Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin faaliyet raporu, yargı reformuna olan ihtiyacı yine gözler önüne seriyor. Son 10 yıl içinde AİHM'in verdiği toplam 8 bin 172 ihlâl kararının bin 652'si Türkiye'ye ait. Bu kararların yarısı âdil yargılanma hakkının ihlâliyle ilgili. Hukukçulara göre bu olumsuz tablonun oluşmasında en büyük etkenlerden biri, iç denetim sisteminin kurulup işletilememesi.
97 BİN BAŞVURUNUN 11 BİNİ TÜRKİYE'YE KARŞI
AİHM raporuna göre 2008 yılı sonunda mahkemenin önünde ele alınmayı bekleyen 97 bin 300 dosyanın 11 bin 100 adedini Türkiye aleyhine yapılan başvurular oluşturuyor. Mahkemenin bakmakta olduğu dosyaların yüzde 11,42'si Türkiye'ye ilişkin. Bu rakamlara göre Türkiye Rusya'dan sonra aleyhine en çok başvuru yapılan ülke durumunda.
Adil yargı reformu şart
Türkİye, Avrupa Birliği süreci kapsamında yapılacak anayasa değişikliklerine odaklanırken; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) faaliyet raporu da yargı reformuna olan ihtiyacı gözler önüne seriyor. Rapora göre 2008 yılı sonunda mahkemenin önünde bulunan 97 bin 300 dosyanın 11 bin 100 adedini Türkiye aleyhine yapılan başvurular oluşturuyor. Mahkemenin bakmakta olduğu dosyaların yüzde 11,42’si Türkiye’ye ilişkin. Bu rakamlara göre Türkiye Rusya’dan sonra aleyhine en çok başvuru yapılan ülke durumunda. Son 10 yıl içinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin verdiği toplam 8 bin 172 ihlâl kararının bin 652’si Türkiye’ye ait. Bu kararların yarısı ise adil yargılanma hakkının ihlali ile ilgili. Hukukçulara göre bu olumsuz tablonun oluşmasında en büyük etken, gerekli iç denetim sisteminin kurulup işletilememesi. Bu konuda atılması gereken en önemli adım ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gitmeden önce başvuruların ülke iç hukukunda incelenmesini sağlayacak bir yöntem olan ‘anayasa şikâyetinin hayata geçirilmesi. Bireysel başvuru ya da anayasa şikâyeti, anayasada belirtilen temel hak ve özgürlüklerin yasama, yürütme ve yargı organları tarafından ihlâl edilmesi durumunda bireylerin başvurdukları olağanüstü bir kanun yolu olarak tanımlanıyor. Bireysel başvurunun uygulanma biçimi ülkeden ülkeye farklılık gösterse de Federal Almanya, Avusturya, İspanya, Rusya, Macaristan, Ukrayna, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, İsviçre, Belçika, Meksika, Şili, Brezilya, Arjantin ve Güney Kore gibi ülkelerde uygulanıyor.
|
