiryaki eder; günümüzün endüstriyel sigaraları ise, içenleri bağımlı hale getirir. Tıpkı, eroin-kokain bağımlılığı gibi bir etki yapar. Zira, hem zarar ciheti, hem de ondan vazgeçme ve hatta tedâvi ciheti, uyuşturucu ile aynı derecede zor, kimileri için de adeta imkânsız bir hâl almıştır.

İşte, şu “imkânsız” kategorisine giren tiryaki ve bağımlı kimselerin özellikle eşleri ve aile efradı için de hayat azaba dönüşüyor. Allah onlara yardım etsin, sabır ve dayanma gücü versin.

* * *

Bazıları için çok nâhoş olan bu bahsi, şimdilik yaşadığımız bir hatıra ile noktalayalım.

Vaktiyle, mesleğinde iyi usta olan bir berberim vardı. Sırf sigara yüzünden onu bırakıp terk ettim. Kendisini üç kez ikaz ettim “Şayet sigarayı terk etmezsen, ben burayı terk etmek durumundayım” dedim.

Dinlemedi; belki de yapamadı. Sonuçta, daimî bir müşteriyi kaybetti. Zira, hakikaten nikotinli ağız kokusuna dayanamıyordum. Berber koltuğunda 30-40 dakika boyunca adeta işkence çekiyordum. Oradan ayırlıp, hiç sigara içilmeyen bir berber dükkânını tercih ettim. Ancak bu sûretle rahat edebildim.