Güncel

Çarpıştırıcının enerjisi arttırılıyor

YüzyIlIn en büyük deneyi olarak kabul edilen ve Büyük Patlama ortamının oluşturulacağı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın (BHÇ), 1,18 trilyon elektron volt (TeV) gücünde parçacık ışınıyla dünya rekoru kırmasının ardından, enerjisi aşama aşama artırılmaya devam edecek. ABD’nin Chicago şehrindeki Fermilab atom çarpıştırıcısının 2001’de 0,98 TeV’lik rekorunu gölgede bırakan BHÇ’nin Noel’den önce proton ışınlarının enerjisini 1,2 TeV civarına çıkarması bekleniyor. Ancak CERN’deki bilim adamları, gerçek ilerlemenin, BHÇ’nin gelecek yılın ilk yarısında 3,5 TeV enerji kapasitesine çıkmasından önce beklenmemesi gerektiğinin altını çiziyorlar. CERN Genel Direktörü Rolf Heuer, Fransa-İsviçre sınırının altına inşa edilen makinenin kapasitesini aşamalı olarak arttıracaklarını belirtirken, “2010’da fizik yapmaya başlamadan önce daha yapacak çok şey var” dedi. Deneyi yürüten Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinden (CERN) projenin sorumlusu fizikçi Steve Myers, “Big Bang Machine” (Büyük Patlama Makinesi) olarak da adlandırılan çarpıştırıcının en yüksek hızına ulaşmasının 2011’i bulması ihtimalini dile getirmişti. Fizikte gerçek anlamda ölçebilecekleri yeni sürprizleri görebilmek için ışın parçacıklarının BHÇ’de azamî güçle çarpışmalarına kadar beklemek gerekebileceğini belirten Myers, “Çarpıştırıcıda maksimum enerjiye 2011’de ulaşacağız” demişti. Cenevre / aa

03.12.2009