Bugün Risale-i Nur eserlerinden haberdar olmayan hemen hemen yok gibidir. Bir çok okuyanı bulunmasına rağmen Risale-i Nur’un kazandırdığı imanî derece veya bakış açısına ise pek çok kez ulaşılamamaktadır.
Bunların pek çok sebebi olabilir. Geçen hafta kalplerdeki hastalık tedavi edilmedikçe bu hakikatlerin yaşanmasının zor olduğunu ifade etmiştik. Bu hafta ise bir başka sebep olarak bu hakikatlerden istifade edildiği halde “istifâza” edilememesi meselesine değineceğiz.
Evet, istifâza; istifade etmekten çok daha yüksek bir hâldir. Zira istifade faydalanmak, istifâza ise feyizlenmek anlamındadır. İstifadede aklî bir beslenme, istifâzada ise kalbî bir beslenme söz konusudur.
İstifâzada hususî bir iltifatı hissetmek, ruhânî bir boyut kazanmak vardır. İstifadeyi manen terakki etmeyen herkes sağlayabilir, istifâza için bazı şartlar vardır. Aklı takviye, nefsi terbiye, kalbi tasfiye etmek şarttır.
İşte Risale-i Nur’dan istifâzayı engelleyen belki de en önemli nokta nefsi terbiye ve kalbi tasfiye meselesidir. İstifâza, istifadeden önemlidir. Sadece aklı beslemek anlamında malûmatlar bir kişiyi muhafaza edemez. İhlâsla hizmet ettiren istifâzadır. Feyizlere mazhar olmak ise hem şahsî hayatta günahlardan uzak olmakla mümkün olurken, aynı zamanda şahs-ı maneviyi, ittihadı, tesanüdü zedelememekle olacaktır. Zira nefsi terbiye ve kalbi tasfiyenin en önemli göstergesi de tesanüd, uhuvvet, ihlâs hakikatlerinin yaşanılır olmasıdır.
Risale-i Nur’dan istifade belki de hızla artmaktadır, fakat istifâza öyle mi? İstifâza edememenin önemli bir göstergesi ve acil tokadı, okunan derslerin ne şahsî hayatın, ne de sosyal hayatın yaralarını tedavi etmemesidir. Bunun bir neticesi de, okunduğu halde yaşanmayan derslerdir.
İktisad derslerini almak, ama israf etmek…
Uhuvvet dersini defalarca okumak, ama dâvâ kardeşiyle geçinememek…
İhlâs derslerini almak, ama bazı süflî hisler hatırına bu ihlâsı kırmak…
Ene derslerini almak, ama enaniyetten kurtulamamak…
Esma talimi derslerini okumak, ama hadiseleri esma penceresinden okuyamamak… gibi pek çok ders okunup geçilmekte fakat hayata tesir etmemektedir.
Risale-i Nur’dan istifâza etmenin belki de en önemli şartı, ihlâs düsturlarını yaşamaktır. Zira istifâza feyizlenmek demektir. Tasavvufta feyiz “fenafi’ş-şeyh” esası ile gerçekleşir yani önce şeyhinde fani olmak. Bizim meslekte ise “fenafi’l-ihvan” yani “kardeşler arasında fani olmak’, buna tefani denir… Meşrebimiz hıllettir… Bu hılletin üssü’l-esası, samimî ihlâstır.” (21. Lem’a)
İşte istifâzanın artması, yani Risale-i Nur hakikatlerinin kalplere ve yaşantıya tesiri, bizim mesleğimizde, kardeşte fani olmaktan geçer. Zira bu tesanüdü netice verir. Tesanüdün olması da ihlâsa bağlıdır. İhlâs ise nefsi terbiye, kalbi tasfiye, aklı da takviye programı ve formülüdür.
Hasılı, tesanüd, uhuvvet ve ihlâs hakikatlerini yaşamak kolay bir mesele değildir. Bu hakikatlerin yaşanması, derslerin, kalpleri feyizlendirmesinin esaslarını oluşturur. Yani kardeşlerimizi rahatsız eden zaaf ve zayıflıklarımız ihlâsı kaybettirecektir. İhlâs ve uhuvveti kaybeden kimselerin ise Risale-i Nur hakikatlerinden istifâza etmesi mümkün değildir. Çünkü feyiz almanın şartları ihlâs ve uhuvvet düsturlarının yaşanmasına bağlıdır.
O zaman bugün bu feyizlerin kalplere gelmeyişinin veya okunan derslerin hayata tesir etmemesinin sebebi “fenafi’l-ihvân” hakikatini yaşayamayışımız olsa gerektir. Yıllarca omuz omuza aynı dâvânın içerisinde olup da şimdilerde birbirlerini karalayan, birbirlerine tahammülsüz olan ehl-i imanın, Nur Talebelerinin yaşadığı istifâzanın azlığı bundan olsa gerektir. Bu yüzden Bediüzzaman, talebelerine tesanüd, uhuvvet ve ihlâs vurgularını çokça yapmaktadır.